La Histoargia dalg filg pertz

Da Wikisource.
romancio

Gian Travers Indice:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, V.djvu La Histoargia dalg filg pertz Intestazione 8 luglio 2020 75% Da definire

La Histoargia da Joseph La Chianzun da Joseph
Questo testo fa parte della raccolta Rätoromanische chrestomathie
Vol. V

[p. 42 modifica]

[LA HISTOARGIA DALG FILG PERTZ.]

(Ineditum nach Ms. Tr.)

[f. 1a]                nun asdo üngiüna fantaschia,
aque nun hauessa pur me piso.

alg ais bain alg uair aque, chi uain tschantzo,
hunestamaint puartæd cun cuntantza
5ais myldra co granda aricheza.
Per quel uain dit bain,
La chiarn grasa nu pasa et sco lerua mun uain.
aque fo huossa eir meis filg,
Vschy ho el tschiarnieu stielg.

10Aich Dieu simpaista giuer meiss filg l mel nütz,
[p. 43 modifica]
Quaunta reuantiüra alg uain a culœtz,

Lg quel, chi tel chiosas prain auaunt se,
Zainza mia uœglia da trer huor da me.
Scha eau alg des lascher huouya chaurer hura,
15Dalg lascher ir per lg muond aque m’acoura.
Quel . . . huschya tscharnieu
Par . . . . mieu arteual,
aquel dafet uœlg eau surtrer.
Eau craich, che üngiün m’ilg fatscha fer,
20Scha bain eubulus aque saueis,
Jmpero uules fer que, ch’el uules,
el am cusaalia saimper a buna fe,

Eau he speraunza, chia el nun m’ingiana eir in que.

Ebulius Seis Cuslier.

eau nun poas intrlascher,

25di e noat pisyr da purter
Per pelargus, meis chier uinchn,
eau ilg he saimper saluo per meis amich fin.
alg ais eir el gnieu uylg,
per aque am plescha mylg;

30Alg ais ün cumün araschuner,
[f. 1b]    Scodün amma da sieu per,
Per aque nun lasch eau scha fe (se) üngün dy passer,
cun mieu cusailg da nu lg uisiter.

Alg Bab 2.

chi hoda eau aqui (in aqui) in aquaista hura?

35schi ilg ais eubulus, uignia zainza d’mura,
saias bain uwgnieu, mieu chier amich,

teis cusailg parast an des dir.

Eubulus Seis Cuslier 2.

dieu tilg pe impestiaun,
chie arampoarna hest tü auaunt maun?

Lg Bab 3.

40La mia dulur ais taunta granda,

chia pruo nun fo ne spisa ne brauanda;
eau nun poas drumir a main pusser,

co chie (eau) malon stou eau ampurner.

Culiyr 3.

Nun astramanter, meis chier prelarge,
45chi t’scufoarta, di m’aque?

Lg Bab 4.

Meis maungel dschik da dir,
dubitandt eir t’da astramir.
[p. 44 modifica]

Cusliyr 4.

Lascha m’inclyr in [n]om da dieu.

Lg Bab 5.

hest tü qualchiosa inclyt dalg filg mieu?

Lg Cusliyr 5.

50eau nun se ünguota da que dir,
La tia malinconia a m’daiast tü scuwrnir!

Lg Bab 6.

[f. 2a]    Meis filg saslungia da chiesa mia.

Cusliyr 6.

aque füs bain da hauair fantaschia.

Lg Bab 7.

Aalg ais cupytz, t’stou eau dir;

55dalg grand courdœli am woul gnir
dalg (alg) meis giuuen filg craschieu,

palg mylg nun füs el me naschieu.

Cusliyr 7.

eau num poast da quel Brichia auonda schmüraulier,

alg ais eir lotiers da piser,
60tü ilg hest uschy espramaing trato,
Per aque schi sai el uschy ifichio incuntar te;
he eau sueuns hudieu arazuner,

chia lg esper chiastiamaing la guauntüna poassa guaster.

Lg Bab 8.

aque nun ais me duanto,

65huschya num sapchias üngiün gro;
cun grand plaschair lg he trat.
A m’eira alg plü chier infaunt, chie eau haues fatt,
el eira da tuots filgs amo,
Lg mieu cufœrt hauiua sün el asanto.
70tout aque chi el da me aggiauüschaia,
nun ilg eira tschunk, sch’el pür agragiaua,
tuot ilg eir bain gugend alubieu;
oter co arafüser ilg cumanda(manda)maint mieu,

aque ilg haia cumando stret.
[f. 2b]    75Muu zieua quel praist as uueluett,
Da soartt ch’ell m’o hagieu uuot la tschaina,

Per mieu cumander m’ho lascho la paina.
C(c)hi alg suofla aint, nun poas saiuair,
Philautus lg fo zieua mieu crair,
80Chia’ll arubedamaint huschy m’asagliwa,

Ataidla sü, cun chie uuerua el gniwa,
[p. 45 modifica]
Bab, tü sæst chie tymp ch’eau he,

Ailg ais tymp, ch’eau am tira uia hætz m’hæ
hur zuotz tia perchia m’uœlg trer,
85Per üna hotra streda da yr as chiartscher.
Da leschia da aradschun he eau bain imprumis,
Da huossa in uia uœlg yr in ün hoter paias
et m’uessa cun mia persunna apruer.
Da gnieu da chiesa uœlg eau müder,
90Per aque chia tiers te taunt sün sto,
Wyng eau da meis cumpains imbüto
Da bgras guissas impera auaunt
mürauaiglia, chie eau sun sto taunt.
Eau nun bsœng üngiüna chiüra plü,
95Ne da me huster üngüna chiosa, guarda sü,
eau sun hut[z] saby awuonda.
pür guarda bab et dom mia par zuondt,
que chia a m’tuochia meta d’wuart,
u pœia chia tü nun heigas ün hoter art.
100La aradschun aque cler cuntain,
chia cura ün a tauns ans uain,

schi po 'l gnir el emancipo,
[f. 3a]    DA la foartza larg our arlargo.
Sur tuot aque lg poys aplascet,
105Chi üna sula larma ota seis œlgs nun wscheck.

Lg Cusliyr 8.

aque ais paluaira ün mel pertieu,

tü hest dwuesa sueun hudieu,
Jntaunt chia tiers la giuentüna tuouorp asachiata,
la spraunza da amildrer saimper sbata;
110Vshiy bot chia la tuorp ais abanduneda,
schi l’unur eir mel arguardeda.
pür di a mi aunchia plü jnauaunt,
da pœia tü hest schuyrt taunt,
cun chie mœd, chia tü ilg hest sücumanzo,

115ch’el huschya cun ardimaint sia aroba haigia dumando?

Lg Bab 9.

Lg prüm am astramanty da tel art,

Che nun sauick da me in baina part,
mia nembra zuond scrudand.
huschy prast che eau nun sauyc, che füs a maun,
120cumancyck cun el a tschiancher,
che chiasun hest tü da me da t’almalter,

a t’increscha foartza da que chia tü hest triufo,
[p. 46 modifica]
üngiün gieban nun eira saro.

eau tem, chia aque me nun gratagia bain,
125nun poas sauair inonder tel ardimaint uain
da d'mander part d’irta da me.
Ague nun hauessa me cret da fe,
guarda pür, eau dich per mia pudhyncha,

zieua tyng cusailg soul gnir arüwlyntscha.
[f. 3b]    130Da quel saues eau exschainpel meter hauaunt;
Muo a chie perpœst tü nun craias brichia taunt.

chi ais pür sto huschy mel piso,
ad chiatscher aquella fantaschia in ilg chio?
Da Philauto stouast tü hauair imprains aque,
135grand giatun aque chie el he;
el ais plain da tuota chiatiuiergia,
tres el cun ingan d’schwantüra, misyrgia,
Sieu nutz trat el di et noat;
nun ho pisyr, scha tü duaintas ün tracuht,
140da quel t’uains pür tinauert schandt,
cura ch’ingiün plü agiüdt nun uain dant.
per tel, filg, uost saluer salüd et hunur,
schi nul cumpagner cun aquela tznur;
fügia da lœnst hur dad el!
145aque t’aro eau alg meis filg bel!
la cumpagnia amalata il hom da soart,

chi el sün a la dauos cun tuorp uain a la moart.

Lg Cusliyr 9.

dich, che araspoastk ch’el (m)[t]ü do?

Lg Bab.

zuond ünguotta, dich eau, per ilg uair,

150la lescha a m’wulaiuael fer uair,
Chia sieu plasair lascher üser,
cun hoter melnüzaiuels pleds plüs
taunt uaunamaing, chi Dieu ans agiuda.
eau am spartick dad ell miz iro
155plür dschyick da sia dumau[n]da eau ad el darchio,

da sia dumanda ana mylg wules eau piser,
[f. 4a] chia alg mieu nun wules huschy araser.
per tel meis eubulius kusaia (s)[t]ü,
chie eau des prender a maun plü.

Lg Cuslgyr 10.

160Aaque uœlg fer da buna fe,
huschy inauaunt ch’el uol huor da te,
[p. 47 modifica]
Schi t’impaisa huossa in aquaista hura

Aque chia dals sabis uain dit alura,
chi incunter chiessa staun uœglia,
165taunt plü africo chi el uain,
La sia fantaschia pür ilg cresscha,
per tel da fer zieua mieu cusailg nun t’increscha;
lascha el ir dauend cun dieu,
da pœia chi el sünier nun uol ilg arœf (m)[t]ieu;
170chura che el uain ad apruer ilg mel huschy bain,
a chia la fortoüna lg crescha lg sain,
alhura es wain el indret cuatschantt:
O, chie he eau pür mae fat,
Ad abanduner meys chier bun bab,
175quel da tuot tymp plaschaiuel ilg he achiato?
chie sun eau bain sto atanto?
cun aque lg amuosas tü misricordgia et buntæd,
Da ko ch’ün bab gracius fo cun paitæd
in cunter seis filg buntadaiuelmaing,

180cun bain lg arschiaua meldenamaint.

Lg Bab 11.

ilg tieu cusailg eau he bain müdo,

lg des eau der aque chi eau he cungiüsto?

Schi ilg fatscha eau cun grand denplasair.
[f. 4b] [Lg Cusliyr 12] tü lg daist fer, aque eis mieu parair.

Lg Bab 12.

185Nun ilg des eau tegnir in mastria
Ad in obediynchia cun la foartza mia.

Lg Cusliyr 12.

Paluair [q]uel ais saimper da luder,

Aque chia po, chi el nun vœlgia fer,
Parquel lascha’l yr cun dieu,

190tü nun poust prendar lg milæar partieu.

Bab 13.

eau wœlg per lg vair asuonder te,
cun bain ch’alg ais a tuota via incunter me.

Ilg Cusliy(i)r 13.

Ataidla, haunchia quaista metta eau auauntt,

Nun eser mema crudeil cun teiss infauns,
195Dimperse cun buntæd da ell spartir,
A schün bun bab ad el dir,
Chie ad ell poassa bain arir,

A chia ell pudaia bain parchiürer.
[p. 48 modifica]

Lg Bab 14.

ilg tieu cusailg wœlg eau sa[l]ue(l)[r],

200ad inumbrer als daners uœlg eau surter,
chi el uygnia a chiesa als dair inumbrand.

A tü nun yr muott lœnts, ch’ieu vyng t’a sügniandt.

Lg Cuslyrs.

Me nun hest mangle me,
eau d’wœgl agüder, inua chi eau poas a chia eau se.

Lg Bab 15.

