Gian Caldar: drama in 5 acts/5

Da Wikisource.
../

../ IncludiIntestazione 25 ottobre 2015 25% Da definire

Gian Caldar: drama in 5 acts Gian Caldar: drama in 5 acts

- 133 — Act quint. Scena prima. Sala nel caste da Fardün. (Castollan. Ün mess.) <poem> Castellan. Vus mi portois cort novas dal comt Ilcinric? Mess. Schi, miu signur, cl dat comand, da cun Soveritad extrema guvernar II pövel obstinau da Schons. Urdiu II ven uss inzatgei tranter quest pövol, Ün risca gia da quei uss alla glüsch Portar; periculus sa cun il tomps Quei daventar, sche iin non scarpa spcrt La teila. Castellan. Tgei dovoss in Schons succoder, Cho jcu non accorschess Mess. Us contadins Intendan da s'tinir tras giurametit Cun ils subdits dol comt dc Sax o cun La schenta del nvat c quella or Dels da Rhaziin. Et ils signurs nomnai Concedan quei e sezs or porschan aunc 11 matin a questa alleanza. Heinric Però nagttt da tot quei vol saver. Caldar, tramess pervia della ligia Pro el, el ha tramess daven cun granda Indignaziun. Oz eis il comt allura S|)ort cavalcau a Biirenburg; el vol Tras düras ])rovas e lavurs scrvilas Examiiiar il sentiment del pövel. Mazzar siu aiiim delln libertad El vol, severamein il storscher uss Sut il grev giuf dell' obedienza e — 134 — Gh far er indament, ch'el sei subdit. El ha negüna tema da scodün Remedi, che il meina a siu scopo; A vus perquei el dat comand da mettor Sün prova rigurusa avant tot II Caldar e tot quels, ils quals dovcsscn Cun quel tener; da radunanzas mai Conceder e d'opprimer in scodüna Maniera l'anim della libertad Dels novs confederai. Castellan. Gia aschi lonsch Eis quei vegniu Caldar! Caldar Caldar Mücjau a peina da preschun, tü riscas Da senza tema aunc continuar Tiu nausch mistregn e beffas d'offerir Et insolenzas al signur? II pövel Ün' alleanza! naturalmein eonter Hs castellans! nus eran gia da ditg Mo üna spina in lur ögls! Jeu vögl Unir vus, vus ligiar jeu vögl, sco ün A pèr al giuf bein ligia bovamenta! Caldar! Caldar! Tü fas tes göcs cun mei! M'imprenda tü pür da conoscher „In Qualunque möd?" Aschia vus mi schettas Avant Neve Mess. Schi, schi, in ogni möd, Aschia schet il comt, ün l'insolonza De quols confederai dovei drctg storscher. Castellan. Quei ois avunda. Schi, comt Heinric cort Dovei cattar in mei siu plü fidel E habel servient; scodün comand Dad el jcu bein c conscicnziusaniein Vögl cxscquir. — 135 — Mess. II ha spluntau. (El avra.) Mirei L'illuster castellan da Barcnburg! Scena seconda. (Castellan da Fardün, castellan da Biirenburg.) Castcllan da Fardiin. Adunquc, signur castellan, co eis Allura tot passau Castellan da Barenburg. Infam, che vus Me regordar fageis de quei! Castelktn da Fardün. Sche co? Havois vus forsa porsa la battaglia? Castellan da Barenburg. E co? — La giuvna rosistet terribel. Castellan da Fardiin. Vus cras timid sco iin giuvonaster? Castellan da Biirenburg. Igl cis üna vergogna II mattac, Qttcl da Signnu, siu spus, sez compnrot; E ceder jeu stovet, no aschiglioc El me havess in sia f'uria Nel löc e subit perforau. Et ussa Sün nici mo la vorgogna rcsta: jcu Mc vögl dretg vcndicar. Audiss il comt, Tgei cis cun mei success, jeu me stovess Avnnt cl turpcgiar fin alla mort. Perquei uss spert all' ovra, oz il pövel Dovei atinc experimentar, che ün — 