Çinc fablas veglias in original reto-roman

Da Wikisource.
Vai alla navigazione Vai alla ricerca
romancio

Gion Antoni Bühler 1895 Çinc fablas veglias in original reto-roman Intestazione 22 ottobre 2015 25% Da definire


Qinc fablas veglias in original reto-roman da J. A. Bühler. <poem> 1. L' eremit e siu amitg.

In ttna selva habitava Ün'eremit fitg pietus, 11 qual da di e notg urava Ferventamein e devozius. Da speras el er aunc soleva Cun auters fatgs da s' occupar; Per flurs postut el gust haveva Et er da quellas cultivar. Violas, rosas, tulipanas Ornavan bein siu ort modest Giaschent lontan da caussas vanas Nel stgür desert del vast forest. Legums e fava e granezza Er prosperavan sper las flurs In quest asyl de quietezza, Uuind il bön cun las splendurs. Ruaus sper l' eremit flttriva E dulgia pasch er in siu cor; E cun siu cant modest s' univa Quel dels ugells in chor sonor. Las bestias grandas de rapina, Sco vulps et urs e lufs famai, Havevan tema zuu negtina, Dal eremit fugivan mai. [344]Suvent ün urs grandag vegniva Quest eremit a visitar, E quest allura l' instruiva, Sperand da quel civilisar. La bestia era fitg attenta, Mussava granda affecziun Et er se dava granda stenta Da s'acquistar la perfecziun. Uss aua, lenna, l' urs portava A siu magister diligent Et er la cella pertgürava, Cur era l' eremit absent. La bestia era daventada Ün servient del bun patrun, E quel la fitg er estimava Per questa granda affecziun. Sco dus amitgs els qua vivevan Insembel in quest vast desert Et uss l' ün l' auter sustenevan In lttr bisögn bugen e spert. Ün di che l' eremit dormiva, El füt da muscas molestau; Qttei vezza l’ urs, il qual vegniva Natier cun lenna grev cargatt. Sper il dormint el spert se metla, Las muscas gli volend dostar, Spaventa quellas dalla detta E dalla fagia fa svolar. Ma tina era obstinada, Turnava prest cun ardiment, A peina stada spaventada, Dal urs robust per ün moment. Et ella uss puspei se genta Al frunt del pauper reposant E quel da novaraein tormenta Cun punscher ferm e penetrant. L' ursag terribel s' iritesclia E gtiffa subit ün crapun Per quel büttar in tota prescha Al trid insect inopportun. [345]Cuu slang terribel el la smacca E mazza cun siu crapp gigant; Al eremit però el sfracca II tgau er cun siu colp pesant Mai esser pos precaut avunda D' eleger tes intims amitgs; L' amur robusta, sch'er profttnda, Da robustezza dat vestitgs. —

2. Il luf e l' agnê.

Un agnê da primavèra Cun üu luf fitg affamau Stava tina bella sera Al current aual dorau. L' agnelliu sur vart beveva L' aua fresca cuu plascher, Et il luf sut vart voleva Quella uss er el goder. II lufag l' agnê observa Subit cun aviditad, Batta cun la cua l’ erba, In ses ögls ferocitad. II ntirsin cun peil da seida, Bel* grassot et innocent, Prest leveuta la cuveida Del lufag impertinent. „He, tü scroc, tü mi turbeschas L' aua clara del aual, Me da bever disturbeschas," Schet il luf, pensand al mal. E l' agnê al luf respunda: „Tü, amitg, vas in errur, L' aua cnrra dalla spunda E mai plü a liiunt negliur." [346]„Nauscha bucca malprivada! L' ann passau ingiuriau Ttt me has plii ch' tina gada," Schet il luf tot da vilau. „Tei ingiuriau e cura? L' ann passau tü ascas dir! Nat gnanc era jeu allura," Respundet l' agnê cun rir. „Hai avunda, subit tascha, Cessa uss da m'insultar!*1 II lufag schet cun curascha, Non volend l' agnê tadlar. E cun rabia e cun gritta El uss piglia il nursin E, magliand la giuvna vita, Fa '1 a quella tiua fin. Qttesta fabla nus descriva Co F ingiust e prepotent Cun pretexts ingiusts arriva Alla fin cun l' innocent. —

3. La musca et il bov.

Üna musca, fatigada Et unfisa da svolar, Se haveva bein gentada Ün moment per reposar Siin la corna d' tin bovun, Che giascheva sün pantun. „Sche ti memia sun pesanta," Ella schet per se stgüsar, „Cj.angia, e cun prescha granda Jeu me vögl allontanar Per non esser a negün A molest per ün quatrin." [347]„Tgei, ttt eras qua, sturnella?" Schet il bov, „non hai saviu, Hai da tei tot quell' urella Mai ne bler ne pauc sentiu." Blers volessen grands parer, Tgi sun pigens gnanc da vêr. —

4. II rattun et il gatt.

Üna fina casarina Ün di senta in cuschina, Che dasperas il sgrifflava Nella spensa e sgrattava. Ella lascha la cazetta E siu ögl uss subit metta Alla fora e distingua, Ch' tin rattun cun trida lingua Fresc dad ttn magnuc ruiva Qttei che bein gli convegniva. „Spetga tü, tü bestia trida," Ella pensa malvolida, „Ttt mi pagas cuu la vita La cuveida de bandita!*1 Ella va gercand la gatta Et er subit quella catta E la metta nella spensa, Eis contenta e bein pensa D' ussa esser liberada Dal rattun cun üna gada. La gattagia prest allura II rattun ladrun savura, Fa ün sagl, e senza guerra II rattun stat mort per terra. Uss pür inspecziun la gatta Fa in spensa et er catta Del magnuc las vanzadüras, Maglia tot, las crustas düras, Tot il lam et eis contenta Della tratga excellenta. [348]O mi schei vus, quants e quantas Per ideas ignorantas Cun remedis alla buna Cercan mo lur disfortuna.

5. II liun e la vulp.

„Signur liun, jeu tü sto dir ¥ Per mia afflicziuu finir, Quei che miu cor talmein tormenta," Aschia oz la vulp lamenta. „L' asnun te vol discreditai' E tot il mund far dubitar De tiu grand heroismus, schend Negün de tei sei pltt content, Essend che generusitad, Giustia e sinceritad Da tei non seien da cattar; Tü seies prompt da tot copar E vöglies mo disurden far; Ma quei non sei plü da laudar." Et ün' urella il liun El stat e pensa tot quiet E disch allura cun raschun: „Sas vulp, discurri l' asenet Giust quei ch' el vol, nagut m' impota Tot quei ch' ün tal da mei rapporta."