205chie sun als crastiauns bain dwjsos fick!
ilg ün ais pouuoer et lg ottar arick;
[f. 5a]    Lg tertz tierss sabgyntscha ais incuno,
Lg quart par nar uain arapüttoa.

eubulus mo kuslio vschy inauant,
210chia eau lg vœlg sckunder, scha eau se taunt;
Scha bain a mi nun sumgias da fer,
Schi lg vœlg eau imparo lascher duanter;
Par quel wœlg eau yr am impiser
Quaunt a meiss filg po tuchier,
215per la sia part d’hierta a der bluott daners,

Chura el uain, schi ells sune chier.

Actus. I. Scena [2.] Lg Filg Pertz.

eau sun leit et nun he alchüna dubitaunza,
huotz a m’uain bain gratagi(n)a[n]d üna schaunz[a].

Alg Cusliyr Mel.

A quelg nun poas eau bricha chrair,

220tü nun lg hest saluo auonda par lg uair;
teis bab ais fick sclutrieu

Jncunter el hest tü flaiuel partieu.

Lg Filg Pertz.

Sto zainza pisyr, sgiurant,
eau alg wœlg ster scunter galardamaint.

Pilastus 1.

225Al aiss wouluiea scho ün det,
d’alg astramanter uains ell apruuaedt.

Acolastus 3.

chi eau lg temma, nu s’dess me achiatter,

Jn que uœlg eau, tü m’poassast luder,
Schia meiss bab gniss no tiers,

230Schi nun tmes eau lg seis uiers.
[p. 49 modifica]

Philautus 3.

a que hoda eau gugiendt, ma dischi,

schia tü uœlgiast ster uschi,

fo surrassen inua chiel metta chio,
[f. 5b] chie me soll fick impiso.

235heigast bun paatie(u)[nz]a et indüra,

chia dieu ti deta buna wantüra.

Filg Pertz 4.

philauto, philau(o)t[o], cumpain meis,

zainza ganlgas ho signer Deis,
per algrechia mieu cour saiglia!
240eau he spraunza, chia mia amur wœglia!
als danærs hoda clingiandt

in mias huraiglias bain tunand

Alg Mel C(l)uslyi[r].

watan aint cun bun ardimaint!

dintaunt ad’uœlglia eau aspater aqui aint,
245Jnfin(i)gnia tü tuornast cun araspoasta,

paluair que tü hest fatt al apoasta


Actus I. Scena III. Acolastuss.

Huossa seia bain, ko uain ad yr,

ün ella[r] cun bain nun laschar gnyr,
ünna longia predgia am uain ell dschandt,
250A lo tiers ün grand chiapittel ligiand,
chie eau nun tschfatscha zainza bsœng
et eau per aque ünguott lg sœng.
Als mailgia lg cour cun aquella fa[n]taschia,
Atschio chia auaunt me he üna hotra wia.
255sieu pæled m’ais ingueln sco l’ora,
D’üna hotra m’he pisso haunzts chi eau sora.
taunt buns plæds alg wœlg eau der,
quaunt chi eau me (he) m’se impiser
pür chials daners am wœglial inumbrer
260schi num lasch eau üngiün swier.

tins babuns stoua huschya acradantær
[f. 6a]    chi la Juuentüna woul uschya iffriner,
uschy dwainta eir ad ün signiuredi,

chialg ischuntra bgiers cuntraedis,
265chial asarydscha cun artyas
hauiand amisch per tuots las vias,

cura uus gnis ad ara(ra)ster cun (cum)piatæd
[p. 50 modifica]
aque saia dit a uoassa buntæd.

Aqui sun eau, bab, sieua tü awich
270cumandest, chia eau des turner ün hoter dy,
eau wetz, tü 'm woust frachiagier,

per quel d’daia apusaiual amer.

Alg Bab 16.

O Deis, füsa pür tieu uttæl!
tü nun d’buttest uschy daschütel

Ilg Filg Pertz 6.

275Ai, mieu ütel uœlg eau fer,
di sü, quaunt am uost tü der?

Alg Bab 17.

tieu cour uia als daners hest ifichio,

scha ba(u)[i]n pouchia virttüd hest acungiüsto,
da que heest tü pitschana fantaschia,
280scha tü nun sdlaschast zainza fatia,
schi nun de gnir brichia ünna farüda.
schia eau bain tilg dich ünguota nun agiüda,
Woa dauuendt et nun a tan ferr

A tuorna cura, chia eau da fatsch clamer.

Acolastus Ilg Filg Pertz.

285eau a quelg ourauaunt piser daiua,

Chia cun bain da dell ünguota pudaiua,
Am aiss aqui dawaunt eir dauanto,
Cura el daners ho trafscho,
sch’ins hol iro per lg uair

290eir, chie eau nun sauych taschair.

Ilg Bab 18.

[f. 6b]    Wy huoss noa, alg meis chier filg,
Chie uest tü da me? pür di lg,

Woust tü in mia foartza plü ster
V tia inguaradinusia fuorma pruuer?
295Our da me, teis chier bab, fügir,
Schi stou eau per la wardæt dir,
da pœia chia cun me drouast ting tscherna,
schi ardüast me wylg suot terra.
partæl paisest bain, chie tü hest da fer,

300ünna sabgia raspoasta am uœlgiast der.

Alg Filg Pertz.

da ir dauent sun eau dalibro,
huoter [cho] nun uain ad esser per mieu chio.
[p. 51 modifica]

Alg Bab 19.

O Dieu, chie mel pisyr et poick sauair!

nun des eau brichia cun mia buntæd pudair
305aque suluedi cour alamgier,
Ad taunta dulur nun indüraer,
Schi per tia chiaschun safrir.
pelg uair, palg uair eau se dir,
scha hur da mia foartza poust fügir,
310zieua ün tgnin bab uainst aunchia a mügir
chi taunta buna fe ho adruo wia a te;

Alura nul agiüda ünguotta, scha bain tü ist arlüglio

Alg Filg Pertz.

Lg meis chier bab, aquaista uota ais fat,

eau ho la mia frica trat.
315eau uœlg dauend, sto bain cun dieu!

Nun prender pisyr par lg fat mieu.

Ilg Bab 20.

O meis filg, nun po brichia esser aque,

chi eau poassa surp(cl)lichier da te

cun mieu buntadaiuel agragier,
[f. 7a]    320tiers me chia tü vœgliast hoatz stær
Jnfingna damaun u puschamaun,
scha que am tschuntchias, schi ist bain daun.

Ilg Filg Pertz.

Lg tieu aratschuner a sis tymp pardieu.

sapchiast, chia quaist ais lg perpœst mieu,
325Scha cun buntædt hottar nun po ariuer,
Schi t’ilg dich eau bain cler,
chia qun tæ uœlg eau lg drett adruær,

Schi hotær nun poas mia hierta inburcær

Ilg Bab 21.

Lascha aquelas nuuelas hour d’peis,

330Da pœia chia huschya sto lg cour tæis,
Chia lg mieu giuff da huosa inuia
lamusin el brichia greif a tuota uia
giu da culœtz uschy schalawazast,
Schi guarda bain, chia tü sapchiast,
335cun bain chia tü ist hur da streda,
schi uain la prüma aruglyntscha tiers te achiateda,
scha tü cun me aquelas artz adrouas,

et am ubedir pür nun d’mouaest,
[p. 52 modifica]
aque nun haues eau me astmo,

340tü m' haues uschy abanduno,
uschy ais cun te tuot pardieu,
o, nun ad hauesa me ingenuieu.
Mieu pledt da te po poick aguarbir,
A ti nun wœlg eau ünguota dyr,
345dir poas eau a munt et a wal,
A pera a ti, chia eau me nun chial.
tü ist mæma giuen et nun hest partieu,

taing adimaind, tü uaints eir per lg tieu,
[f. 7b]    tü Aunur, roba, persuna uainst a lascher
350Alla dauous cun grand tuorp da araster.

Lg Filg Pertz 14.

Ach, meiss bab, sto da bunna uœlgia.

eau he sprauntza da essar zaintza dœlgia.
tü prainst mema granda fantaschia,

da uiwer nun aiss aquella uia.

Lg Bab 22.

355Aque wules dieu peder omniputaint,

da saluer hunesteadt, chie tü nun füst laint,
chüngiün vi(ci)zi nutt lia,
ne algchiüna mella cumpagnia.
Jn teis chie[r] bab t' alguoardast
360Alg sieu meter auaunt nun schimaichiast,
Zieua chi eau tæ fideilmaint amuso
ad aquæ chi dret nun eira saimpr scumando,
da wiuer ün æsaimpal t' o eia mïs auaunt,
pür chia tü taidlast da me que taunt,
365chi prus infauns trer wules,
dals wylgs fer imprendar stuues.
parta, el meis filg, scha tiers me nun uost sterr,
schi t' uœglias algurdær,
ad in tieu cour scriwer as stho,
370chi ünguotta nul fatschast aruuarssoa,
mu zieua tü hest uis da me,
Daiast tü adastrer eir te.
Nun saluer sün tæ mema bgier,
aque ais ilg plü grand err(r),
376 C(c)hia tü nun hest wulieu ubadir plü,
partæl filg guarda bain sü.
Aque chie eau te ditt intartain,

As tü des manchier, sch' inprain
[p. 53 modifica]
Aquaist cudasch luuaint as chiata scritt,
[f. 8a] 380Da maner tia vitta, scho te dit,
Aquel t' he eau do per bainbadeda,

chia tü poast lyr g[i]a(i)nd per streda,
a chia tü nun m' ilg laschas our da maun,
scha bain chia tü geist a milaun.
385tia part da aroba prain eir tiers te,
tü nun hegiast da fer plü mel wiertz,
guarda da meter bain saro,

chia nunt t' amaunchia auntz lhura.

Lg Filg Pertz 15.

fotes tü ünquel hottra chiossa da m' dyr.
390schi fo cuortt, chia eau uœlg zinir.

Ilg Bab 23.

Jnguota hotar, chia dieu celestiel
Aoasta me et te da tuot mel!

Ilg Filg Pertz.

Adieu, bab, adieu, eau mi uing,
Huossa sun eau mitz maistar, chia dieu am susting.

Ilg Bab 24.

395Lg peder, filg â spœrt seinck in trinitæd

D' uœlgia dafendar da tuot lædt,
saimper me in secula in seculorum.
dieu uœlgia tü restas ün bun prus hom!
Huossa saia plaunt a dieu,
400chi alg plü chier bain mieu
uschia hour da me stoua uair giant.
Quel par meis artewel, sch' el gnia grand,
hur dals huoters ilg hauaia tschiarnieu!
O Dieu! nun ilg hau[e]s(e)a me hagieu,
405el m' o uschy abanduno,
la sia dwintüra ho' l insüro.
eau stœlg hauai[r] cumpaschiun,
tschert el uain gniand adraschiun,
Daque nu s' hawes el m' he inpiso,

410scha pilautus nulg haues acussglio.


Actus I. Sena IV.

Lg Filg Pertz.

[f. 8b]    Eau nun craich, ch' iüngiün nun saia uschy bio
A frich, sco eau sun duanto,
[p. 54 modifica]
cun arob, danærs et mieu cour lairg

Da friamuott tuot als huottars strauairg.
415chie fise or et argient ad hauair,

A zainza pisyr nuss der plasair.

Sieu Mel Cusliyer 5.

Chi hoda eau uschy as alagrand?

acolautus m'pera tschantschandt.
chie hes tü cun teis bab schiafieu?

420hest tü tia part d'hierta arfschieu?

Ilg Filg Pertz 15.

Chie chia eau he da meis bab agragio,

sun eau dalg tuot bain aguaranto.
qun bluotz daners, daiuast tü sauair,

Aqui aint, ui no psainta, schi poust vair.

Lg Mel Cuslyr 6.