136 — Non asca, scnza cssor castigiau, Offender ün plü ferm. II comt eis uss Zun furibund da questa frappa do Quost pövel insolent, il qual se raspa Tumultuus ad insolenta ligia Inconter siu signur. Els ston uss f'ar Lavurs servilas sco ils sclavs. Aunc oz Dovei cert lur caprici esser rutt; Nus ils frenein, sco ün ils animals Frenescha. Casteltan da Fardün. Inavant! Subit all' ovra! Scena terza. Avant la cassa do Caldar sut la tiglia mcisa cun tuaglia rasada. (Caldar et Elisabeth.) Caldar. Els restan ditg abscnts; non ils has viss Elisabtth. Jeu sun diversas gadas ida gia Or sün la cresta e hai là mirau Or vers Ciraun; jeu hai però nagut Aunc observau dad iina processiun. Els forsa sun sün lur return passai Dall' autra via, ch'cis plü facila. Caldar. Els vcgnau giust. Scena quarta. Antccedents. Donschell Christoph, Victoria c nozzadurs. Elisabeth. Vus returneis zun trists, Sco da vcgnii* dad üna scpultura. — 137 — Da nozzas aschiglioc eis tala luna Mai moda. Jeu vezess bler plü bugen, Che fusses tots da bun humor. Cumbein Che la miseria granda della terra E de quest temps nus scriva alla facia Dolurs et afflicziun e mazza, sco Ün flat da tössi, quollas flurs, las qualas Croschevan, seh'er mo scarsas, alla via De questa vita, il totüna vus Aunc tant restava, creia jeu, sco vus Haveis bisögn per ün di da solazz, E giust quest rest stoveis godcr, pcr che Podoies imblidar las stontas gia Passadas e vus infermir per quellas, Che han aunc da vegnir. Ün' afflicziun Continuada mazza corp e spirt. Jcu odiescha quels, ils quals mo volan Plantar malinconia alla fagia A schenta giuvna e bandir da quella Tots radis d'allegrezza. Tot ha bein Siu temps in questa vita; dunque, cars, Godci pcrquei vus l'allegrezza oz. Victoria. II di ded oz il ine'iis eis adattau Latier. Caldar. Cur pia, cara figlia, schc Na oz Victoria. Jou hai ün cert presontiment, Sco sche s'aviciuass iin tomporal; La notg passada gia trists sötnis mo Han anguschada. II mi ha pariu, Jou sei siin iina spunda o pertgüri Quietamein las nursas; ussa tot Annetgamcin giu da süsom la cima Dcl munt iina lavinn sagittet, Portand disgrazia. Violentaniein Daven ella portet la montanèra, Traget er mei nel froid letg nupzial. — 138 — Caldar. Non anguschar te lascha da tals sömis. Quels sun be phantasias d'ün cerve Infirm, che tranter sön e vigilar In dubis vacilloscha et in hina Extravaganta regordanzas bleras De caussas vissas üna gada senza Mosiira, senza urden cr congiungia Insembel. Victoria. 0, scho els quei fussen o Ilavcsscn da niuntar nagut! Elisabeth. Qua ven U trosscr dcl signun in tota prcscha; Qucl cort nus novas porta d'importanza. Scena quinta. (Us antccedents. Gian, il trosser.) Gian. Famoglia e scudiers da Barenburg, Armai cun piccas, stattan sün la plazza Avant baselgia ad Andeer, inua 11 pövel canta psalms de vesperas. Els stattan guardia tots inturn ün biigl E spetgan, fin ch'il pövel sorta da Baselgia; ün allura vol sforzar Us plii valents dels humens da mangiar Dal bügl, sco'ls animals quei f'an, e rcnder Al comt omagi in maniera tala. A Biirenburg stat da present or qucl Da Werdenberg; ol vol se delectar De tal spectacul singular, allura Caciar il pövel cun flagellas a Lavurs servilas senza fin, essend Qucl inclinau, la Iigia nova da