425Oi, chie aise aque bain greif,
a der hura des el by hauaïr blaso els lefs.

Ilg Filg Pertz 16.

eau dschych imparo, chie a eau wulaia tgnier

(L)ilg mieu, par pudair hauair,
eau ilg he huschy acrantho,

430chia que chia he wuljeu, m'o 'l dhoa.

Sieu Mel Cuslyr.

Hgiast gro et sapchias triufer

tres me u niaunchia tü schest spier,
tü hest hoatz saluo da barun,
aque ais uair, uschy prus ch'eau sun.
435hussa chiatscha maun in aquels daners,
nun t'ils lascher esser mema chiers,
in mia chiesa als wulains spender ün part,

aque adiich zainza üngiüna mela art.

Ilg Filg Pertz 17.

Jnua chia tü hest talaint,
[f. 9a]    440da ir cun te, sun eau cuntaint.

Ilg Mel Cuslyr 8.

Lascha uair, chie hest suot bratsch,

Sdratscha aque cudascha(s)[tsch],
Büta'l hur dauaunt meis œlgs,
V chi eau uœlg sdramer tuots ls fœls,

445büta uia bot aquela blastæma!
[p. 55 modifica]
alg fo zainza temma.

eau nun he me uis cudasch(a)s plü gugiendt,

Partel laschal d'esser et bütal dauendt.

Ilg Filg Pærtz 18.

aque nun uœlg brichia fer,

450scha bain guart luaint darer,
Meis bab m'il ho duno
A fick arcumando
Am stes mel sura,

alg büter uia uschy ad ura.

Ilg Mel Cuslyr.

455tü nun alg bsœgnias ünguota plü,

ogne mœt tü lg stouas der sü,
asguonda pür me!
slauazal hour da te!
A sto sü ladin,

460aint tiers lg bun uin!

Actus II. Sena I.
Pantolaus un Mel Cumpain.

Co indür eau huschy grand sdysch!

Jn mïa chiesa nun heia hotar co mel æschen,
A nun he uia d'am pudair ün po uin arfer,
V las cruostas sechias aluaint alamgier.
465quela lg tschiel da mïa buochia sgrainan da soart,
chia meis dains saun acoart.
aqais chie eau nun achiatt niaunchia ün po paun laum,
Chier amich, eau indür bgira faum;
guardo co lg uaintar uia alas coastas sto aranto,
470scha bain haues quel chiaunta triufo.

Via a me nun ais hotar, quo oasa et pel.
[f. 9b]    O dieu, inua me ais aquelg,
Ailg quel he fat aquel gro,

in fina chi eau he agiou lg mieu chia(f)ssoa;
475Da ilg ascunder füs eau inclino,
sch'el pür la fam m'aues stüzo.
La fam, chie eau he surfnieu,
A fadsches bott müder lg parpœst mieu,
Da fer aque, chia Dieu uoul me.
480A prender amaun ais aque chi mi doul,
Auntz chia tin fam ules sufrir,

Tres ün fœ vules yr eau
[p. 56 modifica]
per ün snat d'paun,

chia la fam nun haues suramaun.
485chi uetz eau gnand atschandarno? …
pamphagus aise, eau ilg cugniouhs gio.
eau m'alguoart, chia cun purtæd eir el agrauo,
pür huossa ais lg sieu fat amildro,
el ho huossa huschy buna ueschimainta.
490eau stou yr tiers el, chi el am sapchianta,
Jnua el hegia aque surfgnieu,
Aqui dauaunt m'o 'l eir el giudieu.
ti uignia, ilg faladibel pampagie,

eau ting, tü nun cugnuoschas me.

Un Smaroce(r)dar I.

495Saiast aquo in num dalg diawel!

Nus gnin inquel idret a steual!
tü miel zuond d'schatzaun

quaunt tymp aise, chi eau nun te tuchio maun.

Seis Cumpain.

et pampagus, chia ti uyng la cudischella,

500Di 'm ün po üna nuela,
nun seist üngiün eister geist?
chi eau poasa hauair alchiün pæst,

La mia gula per implir!
[f. 10a]    Alura uœlg eau mylg inauaunt sair,
505chia eau he granda puartæd,

Jngiün nulg craia in uardat,
eau he dysch uottas plü cusümo,
chie eau nun he arto;
huossa stun eau sco ilg huortz in la foura,
510tuot inwiern nun vyng oura.
haues pür paun nair in aquaist frait,
cun haua m'hustes eau bain la sait,
cun quella hotra schlechta brawanda,
La fam aiss aquella chi 'm schmanda.
515eau sun ardaint moart et stranguschieu,
Hauess eau ün zühet d'uin, o fradel mieu,
Lg schilœtz da pudair schlamer,
mieu cour s'po inpo arfrascher;
eau prandes aque per üna masdina
520A ma füs plü saun co üna ma(sd)schdina.
Jnua voust fer gnif gnaf aquaist saira?

Ma giüda eir me, chia eau dich per ilg uaira,
[p. 57 modifica]
scha da mangier num des bot gnir,
dala mela fam stou eau straunschyr.

Ilg Smarocedar 2.

525a duainta dret, a mi uain dit,

tü nun hest vlieu ad üngiün saruir
A nun hest wierar in teschia,
Abanduno que uiuer chia bain linaschia.
guarda, chia mieu fatt ais a bun pœrt,
530chiarechas kusailg, m'uain spiœrt,

schia tia lgieut haun da maingier.
[f. 10b]    Jwgiaia inua, chi eau uœlg ad aludscher,
Schi m'asaint eau tiers ad abas mieu chio,

Scha bain eau nun uyng inuido,
535Schi chiatsch eau maun et prend lg milgur

Ad uschy host eau mieu uainter da dulur

Seis Cumpaun da Sütal.

Ai, chier amich, pampagie,

saues eau imprendar da te,
gugeind am lasches eau intragüder,

540stü vules prender per sculer.

Lg Smaroceder 3.

Scodüni art ilg prancipi ais

lg plü greif sieua chün ais,
mno da pœia tü hest luaint, imprainss
Als diesch puo[i]n(i)cks in te tainst,
545Schi nun schquitscha üngiün umblich te.
per tel, ilg meis chier pantholabe,
Auns chi eau d'prandes sü per sculer,
Schi stouas tü üna muostra fer,
Chi eau salgiuter pudes bragier,

550A que chi ais seink, auaunt els poarcks nun's des buter

Ilg Sieu Cunpaint.

Cho am poust uschy lœnd mundschiner,

eau craich da'm ulair bain adastrer,
A scha qualchiosa uules ifichier,
Meis afamo uainter gnis eau amuser.
555Par tælg fo cuo(uo)rt, proua sü cun me,

t'alguoarda, chie he eir fat cun te.

Ilg Smaroceder.

Da me uschy amiaiuolmaing arouauest,
Schi saiast perais in tuottas prouas.
[p. 58 modifica]

Ilg Cunpain da Sutal.


[f. 11a]   Schriusitæd alchüna nun he eau me gra(n)gio,
560ne sabgiyntscha eir abratschot,

eau he hagieu ilg mer dalet,
Da stüdgier, chia eau poassa implir lg fulet.
Lg arest laschaiua eau als dutuors,

da dispiter zieua lur cuorts.

Ilg Smaroceder 5.

565tü ist bain ün strani famailg!

paisas tü, chia nus nun hegian eir glieud da kusailg,
Jn noassas artt frastaiglia exprimanthoa
Da quels eir nus gnin amusos.
A quels poass eau bain amuser,
570Pür eau paiss, chia sayan eir in tieu chialendar,
Schi ais Epicurus et Arïstippus
Catius, Apicius, Premius ad Araoltus
ad aquella guissa zainza numner bgiers,
chi tuotsz ballan sün ün wertz.
575eau stou eir apalanter,
Mieu sümi, par tæl num schagiamgiagier,
eau am sumgiett da sir Jn üna lur maisa,
A quo eira dad imünchia soart de spaisa,

eau achiatt da manger, chi chin plaschet.

Ilg Sieu Cumpain.

580Jfet, frer tschæscha et nun arguarder,

chi eau mour, guarda mia buochia,
A schell ass plescha, schi uo a tuochia.
par thell lascha dauendt a nun po agiüder,
Chie cun sœmis am wœlgiast spisagier.
585Wo 'm auaunt et cuortamaing am uœgliast dir,

tiers tieu art, chi eau poassa gnir.

Lg Smaroceder 6.

eau nun uœlg üngün lascher udir,

sto sü, nus wulain atschu oura yr

Ad uaunt a tsche balcun,
[f. 11b]   590Allo, stü uost esser bun,
schi d'uœlg in üna hura a mais[a] ser,
chia tia uitta poassas agiüder.

Sieu Cunpain 7.

Deis wœlgia, eau wœlg fer, que tü'm kusailgiast,
A per imprender awrir amanduos uraiglias.
[p. 59 modifica]

Actus II. Sena II. IIg Mel Cuslyr Dalg Filg Pærtz.

595Dich ko t'ho plaschyieu aquaista dotrina,

Sainza dübi bain per chie chi ella fin(i)gna.
A pü ko piglier da teis bab tuot,

Aque uœlg eau bain ster suot.

Ilg Filg Pertz 19.

meis bab ais ün grand narun,
600lg tieu cusailg bgiers plü chier an sun.

Sieu Mel Cuslyr.

Par aque fo inguel, a quel tü uost,

Alg cusailg da teis bab lasch eau dawous;
tieu cufœrt asainta sün te sulet,
Aque chi eau dich prain aint indret.
605tü uainst da tuot taymp a traiufer,

da que nun daiast ünguotta dubiter.

Alg Filg Pertz 20.

Aque uœlg eau, cumpain mieu.

Ilg Mel Cuslyr.

do bun tymp et uo cun dieu!

Actus II. Sena (III) [II]. Ilg Smarœceder 6.

di 'm ün po, nun t'he eau amusso indret.

Ilg Sieu Cumpain.

610Mia uita nun haues eau me cret.

aque nun uœlg eau brichia smanchier,
inua chraist nus chiattan da gianter?
la fam m'strainzha sco lg luf ilg guot;

co nun agiüda, schi mour eau bott.

Ilg Smarocedar 7.

[f. 12a]   615Per lg uair sümi, chi eau hauyck ierr,
quel buna chiesa ns do per inklyr.

Sieu Cumpain.

Scha'ls sümis pudesn pasanter,
Schi uules eir eau traiufer.

Ilg Smarocedar 8.

fo pür plaun, et nun der fantaschia,

620Amanduos wulains achiatter albierg par buna via
tiers ün, ku nus me nun hauain wais,
el wain da Eisters paia[i]s.

Sto sü, nus wulain yr
[p. 60 modifica]
Alla platza, per intrauinir

625Quel eister da noas afer,

chi nun tscherchia, nun po achiatter.

Sieu Cumpain 10.

Dad imprumeter ist fick lam,
di 'm chie tü uost, eau sun cun fam.

Ilg Smarocedar 9.

da tia fam vains pür pichio,
630stü nun uainst cun me, schi d'lasch ifichio.

Sieu Cumpain 11.

Alamtain, pür amusso per chie uia,
plü gugend gie[s] eau a l'ustria.

Ilg Filg Pertz 21.

huossa bain eau ster alagro,

tuot pisyr et temma he asanto.
635eau sun hur da meis bab schkiaso,
Scha bain el mo dulschamaint ckusgio;
eau nun pudick uschy ster saro aint,
tmair amnatschas da imüchia daint,
da quel fatsch eau huossa la proua,
640chie chi 'm plescha, mieu cour adroua.
chia mieu fat sto huschy ilg ler,
Sto eau pilautus luder.

eau nun guardas ad ün hom uif in la fatscha,
[f. 12b]   üngiün Maister eau na plü cusidres.
645sulamaint inu eau saues bunas cumpanias achiatær,

M'ueles eau gugien lascher guider;
chi me amiaiuelmaing salüdasan,
et ün bun albyrg m'pustasan.
vschy bot chia da me pigliesan cuntschynta,
650Da me gnisene ad hauair granda gradyncha,
A gnisne tuots cun me a trafagier,
Scha bain nun hauessan da paier,
giuaduors, schlemers et arufiauns,
cramars, hustyrs cun lur infauns,
655quels gnisan tiers me bun platz a chiatter,
pür chia bun pleds am sauessan derr;
A pustüt cun belas dunauns

Wules eau alargier meis maun.

Ilg Smaroceder 10.

Chi ais atschel, chi atschondar no uain?
[p. 61 modifica]

Sieu Cumpan 12.

660ün marchiadaunt aisse [q]aist bain,
Myra c’lo ünna buorssa in maunn,

Ilg Smaroceder.

Ai schi, chi ell ho, chia bain ans giaia a maun,

plaun, plaun uœlg eau tiers ell [v]y [a]d yr
A bylg incunter ell aryrr,
665Bellas plaschantinnas ailg uœlg eau der,
Aqui dawaunt lg sauaiua bain fer,
Jnfingna els daners lg hauain trat.
Ailg aiss ün giuuen mat,
A chiüntsch da inganer,
670A ls do bun tymp a lascha fer,
ataidla bain, ch’eau uyng ad aradschuner,

Cha tia warua poassa iscuntrer.

Sieu Cumpain 13.

Saiast bain wgnieu, chier signer,

[f. 13a]   Saias bain wgnie, chier Juncker!

Ilg Filg Pertz 22.

675Dieu s’ingratz in aquaist di,
chie ysches dsche eir a mi!

Ilg Smaroceder.

Nus yschen buns cumpains dad ünna minergia,

Als fulastyrs fains gugiend bela tschera,
Jnua chia l’ustharia nun saun,
680Sch’ils amusain nuss amaun, amaun,
chi alg poassa sieu plaschair et dallet druuer,

suaintar chialchiün ais algi alg per

Ilg Filg Pertz 23.

Scha uus pür m’cuntschesas,

Alg mieu noum nun saueses,
685A che eau he tiers me,

Da ’m fer cumpagnia nun arastæ.

Ilg Smaroceder 13.

wia ala uoassa parüda p. ilg uair,
wus saias da granda chiesa, ais da crai(ch)[r].

Sieu Cumpain.

Sch’eau me sün uus inclyt indret,
690Schi so dieu tramis aqui uschi dandett.
[p. 62 modifica]

Alg Filg Pertz 24.

Saimper sun eau sto bain wuglieu,

Jn aquels paiaiss chie, eau m(h)e sün ieu,
da pœia chia hour da meis bab gieck,
ad incunter sia vœlgia cumio prandyik.
695aque eir per gracius, chi eau ma museaua,
U per els daners ch'eau purtæua,
eau paraiwa wirtuss cun scodün,
wia a me nun ais da Jngualer.
Mü per chia, uus nun wœglia acradantær,
700Ne cun nuelas aprasanter,

Schi prain hotza et di leif,
[f. 13b]   cauntas gliuers, craias tü, chia saia greiff.

Ilg Smarocedar 14.

O quau[n]t greif, chia dieu saia ludo,

Wus uiuais aqui zainza esser imgiuro,
705per che chi bgiers daners aqui ho,
aque chi el woul, gnir ch'el po;
Prus, pusaunt, bel a sabi cuntuot
lg uain do ilg prus da per tuot,
par tæl nus uulain eir wus hauair ad hunur,
710As salue(l)r per noas signiur.
Aque chia uuss ns cumandais daia duantær,

da uoass inguel per nus po achiatter

Ilg Cumpain 15.

Sar Juncher! a chier Signer! lg uœlg eau dyr

our da maun nuns desses bricha yr,
715Dimena c'lais uschy zuond asuruo,
ch'el nun so, chia lg ais quel pchio,
da que ingianamaint et granda fusdæt,

el ho poichia sabgyntscha in uardæt.

Ilg Filg Pertz 25.

A nus maungla brick taunt curtischer,

720Ad albyrg m'daias wus mner,
chi saia zieua mieu groa pardert,
A nos stuais cun me schuazer dalg tschert,
nus wulain di et noat triufer,

A chi ho plü danærs, dayas lascher paier.

Ilg Smaruceder 15.


725Eau de uœlg amusser ün bun hustyr,
[p. 63 modifica]

Sieu Cumpain 16.

La buorcha sol armunder schün barbyr.

Ilg Smoroceder 16.

Aaunchia üna chiossa ascutta, Juncker.

Ilg Filg Pertz 26.

eau incl(k)yg bain, te wo a cumpra,
[f. 14a] Chie d’bün tü poust hauair avunter.
730per ün daner nun daiast tü nun lascher,

chünchioduors daiast eir apuster,
Aque nun dayast tü ünguota spargnier,

Scha co cuoasta, uœlg eau paier.

Lg Smaruzir.

Vuus Junker! aich leidamaing!

735uoassa uœlgia cumplesch eau prastamaing.
putholabe prain alg aquella butschascha giu da dœs,
Maina lg giu lg taimpal da veneris!
Jn chiesa somurütz, da quel hom da bain,

Lo ma spetta cun aque chi eau main.

Actus II. Sena 3.Lg Smarocedar 18.

740Ach, cho a ma uoll yr bain amaun,

Metz aquaist daners dun eau damaun,
Alura se eau eir mieu awataick spier,
A dir, chia saia tuot chier,
Che che eau he hagieu da cumprer,
745Schi poas eau cun la aradschun ster.
Aquel hum ais pür in grand erur,
am prendar per sieu dispensadur;
La sguotzchias ilg uœlg eau chiatscher,
ad ün alar in buorca brichia ilg lascher.
750chie ais aque, chi üngiün nun pera,
da qui dauaunt sulaiua cumprer?
da munaida wulaia eau scuffrir,

schi uain scodün tiers me a curir.

Actus II. Sena IV.Alg Filg Pertz.

A mi am do mürauaiglia, inua saia l'ustria,
755Jnua vœlgia nus pastageir cun cumpagnia.

Alg Cumpain 17.

mira atscho, Juncker, eau uœlg yr auaunt,
[f. 14b]   chia la poarta ans uygna auierta dintaunt.
[p. 64 modifica]
awri la poarta, chia bains as duainta,
Scha alchün ais aluuaint, schi saplainta.

Hus[t]iyr Arufiaun 1.

760chi pichia ko in quaista eta?
Mia chiesa suschias gnir streta.

Ilg Cumpain 18.

teis bun amich pantholabus.

tiers te m'ho tramis pamphagus
cun aquaist hundro giunker,
765quel tiers te wules spendar;
per t(h)el fo 'l bela tschera et atrata 'l bain,
dalg tuot ch'ell bain paiand, ch'el d'wain,
daners nun amaunchia, dayast inclir,
A pamphage ho 'll do bgier zaintza pisyr
770da cumprer, chia nus poassan triufer,

pür chi el d'bœn saues achiatter.

Ilg Hustyr Arufiaun 2.

Maina 'l aint in chiesa quel hom hundro,

Lascha'm vair, que chia tü hest cumpro.
cuora, fantschela, alg prain aque giu da dœs,
775A guarn'el bain, chia alg ais sül nœs.
cuora praist et tuorna bot,
per yr mils inauaunt inua lg wod.
Saias bain wgnieu, lg meis Junckour!
Jnuondar gnis wus huschy in ærr?
780Dsche sü, che ais uoas agrageir?

a mia pusaunza a wus des duaunter.

Ilg Filg Pertz Disch.

Miser host! dieu silg pe, tuchio meis maun!
[f. 15a]   Itz a purto sü uin et paun,
ilg areist uain pamphagus a purtær,

785per daners nun lascha eau ünguotta amanchier,
guarde, nus hegian belas dunauns,

a quelas uœlg eau per meis curtischauns.

Ilg Hustyr.

Ataidla siria, cuora et uo a sen,

Dich chi ela vignia buot aqui sü!

790A chie fer, seist bain tü.

Ilg Smarocedar 19.

Wus gne et amno aquaist in cuschina!
A wuss chiantaduors sune sü la trinrindina!
[p. 65 modifica]

Actus [III].Sena I. La Cusinunca.

A nun ais ad üngün me piss gratagio,

Parchie pamphagus m'ilg ho smutzo,
795Eau daiua cuorer culg chio bass,
chiall fœ arde u fumass.
Pür chia laidam m'aues clameda,
Jnua c'la füs alhura achiattæda.
eau he pisso da chürer la cunsinunca in buna hura,
800ch'inguotta nun uygnia aruino suot sura,
Vairamaint hottar guasto,
Schi m'[h]oll uschy mel attrato,
Scho eau nulg füs gnida a maun,
el num haues lascho eir lg chio saun.
805D'ün sieu agiüt ziua chell m'atrataiua,
Schia pantolabuus nu lg artgnaiwa,
quel daia da me giudair
L'hotar uain bain auwair.

Ailg uules a hauns lascher straschyr,
[f. 15b] 810aquo lg po scodün dyr,
ch'inguota nun guarda da hauair lg mieu

Aque holl cun sieu batar agurbieu.
eau stœlg hauair bgiera furtünna,
taunt chi eau stun in aquaista chiesa adünna,
815A wignen taunt signouors ad aludscher,
chia düramaing da tuotz ma poas huster;
Lhün pitzchia aqui, a looter afsch.
eau me nun wick ün tin faloa,
ch'ün des a duos seruyr,
820Jrer tin furfants nu he da dyr,
Jnua ch'ingün nun so, chi maistar saia,
Scodün fo a sieu mœdt, sch'el bain nun daia,
Sco lg malgliedar huossa ho scumantzo.
Wules dieiss, chie eau lg wses apichio
825Cun sieu giest acurtisaun,
el chraia, huossa da lss huntscher els mauns,
per c'lo els chiantaduors infino,
paisa eir per ün da gnir innu(b)mbro,
Als s'inclygia taunt da suner,
830Co noassa Vzoulla a baller.
Baiuar et maglier füs sieu viers,
A nun fer ünguotta tiers,

el nun dumanda brichia, chi dess paier,
[p. 66 modifica]
pür, ch'el poassa ingür tergiter.

835el nun asœgnia ne s'inchüra,
quauns el ardüia in swintüra.
eau uœlg hur da que grand magliedratsch ster,

A guarder, chi eau hegia da fer,
[f. 16a]   Chi eau laidem uœglia yr a tscherchier.
840Auns poasne amanduos afunder,

Sirus ad aquella duona trupagiusa,
chi cun main d(u)'hunur guadaingnia duluruossa.
Mira atscho, ko la vain üschy dalett,

noasa chiesa ais streta in uardet.

Actus III. Sena II. La Marusa 1.

845Chi ais aquel giunckiar arick s'baraieda?

Alg quel chie eau nun poas gnir ingualeda.
Eau uœlg huossa gnir plü saibgia,
Jnminchia num d'hauair in cumpania,
N'pœia chi el nun saia arick,

850Bel da parzuna auaunt fick.

Ilg Famailg 2.

eau nun se brichia dir huttoer.

dapœia cle gnieu suot ilg clottar,
Jngiün poss hauais hagieu;
pamphagus eira ieu
855Di münchia leicks a cumprer,

per chie füs da triufer.

La Marusa 2.