Giurar. / — 139 — Victoria. Miu sömi! 0, miu sömi ver! Caldar. Tgoi scrocaria del infiern! II diavcl Dovoi cun iin tal cuvi miserabel So convegnir in pasch. Sche bestias nus Mo essan in lur ögls, allura els Doveien er noss dents sentir! Jeu vögl Uss allarmar la schenta; tgi ha cambas, Armau quel marschi conter ils castells. Elisabeth. In nom de Deus, pertratga, tot ils humens Valents della valhida sun raspai Uss in bnselgia, et avant la porta Stat la fameglia guardia; tgei vol Tü far? Caldar. Qua ois da fnr curt studi. Gian! Gian. Tgei hai jou uss da far, schei, jeu sun prompt. • Caldar. Indrotg, compagn! Tii vas mi ussa giu Tier la baselgia et improvas da Vegnir spert pro la sacristia et Alhira dischas al caluster tü Tras la fenestra, che Caldar te hagi Tramess; raqtiinta gli in prescha, tgei II comt vol far e quei ch'eis daventau Iii plazza; el dovei quci proclamar Al pövol in baselgia et allura Sunar d'allarm. El quei farà, el eis Er ün de nossa ligia. Vehement E tot annetgamein il pövel sbova Alltira dalla porta o mazzacra Tot ils trabants in plazza; quols sun tots Dalla medema ]>asta sco'l patrun. — 140 — Ma al caluster disch, che subit jeu Uss vegni. Ma tü vas, miu Gian, per sendas Secretas, che negiin della fameglia Dcl castellan t'observi. Has capiu? Gian. Us trutgs secrots jcu boin conoscha tots; Nogün cho nic dovei traplar; jeu fetg Quei cho vus schottas e return' allura. (Gian s'absonta.) Elisabeth. Quest di serà ün di er da svontüra! E rallcgrczza eis bandida ussa Da nossa vall. Creai nus essan bo Pcr peinas et anguschas. Christoph da Signau. Na! il di Dovei pilver finir in allegria, Pertgei l'ultima ura del arbitri Ha uss sunau, in fossa oz serà Portau aunc il domini dels tiranns. Caldar. Prendei in prescha aunc quest past frugal; Nus non havein bler temps da terginar; Pertgei, cur dalla tur ils zenns lamentan Da nos fastidi, cert il nus non descha Qua ven il castellan!.. II cel mi detti La possa da podor quel strangular, Quest insolent, infam scroc del infiorn, Sch'el vol da mei dishonoreivlas caussas Scena sexta. (Antcccdents. U castcllan.) Castellan. Jeu vcn qua giust d'ün ura opportuna. — 141 — Caldar. Da dretgas uras, castellan; vus non Ilavesses moglier mai saviu cattar. Castellan. Ün ]>ast famus e hosps in abundanza! Caldar. Avunda hosps, per non restar solet. Castellan. E ten jeu compagnia, sche haveis Vus ün da plü e quei vus cert rallogra, Sche vus ameis la societad. Caldar. Haveis Cuveida, pür tonei nus compagnia. Castellan (beffegiand). Ln tratga cert eis buna, ma la maunca Aunc uss il congiment. Caldar. Pazienza! quel Er ven aunc a siu temps. Castellan. Pazienza cert Eis necessaria, inua ün Non sa müdar nagut e sto spetgar, Infin ch'il ven müdau. Oz jeu non pos Spetgar plü ditg ün auter congiment. (Spiida nella tratga; cun aulta vusch.) Uss maglia, tü testard, e da conoscher Imprenda pür il castellan; la figlia Mi meinas nel castê; gia preparau Eis la il letg da nozzas. Or da stalla Serà manau tiu muvel. Tii doveis Sco pauper menditg ir dad üna portn — 142 — All' autra. E mes tgauns jeu rizzerà Vers tei, cur tü, caclau da nera fam, Vens per rogar üna buccada paun Jou vögl mirar, sche ella eis curabla L'obstinatezza tia! Victoria. Deus, o Deus! H sömi, miu sgrischus prosentiment! (Croda