Bain indrett pamphagus nuss intrameta,

da fer clamer üngiün, scha nulg daleta,
la cusina stoua esser grasa,
860schi arie 'l chia ilg uainttar squasa.
Mira, syre, guarde atscho!
chia tschella cuorra tschandar noa.
Tain adimaint, ch'ella poarta imbascheda,
Chiel Juncker hegia la buorca amaleda,

865schi aisa bilg fatt la feista,

[f. 16b]   aque nun füs bareta da mia teista.

Lg Famalg.

Sto leida, aque nun ais da crair,
Laschia gnir no, schi uainst a wair.
[p. 67 modifica]

La Cusinu(n)schia.

Wus daias spært ir uia,

870Ailg gio schianto la cumpagnia;
Sulamaing par aspeta,

Lg Juncker da uair par daleta.

La Marusa 3.

chi po'll esser quel meis amur?

scha 'l am voul bain, arto daners a faur?
875guarda bain sura et nun ingianer,

Vschigliœ gnis lg foal bilg alg custer.

La Cusinunza 3.

el üngiün hotter uoul hauair,
Jn aquaista cittæd diast a mi crair

La Marusa 4.

Ai schi saia, wuagnir wœelg eau,
880sü gain a fritzer sü m'wœlg eau.

Actus III. Sena III. Ilg Bun Cuslyrr Dalg Bab 13.

la natürela lescha aquaist cuntain,

scha teis vsing nun sto bain,
Schi daiast tü yr alg wisder,
A dalla sia tristætza lg cufurter,
885Che 'l sia arampoargna lascha a tærra
e brichia cun se suesa hauair guerra,
scha meis swsin, pelarge, ho amaun
plain d'fantaschia et arampoargnia siand saun,

perchie sieu filg ais ieu per ilg muond.
[f. 17a]   890per aque nun as daia 'l dasparer zuontd,
Al ho pür haunchia ün hotaer filg,

cun bun intalett et bain stilg,
quel saimper iubidi ilg ais sto,
chie uuglel per ilg huottar tygner maglio,
895pür aquel all tain huschy staungio,
chia tuot sieu dalet hauaiua clasanto
sün aquel uaun infaunt,
chi incunter seis bab hauaiua fatt taunt;
per quel vœlel pür murir,
900eau stou yr alg dir,
chia lascha aquela fantaschia puser,

Ad ün myglder sen as der.
[p. 68 modifica]

Ilg Bab 25.

Da pœia chia meis filg ais sinieu,

Jngiün poss he eau agieu,
905par all mieu cour vain adhünna cuslio,
dailg vair hauaunt œlgs mo saimper sumgio.
Vschy ais scodün da bain,
chi da seis infauns abanduno uain.
Ngnis pur eubulus bott am tscherchier,

910da arazuner cun el, am füs chier.

Sieu Cuslyr 16.

Ai meis pelarge, aque nun ais la via,

nun uoust lascher tia fantaschia?
hest foartza qualchiosa hudieu,

chi cusüma ilg cour tieu?

Ilg Bab 26.

915granda mürauailgia heia aint ilg chio,
in che paia[i]s ch'el saia afarmo.

Ilg Bab 17.

inua dess el esser hotar, co inua chi ilg plescha,
per tel nun t'impiser plü et lscha
[f. 17b]   Dalg tieu impisser, n’s do ’l me affrich,
920attaidla bain aque, chi eau ad dich,

schi tü per el adfantaschia m'fick,
Nut agiüda el brichia per ün zick.
Nut chia tü lg hegiast uschy bain wulieu
Hes tü fatt sco ün bab sieu,
925dimena, ch'el t'ais mütschio,
schi lascha 'l cun tieu quito,
lascha 'l Dieu guarder, ko al uo,
chi tuot alg muond schiaffieu ho.
che ch'el hurdaina cun nus ns des plasair,
930ad eau a tü da que tasairs;
hottar scha tü füst ün quel herur,

chia dieu nun füs brichia sulett noas signur.

Ilg Bab 27.

huaunchia sun eau sto bain ispürtto,

ch'eau pür te he dumando,
935tü sulamaint im chiatschas via,
tuota mia fantaschia.
chi granda dulur, pisyr, inguoscha et led

in mieu cour poart, per la uardet,
[p. 69 modifica]
per mieu filg acolautus,

940po yidichier scodün prus hom,
Jlg quel infaunt he trat sü.
pür stou eau acusilgier tü
A par meis dein filg de arampoargnia nu 'm chiargier,
quel poick ho astmo am abanduner;
945imparo infina ch'eau mour,

mee nun uou 'l hur da mieu cour.

Ilg Cuslyr 18.

Per aque nun t'he eau me cuuido sura,
[f. 18a]   pür taunt thrist lascha a la buna hura;
chie t'agiüda taunt plauntscher a crider,

950huottar co chie tü pudest bain adurer?
teis filg nun ho per que pisyr,
sco eau t'he taunt lascho inclyr,
ma chia se suesa nun cugniuoscha,
A sainta la sia ingiuoscha,
955Nun so ne ir ne ster,
A lura cumaintza as algurder,
aque c'lo fatt incunter te,
ad aprender cun courdœli,
cura el ho ün brick apruoua,
960A cul tymp sabgiyntscha abratscho.
aque stous tü teis filg insürer,
alg ais giuuen uschel po piser,
tiers tuotta vanitæd de natüra inclino,
Sieua chia da giuuen in sü ho amusso,
965a uia a nus tuots, scha nus füssans aunchia taunts,
da noas bab et a da nus infauns,
sains uylgs, giuuens, homens u dunauns;
Jngün da quella maclua nun po lauer els mauns,
in pchios concepieus et nasieus yschen nus,
970per tæl aise parchandieu cun nus,
scha Dieu cun nus grachia nun uuol cumparir,
Ad a sia masricoardgia lascher gnir;
chia nus dals pchios hegians arüfle[n]tschaa,
quels hauains fatt zainza prudyncha,
975alura uain el la misericordgia
ans amuser, zieuua chi ho dit la buochia sia,

tauntas uotas chi lg pchedar ls pchios laedt sun,
[f. 18b] Achiattal tiers me pardun.
par tel plargie t'alguoarda da que trat,
[p. 70 modifica]
980tü hest foartza eir Jncunter Dieu fatt;

aque t'ais huschy letd, a nun uost fer plü,
Sumgiauntamaint diast fer o eir tü,
schia teis filg quel di achiesa tuorna,
c'la poarta tia chiesa ungiün saras;
985Mu artschaiu 'el a pardunn 'el amiaiuelmaing,

Sieua chia ho fatt a ti graciusamaint.

Ilg Bab 28.

teis pledt in me ho taunta uirtüd,

ch'inguota nun t'se afder, chia dieu d'salüda,
A per chi eau nun stetta in chiesa sulett,

990schi uy aint a sto (ün) tiers me ün pochket.

Ilg Sieu Cuslyr 19.

da ad faer aplaschair sun eau cufdus,
a sta da buna vœlgia e brichia piserus.

Actus III. Sena IV.La Cusinuntza 4.

Saia Dieu ludo, ch'eau he cumplieu,

aque pest ais eir furnieu,
995pudes eau huossa impo puser,
A lura wulles eau darchio adruuer.
sirie, chie seist dir da nœf,
hest mnoa aint ilg chiasœl ad aque trœp,
V chie plaschair aune adatto?

1000chie tü nun ist aluaint arasto?

Ilg Famailg 3.

a sun leids et cumainzan a chiantter

a gailardamaint as pringiagier;
tü cugnuoschas bain lg pamphagum,

el me nun eis plain dalg lhum.
[f. 19a]   1005sulamaint lg Junkher sto cun la buochia auertta,
A auair laidem huschy bain perderta;

A ailg ais via ad ella uschy schmattoa,
A nu 'l so, ch'el uain ingiano.
Dintaunt he eau spio oura,
1010Ans he mis ün bun aroast in üna foura,
par t(h)el wulains eir bagnier lg pitz,
lg giest uain a paier tuots els dbitz.
Bromia eau t'ilg poart aqui bawand

Dad uossa in via fo, aque chi eau cumandt.
[p. 71 modifica]

La Cusinuntza 5.

1015Sche haues haunchia ün po,
Schi nun tuchias la saitt ilg chio.

Ilg Familg 4.

te, stü woust baiuar hur tuott,

Alura wo secretamaing aint dala poarta zuo(n)t,
A poarta oura g que chi ais auanczo,
1020Lho tirs adroua aqaist gro:
Prain di mynchia chiossa in poket,
Schi ais taunt main suspet;
Che nus hegian aquaista effna struschinoa,
Per che nun ais üsauntza in aquaista cuschina
1025da esser saimper uschy furnida;

per tael t'eau per fanschela wulida.

La Cusinuntza.

Cura eau fes huossa, aque ch'el uules,

üna wdaiglia d'chiawels nun arumagni(ær)[es]
sün mieu chio, aque seia bain,
1030per tael siand lün et lioter plain,

schi wulains lascher, uschya ais ilg prair mieu.
[f. 19b]   Mira, chi uain atscho, wattan cun dieu!


Actus Tercius Sena (IV) [V]. Alg Filg Pertz 29.

Ataidla tü, eau nun se co tü hest noum,

Wo ans, perderdscha tiers de houm!
1035Adata la maisa cun belas tuuaiglias d'ling!
Ad oua dad rafraschier ilg win!
a cura s'de darchio zir alg bauncket,
sche nus gin bot, schi uaints parschet,
perche huossa stou ir inpo a m'asurer,

1040A cun laide sulet glorier.

Ilg Famailg 5.

Gnad Juncker stedt leidt impoa!
Cura uus turnets, schi des esser tüot aladino!

Ilg Filg Pertz 30.

mia lasia, ün büttzch nun daist afder,
nus yschens sulets, üngiun nu ns po giüdgir.

La Marusa 5.

1045Leidamaint m'poust bütscher tü!
alg plü chier in aquaist muond me nun fü,
[p. 72 modifica]
scha cun ün nun yst cuntaint,
schi prain plü cun tieu talaint.

Ilg Filg Pertz 31.

O Lasia, chi ist bain bela!

1050eau me mun craych y, chia tü füs aquela,
meis cour uia a te ais huschy inuido,
la tia mur m'ho zuond incraso,
teis custüms et arduonts mauns,
buochiætta cuoaschna et dains sauns,
1055mia uita haun lio.

via a te nun ais ünguotta smanchio,
[f. 20a] chie wuost tü amur chier?
A amia pusauntza ad uœlg eau cuntanter,

Woust dichats, curunas u argynt?

1060schi ls daiast hauair, scha füs bain tschint.

La Marusa 6.

A quella chiadaina m'metta aint a culütz,

All ais vschi bella alg mieu narütz,
Da quella guisas aqui ün sen faun,

Do la no huossa amaun, amaun!

Alg Filg Pertz 32.

1065aque chi ais mieu, he tieu, te'lla in nom da dieu!

tü mieu thesori, tieu pledt eis bain wullieu,
Aque chie te plescha, nun dain ünguotta schiuir,
eau t'uœlg tau[au]nt bain, chie eau nun lg puos dir,
co tieu cour incunter me saia dricko,
1070wules eau sauair cun gro;
per che tuot mieu cour cun granda fe

ais aranto uia te.

La Marusa 7.

Sche eau nun des, scho me êm wes,

Murir plü bot, chi eau wules,
1075ne hor ne argient mais huschy chier,
chi ün hoter wules prender et te banduner;
sulamaint uia te sto la mia brama,

sto a witen cun me uiua chiamina.

Alg Famailg.

Jtzen aint, alg ais tuot pardert,
1080gugein uoassa amur dschess e da tschert.
[p. 73 modifica]

Acholaustus Ilg Famailg 33.