in svaniziun.) Casteltan (a Caldar). Uss maglia, che tiu spirt jeu pos conoscher! Caldar. (Qüffa il castellan per la tatona et il squigia sur la meisa ent.) Na, maglia tii, tirann, la buglia che Tii has congida! Quei aunc per desert In tiu ner cor da scroc! (II stiletescha.) Et uss conoschas Tü cert da quei il spirt da Gian Caldar! Castellan (croda a terra). Ha, diavel et infiern, tumult, revolta! Attacca d'assassins! Caldar. Finidas sun Uss tias beffas; l'innocenza eis Da tei següra; er la sclavitüd Ha üna fin; tü vas uss nel infiern. Christoph da Signau. Tadlei, tadloi! Us zenns d'allarm nus claman! Caldar. Uss sii, cun mei! Tot ils trabants ston ceder. Vegni, humens; las femnas restan qua! -- 143 — Christoph da Signau. Saveis star e mirar, cur che las tortgas Do nozzas vus giu dals castells sclarischan; L'intêra vall de Schons oz s'allegrar Dovei de mias nozzas. Caldar (allas nozzaduras). Ussa spert Portei daven quest moiistrum da quost löc. (Us humens s'absentan da vart dretga; da vart sinistra portan las nozzaduras daven il cadaver, raccompagnand cun la sequenta canzun:) Favugn rampluna; Lavina tuna Dals munts a bass, Shovand per cass E cun fracass Vers la fossuna. (La processiun returna.) Uss liberada Eis la vallada Dal nausch tirann Superb e van, Dal nausch tirann Refugi stada. Victoria. Jeu aud' cantar? Inua sun? 0, manima! Eis el daven, il sömi nausch e trist? Elisabeth. Tgei tema che quest pauper cor aunc senta! 0 non t'anguscha plii, o cara figlia! Tü es desdnda per ün di stupend; U cant do libertad te ha svegliada. Uss vendicnu eis il delict, et eis Er nlla fin la tirannia; oz Aunc van ils dus castells da Biirenburg E da Fardün in fiammas. — 144 — Victoria. Eis quoi ver? L'affrunt eis extirpau? II castellan Eis mort? Trer flat ascain nus libramein? Al car Christoph appartener jeu asca? 0, dalla tema del infiern me has Salvada e mi das la beatezza D'ün aungel aunc per quella. Elisabeth. Qua ven Gian. Scena septima. (Us antocedents. Gian.) Gian. Uss sun jeu puspei qua! Elisabeth. E tü nus portas Cert bunas novas? Co es tii müciau? Gian. Tenor giavüsch. Jeu arrivet sün trutgs Secrets pro la baselgia, senza ch'ün M'observi; il caluster advertit Jeu cun clamar in sacristia Tras la fenestra; — el desdava giust II föe nel in§ensari — et in prescha Jeu gli comunichet uss mia commissiun, E subit el il plan dels castellans Al pövel in baselgia descuvrit. Uss furius se sfollan tras la porta IIs humens, ils plü ferms, e sequita A quels allur' la massa cr dcl pövol. La granda part dels nauschs trabants pigliettan La fugia, e tgi resistet, füt subit Copau. 0 tgei benedicziun de vespras Per ils trabants quei era! Prest allura — 145 — Compara Caldar cun sos humens e Raquinta dalla fin del castellan E clama all' attacca dols castells 11 pövel. Tgi podeva currer, quel Curret, ils üns vi a "Fardün, la part Plii granda eonter Bârenburg. Currend Els all' attacca, jeu sun roturnau. Victoria. Superb pos osser, Gian, che tii prestau llas tals sorvccs a nossa patria Et a nos pövel. G'tan. Ilai latier hagiu Motiv avuiida! Qttei da mci non era Prctes da meiiiia; jcu savess prcstar Ccrt caus-as aunc por bler plü difficilas. Per Caldar jeu sagliss tras mintga föc. Mirei là sü! co tot ven clar e cocen. Ha, vus haveis mai vissas talas tortgas Da nozzas! Quci eis be ils ferms castells Dcls nauschs tiranns. Victoria! Victoria! Elisabeth. Tü t'ascas allegrar, o cara figlia, De tala distincziun. Ad iin tal di Aunc ponsan ils infants ct abiadis. Victoria. Tadlei, o qual güvlar! co tuna quei Dad ün niunt fin al auter! co ün spclm Quei clama uss al auter! Schi, quei eis 11 giivel della libortad! -¦ Mirei Co ols in fila uss dallas collinas Descondan, co nel vent lur armas els Sdrameinan! Cert il para, sco sch'il pövel Adester dcls fenunzs vegnissen cun Lur faulcs e cttii rastells in giubel grand Dnls pasculs dellas alps, havend fenau. 10 — 146 — Scena octava. (Antecedents. Signuii. Ilumons c giuvens.) Signun.. Vezeis il föc vus della libertad Sclarir Giuvens. Vezeis las tortgas vus dc nozzas Pcr las collinas? Elisabeth. Et ad ün cci co(,*on De sera soquita iina damaun Seroina. Victoria. Er ils zenns s'accordan cun II giubel, claramein aiinunciand La resüstanza detla libertad. Però inua haveis vus il bab Et il Christoph? Signun. Els van cun auters humens A Trun, la ligia nova là serà Giurada. Elisubeth. Quala eis allura stada La sort del castellan da Bârenburg E quella er del comt, ch'in quel s'anflava Signun. Non se podend tener plü nel castê Pervia della furia innnensa Del pövel iritau, che uss haveva Gia ascendiu ils aults ramparts, e ctti* Us edificis là d'inturn ardevan ; Allur' fagettan els üna sortida, — 147 — So dcsporand bein de lur salvament. II castellan ctin ses trabants saglittan Ctin f'uria tras la porta. Ma invan Uss era lur combatt; la granda forza Dcls agressurs ils superet. Christoph Battova sco ün vor liun cun els In üna folla, circumdau da füm E flammas; els eis quol, tgt ha copau II castollan. Uss era l'insolenza Dol comt o sia garmischia rutta. El uss nus se surdet cun sia tur; Nogüna via auter gli rcstet Pcr se salvar. Ma nus Iaschottan gli La vita sut la condiziun, ch'ol nus Concedi da giurar la ligia e Ch'el nus rcstituischi ils vegls dretgs, Ils quals Donat da Vaz antruras nus Ilavova dau; e che ol mai non vögli Rofabricar plü sos castells e mai Plü liiottor castcllans sur Schons. Quei tot El ha conccss et jet humiliteivel Ad Ortenstein, pcr sia afflicziun Travunder là e pönitenza far Por l'insolcnza e la frappa sia. Dous sei laudau, ch'El nus victoria Ha dau. Ün giubel senza fin resuna Uss tras la vall intèra. Ün s'allegra In mintga cainannetta de quest di, Fa pasts allegcrs e canta canzuns, Che han sttt l'opprcssiun dols castellans Stoviu tascher. U nom de Caldar va Dad ttna bucca uss all' autra. Et II pop in fascha gia imprenda da Quel balbegiar da sia mamma, e Cert mai se perderà quol plü in Schons. Elisabeth. Vogni uss tots, amitgs, in cnsa mia. Uss zieva long patir havein letezza. Quei ch'il cellèr e la cuschina pon' Prestar, vus stat uss in disposiziun. — 148 — Lascheien resunar uss las canzuns De libertad, in tresclas uss la pèra Saglir, infin che nus sclarischa l'alva H prim di della libertad. Tots. Eviva Caldar, tgi ha la libertad portau! Eviva Christoph e Victoria! Scena nona. Sut l'aschi a Trun. (Dus pasturs.) Prim pastur. Quei era questa notg a Trun ün grand Agitamont; ils cavalcants svolavan Dad üna vart all' autra senza paus. Da totas varts qua accurrevan humens, Vegliurds e