Wi no, tü seist esser ün bun cumpain,
[f. 20b]   da baiuer uin d'est ün bun saing,
te gioda aquaist per mia amur,
tü ns hest amanduos chiüro zaintza dulur.

Ilg Famailg 7.

1085gramarsche Juncker, ailg meis chier,

uus dessas aque lascher ster.
imparo alg prend eau gugeind per uoassa amur,
chia dieu cunserua uoassa hunur,
eau nun haues pür me piso,
1090chi ün tgnin praschaint a füs duno.
eau m'haues bain cuntanto cun main,
lascha 'l ir, ch'el ais ün hom da bain,
per thel lg uœlg eau hauair cun fe,

ün hoter nu 'm des brichia aque.


Actas IV. Sena I. Jlg Smaroceder 20.

1095A larma! a larma! chia mi uinga famm,

co sun eau gaschieu huschy lœng sün stram!
Aunchia alura nuns wœglian meis œlgs awrir,
ch'eau poasa wia anno ladschir,
chie peia aque, ch'eau stou taunt susder,
1100la granffchia woul in meis cour antrer.
eau m'stou impo milg stender,
scha da que milg pudes dafender.
ho! ho! aque am pera chiossa noua,
chia da mangier mema heia fat proua;
1105eau fadsshes t'hüst ün tgnin cumbailg,
aqui da uaunt heues pidieu ün per d'chiauals,
huossa stoua eau aduer christier,

pur chie mia pauntscha uygna ligyra.
[f. 21a]  ün praschuner poart eau tiers me,
1110eau sun adüna plain et nun se da chie.


Actus Quartjus Sena[a]. Secunda il Smaroaceder 21.

Hoscha! pantolabe! Dieu d'detta ün bun dy!

Baiueschas arsaira plü dyt aque a mi,
cura fü intuorn las ündasch chiauntas,

nun aspett eau Jngiü zuch, bain chia füssa tauntas.
[p. 74 modifica]

Ilg Cumpain 19.

1115O Dieu, t'arenda lg, bun amich!

Infina las dudasch baueschens
taunt uin lg sain baindus,
cura Jngiüins sauy(s)ans de nus,
Alura scodün asansanted sur ün baunck,

1120Da que sun eau haunchia hoatz kraungk.

Ilg Smaroceder 22.

ko at plasaiua noas dumeni?

hest me uis quaunt da poick eis el?
ho tiers ün tgnin hustaria uot aint

A Baiuer, a mangier zainza paiamaint.

Ilg Cumpain 20.

1125Mia uita me, que seia bain,

per aque apusaiuel luder adain.
Mieu uainter eira da soart schufflo,
Chün pluolg s'aues sü sura amatzo;
Am'fadschet tuot huschy bain,
1130chia da quela saira sun eau aunchia plain.
Alg pustüd cur eau lg dains lichkeg
tres la buochia uvrie,
Schi fo 'l bain ilg cour mieu,

pal uair chi eau me sto huschy impli(l)us.

Ilg Smaroceder 23.

[f. 21b]  1135tü nun wules ünguotta sün mieu sœmi saluer;
chie pe, ch'eau se peir eau profetizer.

Sies Cunpain 21.

eau sto par lg uair aque cufaser,

chi üngiur nun se eau tieu per,
Am sto eir ünzachie d'bœn auaunt,
1140Mira, co eau am alegre taunt.
chier cumpain, laschans chiantter impo,
schi uœlg eau saglir darchio,
radschuner qual chiossa d'arir,

üna algrezchia m sto auaunt, ko chia uygnia ad ir.

Ilg Smaroceder 24.

1145Nus uulain spargnier aquaista saira tart,

cura lg Juncker et laisa uaun suott la tapard,

Muo chia eau chiaunta zainza uin, aque nun crair.
[p. 75 modifica]

Sieu Cumpain 22.

tü hest dret la mia müsela,

da chianter nun plescha la nuela,

1150da pœia tü nun saias plain sco ün frasckun.

Jlg Smaroceder 25.

eau stou huossa adruer ün hoter arazuner,

chia mieu sœmi poasa ariuer,

eau he spraunza haunchia otter da grifre.

Sieu Cumpain 23.

chi ais aquel m'daiast apalanter

Ilg Smaroceder 26.

1155Duoss daias tü der,

cun ls quels la buoarca poassan rumir

ad mieu sœmi qualchiosa gnir.

Sieu Cumpain 24.

[f. 22a]  Nun des eau cun te ster aint a part,
Schi gnis mema arick in aquella art.

Ilg Smaroceder 27.

1160O pantolabe, bun cumpain,

ataidla, chie tü dest fer, schi tü uost guadain,
ua in cusina et perderscha da triufer,
aqualchiosa d'bœn adaschus m'uœlgias saluer,
Alo tirs ün züch d'bun win,

1165Schi uœlg eau chiürer ilg Juncker fin.


Actus Quartus. Sena Tercio. Ilg Cumpain.

Huossa aquel giattun wia wo,

per giuuer cul Juncker, alg inganer da que chel ho.
plain da melas artz ais el,
par giuuer nun ais üngiün sur el,
1170Alg büta sülg det aque, chi plescha,
saimper zieua lg gœ, chi el giescha,
schi tira'l sün sieu awantaick.
dalg ded soa 'l fer aque d'almachk,
chia üngiüna saunza nun lascha'l paser,
1175pür chia saia bgier, chia nun uœglia achiatter.
ünguotta nun ilg sto auaunt,
scha mattessan sü aun taunt,
alg fo zuond da sleit et da infaunt,

chi üngiün nun craia, ch'alg sapchia taunt,
[p. 76 modifica]
1180alg lascha trer üna saunza u duos sco sun,

ad laschia inganer aque pouer narun.
eau cugnioscha bain aquella Bubalglia,
chi ho daners cun el nun trauaglia,
All ils chieua de maun alura il iuia alg mel an,
1185la tuorp stoual hauair tiers ilg dan.

huschyia uain eir ilg iuncker ad duantter,
[f. 22b] aque ho eau wis cun lur giuuer
Jmparo scha swes nun woul dauendt lascher,

schi nun he eau per üsaunza da traiufer,
1190par me docter a nun sauair da chi,
dimena chi alg ais uschy liderlich,
sch'als mantuns scresschan et uygnen alg main,

ch'eau poartta stuors per aque, nun sto baing.


Actus IV. Sena IV. Hustyr ad Arufiaun 4.

O Deis, chie sgrisus giœ ais aque!

1195Tauntas uetas chi uain ingiano schi pœia,
Nun asœgna inguott, disch sü da nœf!
A perder daners ho 'l pitschan trœfs,
Jnguel scho ch'el els haues arubos.
sa bain ün lg giudas schi nun ho el pos,
1200Jnfina che 'l nun ho da chiauailg,

huschia wetz eau sieu cumbailg.

Ilg Cumpain 26.

Chi disch tü, chi saia huschy intrawaglio?

eau he hagieu granda murauaglia,
cura pap(a)hagus m'uœglia der mia part

1205dals daners, che 'l ho chiatto cun sia art.

Ilg Hustyr Arufiaun 5.

aquel prus giuuen ais sto bain mel gnieu,

el ho perdieu, chie ch'el ho hagieu,
al ais da mela uœglia et sto arampurgnius,
Scho aquel chi ais zuond dulu(l)rus.

1210pamphagus ilg ais sto mema schlutrieu.

Ilg Cumpain 27.

aque he eau orauaunt sauieu,

perchie el ais uschy (ais) zuond furtieu,

chi, chi ho giuuo cun el, ho pardieu.
[p. 77 modifica]

Ilg Hustyr Arufiaun 6.

[f. 23a]  aquel he eau huossa uis,
1215ch'eau nun giuuas cun el, sch'eau füs amplü glis,

Ad he a bgiers achiatto,

Auntz chi eau hegia igl mieu araspo.

Ilg Cumpain 28.

Chie mastyr crast tü, ch'el stœglia huossa fer?
aque nun poa 'l plü dy ster.

Ilg Hustyr 7.

1220nus ilg hauain huschy agiüdo la buorssa swider,

chia la almousna, chraich eau, stuest ir a dumander,
viwier alchün in üna guarra,

pür chia el poassa bot ir suot terra.

Ilg Smaroceder 29.

aquaist ais sto ün wantüraiuel dy.

1225chia tiers aquel Juncker sun gratagio qui.
eau haues lœnd stuieu indürer,
tschert taglier laina v ruchier,
hauns chia haues taunt guadagnio,
sco in ün di he araspo.
1230aquels dets uœlg eau tygner a maun,
per ün Juncker fatt sco m'haun.
uschi s'sforce a tgnin glieud huster la plüra,

haues üngiün uis pantolabus per wintüra?

Ilg Cumpain Pantolabus 29.

al am ho anumno, tiers el uœlg eau ir,

1235cun bain d'petza he udieu dir.
scha 'l a m'wules qualchiosa der,

chie pudes eir sguacer.

Ilg Smaroceder 30.

Cun bain eau sawick, pantolabe,

Chia zieua lg mieu sœmi m'riuas aque;
1240eau tyng, che eau ilg hegia fick spliulio

et ho sia buorca bain swido.

Ilg Cumpain 30.

lascha pür ir, pamphage,
[f. 23b] eau nun se auonda luder te.
huossa parta cun me et de agiüdt,
1245per chie eau sun sto cun te ilg pütt.
[p. 78 modifica]

Ilg Smaroceder 31.

ad uain üna hottra uotta bain adrett.

Ilg Hustyr Arufiaun 8.

lg pœia lg albirg sulet.

Ilg Smaroceder 32.

cho? wulais foartza sulamaint da me hauair ilg wœes?

el ho haunchia buna wschiamainta in dœs,
1250Aquella prain, a chieua aque tü poust,
a scha perder qualchiosa stouas,
schi tuorna tiers et di 'm'aque chi aresta,

schi des gnir paio, scha geis la testa.

Ilg Hustyr 9.

chie fo 'l? u inua ais el?
1255Jlg mieu (nom) nun uœlg brichia pe[r]der per el.

Ilg Smaroceder 32.

el ais huschy zuond sdrizo,

tiers laydem ais el acuflo.
cun ela sto 'l huosa da buna uœglia,

per ilg chiauer qualchiossa our d'buorza zainza uœglia.

Ilg Hustyr 10.

1260eau wœlg guarder zieua mia sauntza,
haunza chi perder ilg mieu in naraunza.

Ilg Cumpain 32.

ai pür do no, zieua chia tü hest imprumis,
scho fes eir eau cun te, scha la saunza am gnis.

Ilg Smaroceder 34.

cumpain tü sares bain bel,

1265scha quel nu t'plescha schi mi'l cusaina,
et uytan tiers me zieua schaina,
a fain aradschun dalg do et dalg prais,

schi uainst per tschert che ilg ais.
[f. 24a]  schi seia eau, chie tü wainst am culpaunt.
1270uo a dieu, eau nutt te daiua der taunt.

Ilg Hustyr 11.

atadlo braieda, scha uus wulais sauair!

aquels duos s'haun batieu lg wair
lasia et sieu marus.
O, chie wain el dalg sieu bain mel ingirgus,
1275alg nun achiata dalg sieu taunt

da paier laisa, ch'ella giaua inauaunt.
[p. 79 modifica]
perthel gni tuotzs no amaun amaun!

Nulg lasche yr, ch'eau uœlg cha 'l am peia,

scha 'l des lascher la breia.


Actus IV. Scena V. La Marusa 8.

1280cura aisa fin c[u]n te? alg ais awuonda,

tü nun cugnioschas ne l'oua ne l'uonda;
lascha 'm üna uotta uair üna curuna,
ün arains u duos am duna,
sch'ilg wœlg eau fer, uschigliœ nulg pysser!
1285Da m'mner ilg chio intuorn a m'in(ingianer);
tü ad falas, eau nun uœlg tias lusaingas

sün ilg dauos haues eau ilg dan et las gamgias.

Ilg Filg Pertz 34.

eau t'ilg uœlg der zainza ingan
A nadel, chi uain ad ün ann.

La Marusa 9.

1290eau nun uœlg da te esser snaranteda plü,

siria! siria! te la rasa et praingla sü,
per pain la uœlg eau saluer,

scha 'll gnis da quel fick auncka pudes ackungiuster.

Ilg Filg Pertz 35.

Da que nun haues eau me piso,

1295chia taunta arfüdt am füs dwanto;
da te nun he eau brichia guadagnio,

da gnir uschy propramaint spuglio.

Ilg Hustyr 12.

[f. 24b] aspeta lasia! tü fest bylg, aspetta!
la speda ais mia et eir la bareta.

Ilg Cumpain 33.

1300trai el hura zuond ad hegiast groa,
tü hauest da nus bain otter guadagnio.

Ilg Filg Pertz 36.

Des a mi duanter huschya in aquaista cittæd,

inua chia scodün ho sia libertæd?
O we, chie sun bain noschs cumbailgs?
1305cho fadschias vie[r]s siand pür famailgs!
feschass sülg dret? eau sun ilg signer,

cho am wulais da poichia hunur tygner?
[p. 80 modifica]
in nom dalg mel saias tauns,

wus ysches bain drets arufiauns,
1310ei m'lascha'm gieuer ilg guand schy in dœss chia dieu(r) [s]e agiüdt,
chi eau nun stoua ster zuond nüd.
Aque ais per ilg uaira una garanda tirania,
a chia yschens nuss üna mela lia,
eau pisaiua, ad esser tiers buns cumpagniuns,
1315Mu uus ysches pirss cho ladruns.
O, chie fourtüna me ais sto la mia,
eau sun huossa bain mis wia,
da mia wanitæd am wain aquella paiaglia,
Pür huossa seia la crida da quella chianaiglia.
1320Am duainta dret, mira co eau stun.

Ai dswintüra granda, eau nun se, co eau sun.

Ilg Hustyr 13.

Sü! moua hour da chiessa bod, bod,
uschœgliœ ti dains ün oter paun chiotd!

Ilg Filg Pertz 37.

lasia, lasia, tü m'hest bain arandieu,

1325eir ilg hustyr culgls famailgs, saia cun dieu,

haues eau meis bab asdundo,
[f. 25a] schi nun füs eau da te huschy sbüto.

Ilg Hustyr 14.

gni cun me tuots in chiessa inaquaist pas!
schi wulainss pür huossa hauair ün spas.

La Marusa 10.

1330te, tü daschütel, treia in dœss aqueista guanela,

tü nun saiast zuond nüd, ella t'ais mema bela,
eir aquaist pera d'chiotschas treia aint,

alg ais mema, da che nuss d'dain.

La Fantschela 1.

ataidla, tü giatun, ls mauns lascha wair,

1335Aquels guauns wulains eir hauair,
Alg ais mema, chie tü artaintz
ilg nair dalas hunglas da teis dains.
huossa yst mustragio, uo a tschaina,

A di, co amaruser saia granda paina.


Actus quartius. Scene sexa. Ilg Filg Pertz 38.

1340ach deis, eau pouer d chrastiaun,
chie me daia eau prender amaun?
[p. 81 modifica]
o we, me trist pouer et dwantüro!

ls chiauwels am stou eau trer hur dalg chio,
cun granda tuorp et azunur;
1345füs eau pür moart in hunur!
meis daners, aroba, co he eau spandieu,
chi m'hauet do lg bab mieu?
Mia chiadaina de or, furnidnaint et anylg,
or a munaida ad uschiglœ oter de bilg
1350saida, tamsch ad eir wliüdt?
ad eau stun aqui nüdt.
ko he eau bain melamaing trasatoa,
Meis bab m'ho da quaist fideilmaing awisso;
cun mella witta acridant, chia dieu saia plaunt,

1355et eau siniua giüflant scho ün infaunt,
[f. 25b] a meiss bab nun wulick eau me ubedir;
per tel stou eau huossa aquaista tuorp sufrir.

O signer, lascha 'm ündürer cun pantyntzchia,
eau he bain marito quaista paniœnscha!
1360O, uus giuuna braieda, tgnie adimaint,
Chi alg filg pardieu sto aqui cun cradimainta!
eau sun eir sto bel, galiart et bain ifito
Ad aroba tempurela fick induto,
huossa cupytz sun eau ardüt ad aquella,
1365Da tschiercher la almousa am gnischa.
aque he eau per mieu strasuordan;
Bgliars oters adaners daiua eau uia zainza huordan
A liederlihe glieud, inua chia am gniua amaun,
in fina chia da tuorp am laschaun.
1370Aquo nun agiüda üngiuotta lg mel mieu,
eau sun da tuots abanduno,
ne se tiers chie daia metter chio,
pudes eau gieuer ün amich achiatter,
chi am saues qualchiosa acusliger,
1375eau stun zuond traunter la masa et ilg martylg,
eau nun se ispier ünguotta mylg,
co ir incunter a tschel hom da bain,
chi aint dalla cutüra vain.
eau wœlg ruuer la pess alg puratsch,
1380a la tuorp metter suot ün bratz,
da mieu mastyr nun woul walair,

La fam aquela bain am fo sauair.
[p. 82 modifica]

Actus quartius. Scene septim[a]. Un Pur disch 1.

Sün noasa maria dalg nüfel wain as a pross,

schiüramaint par ün ann hauains da ster cusulos,
1385Ad alchiün ans dalla wina suleta, chi eau hauaia,
chia sur mieu üs disch marckas awanzaiua.

cun aque pudaiua eau mieu pœwlet
[f. 26a] stir cucer bain indret,
ad eir hoter, chi eau bsugnaiua tuot,

1390cumproua asonder hura et paieua bluot.
huossa ais sto poick fain, alg graun nuns,
L'awaina alg stram nun woul aridir,
ilg mul nun cuotza, eau stou hoter pisser,
scha la fam et sait daia astüzer,
1395scha aquella chialastria dess pür ün an sufrir,
par ilg uaira, cun ilg saick in maun stoua eau yr.
guarda, chie dasütel crastiaun uo co per peiss,

bio el, scha el füs moart, o Signer deis!

Ilg Filg Pers 39.

O! Dieu as salüd!

Ilg Pur 2.

1400Cumpain lascha 'm cun pæsch, chia dieu t'agiüda

Ilg Filg Pertz 40.

Ai nun hegiast per mel, da que chia stou aruer.

Ilg Pur 3.

chie agragiast tü, chie eau d'daia der?
di sü bot, bgi[r]a tschauntscha nun adruer!

Ilg Filg Pertz 41.

hauessas cualchiossas da 'm der,

1405saia paun u hoter, aque chi's plescha,

Meis prus hom, uus wazais, chi ünguotta nun heia.

Ilg Pur 4.

eau wetz, chia tü t'est wulieu sinagier,
A west huschy intuorn, per nun lauurer.

Ilg Filg Pers.

ei na, eau nun agraig oter, cho chiatter

1410in quel lœ ün prus masser,
eau Lg uules gugenn lawurer p la spaisa.
da baiuer m'schiüssaiua d'iminchia gissa,

eau powret sun uschi oura d'fam,
[f. 26b] sch'eau hawess pür paun, sche 'l by nun füs lam,
[p. 83 modifica]
1415Schi 'm wules eau la fam affrir.
ei, fadsche lg mylghur! u chieau stou murir.

Ilg Pur 5.

Ei witen aint culg nom da dieu!

scha bain da mia muglier wing mel arfschieu.
A sco hoter mastyr nun seis fer,

1420schi wœlg eau tü saiast mieu purchier.

Ilg Filg Pertz 43.

eau he spraunza, chia Dieu uœglia esser abunio

incunter me pouuer â schgratzchio.
eau craich, scha 'ls pouargs uyng a parchiüre[r],
Jncualchiosa wygnen am der,
1425chia la fam poassa astüzer
et taunt plü dich [s]ilg muond ster;
la moart nun he uschya mel tmieu.
ls poarcks wœlg eau parchiürer, ludo saia o Dieu,
sainza paiaglia a e (eyr) spissa!
1430eau he wangio in aquella guisa.
dalla wintüra nun afida üngiün

A dall'mella wintüra sguarda scodün!


Actus qintuss. Scen[a] prima. Ilg Bab 29.

Meis cour in spuonchia p lg wair,
Ch'eau wygnia incuort granda melinconia ad hauair.

Sieu Bun Cuslier 20.

1435chie chiossa admpersse huschy da paintzaina
a te huschy da cour am stramaintas?

Ilg Bab 30.

meis filg am sto in fantaschia,
am prain ilg sen ad intaled. p l'oarma mia.

Ilg Cuslyr 21.

tuot pysyrs mema, meis pa(lr)la[r]ge,
1440ad imparo nun agiüda ünguotta aque,
[f. 27a] hotter tü fest duos mels hur da üna dulur,
Scha dieu uoul, ch'el tuorna aunchia chiessa cun hunur.

Ilg Bab 31.

eau tem, chi el saia bsgnius,

ch'el hegia cusümo ilg sieu, ilg pouuer dulurus,
1445chial saia nüd e bluot et plain d'misseria,

chial indüra grandaas ingiœrgias.
[p. 84 modifica]
huschya greif mei a aquaista noat sumgio,

chia per dulur sun eau asdasdo,
per aque tem eau, meis ebulie,

1450chia meis filg saia hur de se.

Ilg Cuslyr 22.

Aaunck hoatz gnis ad udir qual buna nuela,
per tæl nun tmair, chia eau uœlg la proua.

Ilg Bab 32.

tü dich bain, tü! scha eau saues smanchier

et hur da mieu cour lascher.
1455Vschia meis filg nun füs ligaisem et indret,
Schi ilg smanchies eau taunt plü dandet,
eau nun wules eir taunt pisyr der,
inua chel gies a tauaner.
Muo siand el mieu infaunt,
1460Schi he eau prains a cour taunt,
aque poust wia a te astmer,

Che l'amur de ün infaunt po fer.

Sieu Cusliyr 23.

Jncuntær aquel nun sun eau me sto,

Neir hoatz nun t'ilg uœlg hauair acuslio.
1465aquel m'ho bain fick increschieu,
chia tuot mieu pledt uia a te ais perdieu,
a üngiuotta nun ho giu uho;
per chie pür plü atains tü arampurgnio,
tü am laschas dir a num u ad ual
1470tiers te nun ais üngiün chial.
tuottas chiossas dessen hauair mœd,

tü nun hyst uschi wœdt,
[f. 27b] da nun sauair cugniuschar aque.
lg fo schi sün adüna cun te,

1475a siand chia te aradschuno,
chia bunas nuuelas ans wygnia purto
da teis filg, da quel stun eau sü sura,
per[t]hel sto da buna wœglia ad hura!
eau wœlg giu la poarta ir,
1480per guarder, sch'eau pudess udir
qualchiosa da teis filg dschand,
schi uœlg eau turner curandt.
per tæl watan pür a chiessa tia!

eau intrawyn plü bot apoasta mia.
[p. 85 modifica]

Ilg Bab 33.

1485ei, schi wattan e intrauain bain inguel,

eau tem, chia cun el steta mel.
da pœia chia claretza nun poas hauair,
Schi uœlg eau lascher uschiy arumagnair,
aspatter, infina chia meis chier amich

1490tuorna a chiessa, a qualchiossa me dich.