giuvens, mintga casa era Bein pleina cun hosps esters, sün las stradas Canzmis allegras resunavan. Second pastur. Jeu Hai er considerau ils blers signurs, Ils bels cavalls et ils bels ornaments. Ün grand, pompus signur eis quel de Sax. Prim pastur. Negün però arriva al avat In dignitad. Second pastur. Has observau il Caldar? Quel pür mi ha avert il cor; quei cis Un hum da fierr, ün simil ün non catta Per mintga strada. — 149 — Prim pastur. Teidla, teidla! Ün Bel cant festiv resuna. Mira, els Uss vegnan. Mai hai vis jeu üna folla Aschi pompusa, comts, avat, baruns, Cavallorists, trabants o pövel, tgi A pci, tgi a cavagl; ha, co las bandèras Qua sventuleschan! Mai ha quest aschi Aunc üna tala radunanza vis. (Da lontan ün auda ils corns da guerra; ils dus pasturs se mettan niiiitgiin sttn iin crap ün pau olevau e sufflan lur tttbas, d'intant arriva il tir. Scena decima. Avat Pcdor Pontaning, comt Gian de Sax-Mesauc, Hugo, comt da Wcrdcnberg-llciligenborg. lleinric, Gian et Ulric, baruns da Rhazttn, da lur vart dretga blers cavaliers e nobels; da vart sinistra Caldar, Christoph da Signau, Ctirdin, Lombris, Berther, Fluri. Humens o pövel nel funds dclla sccna. La bandèra della ligia rhiiticn ven messa siin la cjma del aschi. Arat. Illustors caus dc questa tcrra, seics Tots bcinvognii! E beinvognii vus nobcls Doll' alta Rhiizia! Er beinvognii Tots vus bravs htimens, tgi atinc conservau Havois l'innat brav spirt dols Rhiits fin al Moment present, ad onta dcls comands Tant svergognants dels castellans. Vus il Doveis or conservar aunc por il temps Futur, avertamein o libramein El passi uss in vita, infermiu E susteniu da nossa ligia nova. — Vus vus inschenugliei tots avant Deus Dretg cun humilitanza, cr sco jeu, E l'implorei per siu btin spirt; tot quci Che non unibel eis cun el, deriva Dal nausrh, dal spirt rcbcll o spirt despot. (L'intòra radunanza s'inschenugliescha.) — 150 — Etcrn, tü tgi ils nttvels meinas, mira Cun grazia e clemenza siin tiu pövel Fidel, il qual tü ussa has clamau Al clar solegl de libertad, che cercan Invan tants pövels; o, inspira gli II spirt per dretg, dover e per la lescha E per ils limits, ils eterns, er della Natura, il solet asyl in terra Restau a libortad. (Zieva üna curta pausa ol s'elova.) L'umbriva stgiira Svanischa ct il clar sologl compara; Quei eis insenna clara por la ligia. (Tots s'elcvan, sclarii dal sologl mattutin.) Comt dc Sax. Baruns e nobcls, et cr tii, brav pövel! Vus tots saveis, ch'Abundi Naso ha Cun duca Frideric fatg üna ligia; Vus conoschois il grand pericul, cho nus Sminac/ia. Vus ameis l'independenza; Ebein! mo in ttna maniera eis Possibel da la mantenor ]>lü ditg: Concordia, concordia sto reger Uss tranter nus; quell' eis il fundament, Nel qual la forza d'ogni pövel po Pigliar ragischs; flurischa queila nus, Nus resistein als inimitgs e non Temein negünas spadas cstcras. Ils munts o Deus nus sun ils scuds da forza, Da part dels Svizzers nus havein il döss Segttr, e nossa braeja nel combatt Eis acialida. — Oz vus vus haveis Raspai sut quest aschi pcr renovar Tras üna ligia la concordia, E sche nus nus volein unir aschia Et allear, savoies cho il dretg Bc sa ftindar la ligia. Heinric Brun. Comt dc Sax, Jeu sun compleinamein cun vus d'accord. — 151 — La forza eis, o l'insolenza er, Da limitar, ils drotgs, la libertad Da mintgün sun da segttrar, giidar Ün sto or l'innocent; il delinquent Però eis da punir severamein, Gaklar. II tribunal iin dovoi cerner or Da mez del püvel, dals vulgars e nobels. Las publieas facondas della terra A Trun ha la dieta da tractar. Davcnta quei, allura tturirà Bein la concordia, cun quella er La fideltad, la forza e grandezza. Christoph da Signau. Qitoi ois tot quei, che tot il pövcl vol. Comt de Sax. Tgi ten cul plaid dol barun Heinric Brun Sco or cun la proposta de Caldar, Dovoi quei cun siu maun manifostar! (Tots aulzan ils mauns.) Dccis ha quei granda plurahtad. Hitgo de Heiligenberg. Un scrivi quost conclus sco document Dc nossa ligia siin iin pergament, Nus il suttascrivciu. Scodün dels nobcls Aggiungia siu sigill a quel; per quels Da Schons il Christoph da Signau, il brav E piotus donschell, il sigillcscha. 11 document dovci haver compleina Valur e forza, aschi ditg sco'l Rhein Fluischa, ot oxistan muiits o valls. (Durant chc il documciit vcn concepiu, passan Caldar e Lombris al prosceni, fratant chc la folla se radunescha inturn ils signurs.) Caldar. Aschi suvent sco jeu hai eontcmplau La porta tras il spehn in Via mala, — 152 — La quala là il Rhein, quest figl feroco Dels strementus glacèrs, so ha cavada, Pensava jeu, al Rhiit il non dovess Er reussir, da rumper l'oppressiun Tiranniea? Quei eis uss reussiu, E liberai dals ferrs do sclavs alzcin Nus uss cun ils signurs il maun ad ault Al giuramont. Lombris. E comparida eis L'aurora della libertad; fatg tirden E drctg e lcschas ussa nus havcin In nossa terra; cert savein nus prest Er acquistar del tot l'independonza; Necessitai sun ils signurs da ceder Plaun plaun lur dretgs per buns danèrs al püvel Et_als comüns flurints. Ccssada eis Da ditg c rutta la possanza veglia Della noblozza, che va da contin E senza se poder plü retener Inconter sia fossa; ma sün quclla Flurischa hi cittiulinazn. L'urdcn Se volverà totahnein; humens libcrs Seran nomnai noss abiadis; et A nus, tgi mess havein il fundamont Do quolla Hbertad, nels temps ils pltt Futurs ün ven ad ingraziar. Christoph da Signau (al pövel.) Concopt Eis l'act uss della ligia, fagei plaz! Avat. Sco jcu vus disch avant e moz quci giura, Aschia vtis signurs il prim giurei, Allur' il pövel, nobels e non nobels. Nus tots giurein dad esser c restar Amitgs fidols e buns confodcrai Per aschi ditgs sco munts c valls existan. (Tots: Xus ijuei giurcin.) — 153 — D'assistcr er l'iin l'auter cun agttt Dc schenta, bcins e tcrra, per protoger II trnnsit, pasch e dretg e libra compra. (Tots : Nus quei giurein.) E da proteger in ses dretgs e siu Po'so-s scodün commember della ligin, Spiritual e secular, il rieh E paupcr, et il nobel e non nobel. (Tots: Nus quei giurein.) D'assistor er l'ttn l'auter da tot temps. D'aviiiit il tribunal il dretg voler Cercar e na cun forza propria. (Tots: Nus quei giurein.) Da comunablainein tras mess tractar E consigliar a Trun sttn la diota Facendas d'importanza, rcnovar 11 giurament mintga doschavel ann. (Tots: Nus quei giurein.) Quei ois la ligia grisclia delln Rhiizin. Grischuns ün vus uss nomiierii da qua D'invia; o, tidols al giurament Rostei, e cort nogiin vus plii dividcrà. (La tonda croda.) Fin -=-