Actus quintus. Scena segunda. Ilg Filg Pertz 44.

huossa guardo aqui, tuotta pruglieud, ko eau stun,

ais alchiün traunter wus, chi nun hegia cumpaschiun,
aquel ho ün dür chour palwair.
Jn taunta tuorp et miseria ariuo,
1495Da tuot ilg muond sun eau abanduno,
huossa ch'eau wules gugeind esser chiasarin,
schi aise tuot tsfat, per ch'eau sun sto laurin.
ho dieu! hegiast misericordgia da me pouer pchiadur,
chi sun eau rumes bain cun poichia hunur;
1500O, huossa, chia eau bsügnias qualchiosa da mangier,
M'stou eau cun lg magliaduor dalas poarks acuntanterr.
o guarda, chie geist da müssela,
da stuair cun ls poarcks gnir a chiüdela,
Sumaglia aquaist la pumpa, chia eau hauaiua taunta?
1505am ais tuot sto dit horauaunt,

eau he ün tymp uiwieu purchiussamaing,
[f. 28a] Par tæl stou eau huossa culs poarcks megramaint,
Vschiœgliœ stuess eau da la fam murir;
dalg mieu strasuorden m'dei eau pantyr.


Actuss quintuss. Scene tercia. Ilg Cusliyr 24.

1510Da dy moahy stoua lg cour mieu,

qualchiossa h'eau intrawgnieu
da acholastus, filg da meis wsin chier,
co el in puarted deya ster;
Aque ch'eau se saimper me inguino,
1515lg ais alla dauuous dwanto.
eau nun mett sulamaing mia fantaschia
sün aque, chia de di in di s'waia sün la wia,
ma eir aque, chia cun ilg taymp as po iscuntrer.
aque nun se imünchiün fer,
1520sieua chi alg cumœ prouerbi cuntain,
chi schodüna chiossa in sia fuorma cugniuoscha bain,

A chi fin dess arïwer,
[p. 86 modifica]
ün grand arichk pudessel dawantter.

Jmparo nun lg wœlg metter tuot awaunt,
1525uschœgliœ gniss el as surpirer taunt,
ch'eau nun lg pudes abunier.
Eau uœlg ir alg achiatter
Jn chiessa asieua, chi eau he lascho,

chia bod wulless eau esser turno.


Actus quintuss. Scene quarta. Ilg Filg Pertz.

1530O Dieu! o Dieu! peder clestiel!

co he eau inguosscha et grand mel!
ls pchios, ch'eau he fatt p ilg tymp passooo,
nun lascha üngiun pos a mieu chio,
A daun taunta granda dœlgia
1535Jn mieu cour, plü che eau nun sœglia,
Am pera, chia aluaint saia ün arüp de ploum.
Wuless deis, che eau nun füs naschieu hom,
V wairamaint fat murir,
dalg bradgatœli he eau bgier hudieu dir,

1540ch'el hegia aint da dimünchia paschiun,
[f. 28b] cu me nun ais üngiüna cumparaciun,
wia ad aquaist inguoscha martori ad Schufoart,

wules dieu da dichino füs smoart,
a brichia huschy dich füs wiwyeu,
1545a tiers uschy noscha cumpagnia albirg hagieu.
philante, tü hest granda cuolpa uia mia dulur,
per te wyng eau a zunur,
l'amur da meis chier bab m'fest tü abundunerr,
spender a ch'eau nulg dess asügner;
1550ilg Cudasch am prandisch er aquella gieda
aque a meiss bab m'lascho per balandeda,
cura eau m'speartick incunter sia uuolonted,
aque dich eau per la wardæt,
Our da quel haues eau pudieu imprender,
1555co eau m'dess da quaistra missra witta dafender.
schi aisa dawend a nu fo bun saunge.
cun dich sto eau ster in aquaist saung?
Jndürer fam ad inziche pyrr

a la dawous cun granda tuorp murir.

Actus quintuss. Scena quinta. Elg Cuslyr 25.

1560eau d'uœlg dir üna buna nuella par lg wair,
teis filg wainst hoatz a wair.
[p. 87 modifica]

Lg Bab 34.

aque wules ilg omniputaint dieu,
che eau pudes wair lg filg mieu.

Ilg Filg Perdieu 46.

aqui nun poass eau brichia ster,

1565La fam nun se eau huster
cun vschi rucha spissa e brauanda;
eau wules hauns yr alla glannda,
hawes eau pür üna cruosta de paun,
ch'eau nun schnaris de fam schiün chiaun.
1570Ai, cura eau m'alguoardt a quell granda abundauntz[a]
da que chia in chiessa da meis bab awaunza,
A cho seis famailgss hawuonda haun da mangier,
Schi uuol mieu cour sluper.

paum zuroura a lat awuonda tiers,
[f. 29a] 1575O, füss eau in chiessa da meis bab, eau nun fess aque wyrtz,
eau nun stues huschy prir

Ad dala mela fam murir.
Jngiün nun do ünguotta, Segner deiss!
eau uœlg prender la wia suot ls peis,
1580a chiaminer tiers meis bab, ch'eau he abanduno.
eau he spraunza, chel num hegia smanchio,
al eira saimper pchiadus cun me,
eau am cufoart schel fatscha aunchia aque.
Am wœlg arender e meis pchioss cufaser
1585ad aruer, chel am uœglia parduner.
chi so foartza, chel m'pardunas,
schea cridan[d] uschy ilg aruaus:
Bab, eau he pchio ad aque agreiua me,
Jn tschiyl a eir incunter te,
1590eau nun sun deing da gnir anumno,
neir teis filg plü da gnir clamo,
pür, bab, aquaist agrag eau da te,
fe par l'amur da dieu taunt cun me,
pigliam in chiessa per ilg mender famailg,
1595eau he spraunza da hauair bun cusailg,
schi ilg uaina pchio el am lascha antrer,

hour da dour num lasch'el brich ster.

Ilg Bab 35.

chie tpais tü, ebulie, chier amich,
stü craisch, ch'eau achiatta meis filg, schi m'ilg dich!
[p. 88 modifica]

Ilg Cuslyr 26.

1600eau craich, chie schi et chiel nun saia da lœntsch.

ataidla aque, chie eau t'dich, ad nun biter da schkœntsch,
cura el a chiesa wain gniand,
schi nun lg yr improperchia[n]d,
par chel ho fatt incunter te,
1605al nun wain plü fadschand aque,

chel hegia bsœng da dumander pardununza,
[f. 29b] Nun fer plü, peya bgierraa falauntza.

Ilg Bab 36.

eau m'algoart bain da tieu bun metter awaunt,

scho tü hest eir fatt aqui dawaut,
1610ch'eau ilg deia seis pchios parduner;
aque poas eau bain astmer,
Hauntz, ch'in gratzchia lg praness,
apusaiuel ad el dsches,
Jnuonder tel misirgia lg gniss,
1615Allas wraigliass bain ilg awriss.
schi he eau sprauntza zieua lg dit tieu,
chial wignia as chiastier cun ilg mel sieu,
pür tieu cusilg wœlg eau aschunder,

A nettamaing 'd alg parduner

Ilg Filg Perdieu 47.

1620inua wuless eau yr foartza teir meiss bab?

eau sare bain ün grand lap;
Chie dess eau fer tiers el uschy brudi,
sch'el m'wetza, schi dschess el, partad da qui!
per mieu filg eau nu te,

1625et gnis alg irer plü co me.

Ilg Cuslyr 27.

Che suspirest, dy? wo awaunt te!
schi waints a wair, inua le.

Ilg Bab 37.

wules deis, ch'eau ilg pudes artschiaiuar bott,

A quel hom, ch'eau he wis achi load,
1630tuot alg mieu cour nouda in algretzhia,

O Signer, m'hoasta da tristetza!

Sieu Cuslyr 28.

Mira, ell wain atscho, ataidla, chel wol dir,
scha 'l t'aroua qualchiosa dalungia nulg spidir.
[p. 89 modifica]

Ilg Filg Perdieu.

O, meis bab, eau arou te,

1635tü uœgliast in gratzchia prender me,
eau he turpagiusamaing sauieu fer,

Ai, bab, mi 'l woust parduner?
[f. 30a] teis cumandamaints nun wülichk eau asügnier,
parthel stou eau aqui uschy nüdt ster.

1640eau arcugniuosch d'hauair pchio incunter te
Ad in tschiel, per tel absoalua me!
eau nun sun eir brichia uaundgiaunt,
da gnir anumno per tieu infaunt,
perchie eau he aquel tuot spauntss.
1645O, bab, guarda sün meis mauntss!
da m'ardschaiuer in chiessa d'wœgliast dinger,
ilg tieu muwlet uœlg eau gugend perchirer,
Ad a tuot(u)s teis famailgs serwir;

ei, chier bab, num cuntardir!

Ilg Bab 38.

1650 O, filg, filg, ailg meis chier infaunt,
eau te parduno (wi) wiwaunt!

Ilg Filg Dasutal 49.

ei, bab, figia hur da quaista mela sauur,
chia nun fatscha gnir ünquel dulur.

Ilg Bab 39.

eau nun schiwesch ünguotta tia brugietza,
1655tuot aquelg cumpoart l'algretzchia.

Ilg Filg Pertz 50.

ei, bab, meis hundro,

tuot aque, chie eau incunter te he surpaso,
aque m'he let, am arügl sosamaint.

parduna 'm, ch'eau t'arou dewotamaintg.

Ilg Bab 40.

1660Meis filg, sto sü, tia uitta dayast tü müder!

Aque, chia passo, nut wœlg eau algurder.
poarta no wschimainta da firo,
lg westi, alg cutzo da pe in chio,
ün anylg da hor nulg smanchio,
1665schiarpas e otter eir lg purto,
perchie aquaist filg tribulo
ais sco da moart in wita turno!
A l'eira uardar bgio apardieu

et huossa turno a gratzchia agurbieu.
[p. 90 modifica]

Ilg Filg Pardieu.

[f. 30b] 1670O bab, ccho dei eau luder te,
co tü hest hagieu cumpaschiun da me,

tü me hest spandro dalla æternella paina
a fat gnir ala tia tschiaina,
dalg tuot mieu mel sun eau arfat,
1675a tiers taunta algretzchia trat,
eau nun se tüst, inua eau sun gnieu?
huschy s'alegra ilg cour mieu,
chi eau hegia ün tgnin bab acchiatto,
Quel chi mhe num hegia abanduno;
1680par tæl uœlg eau fer aque, chi t'saia chier.

ho, bab, num m'ilg wœgliast plü algurder!

Ilg Bab 41.

Meis filg, tescha alla buna hura,

uus famailgs yzen zainza d'mura
ad aquel wdylg gras amatzo,
1685uus stuais tuots sguatzer

a cun mieu filg perdieu as alagrer.

Un Seruiaint dala Cuort 1.

Signer, nus wulain huossa ir

alla tia wœglia cumplir.
Sar kunchiermaister, gni no impoa!
1690ilg Signer ns ho cumandoa,
chia uus amatzas ilg wdylg gras,
A nun saranchiüras, schabain ilg custas,
a fer ün bel pest;
perchie ilg Signer ho ün chier geist,
1695ilg seis filg perdieu ais turno,

a per aque ais ilg signer huschy alagroa.

Ilg Maister da Custinuntza 1.

la wolentad da mieu Signer uœlg eau fer

ad ünguotta manchianter,
chia ilg signer ls giest, chel uuol mner,
1700per co 'm stouan luder.
Schi ün wdylg gras stoua hauair,

Baichier aque tuochia a ti per ilg uair;
[f. 31a]  par tael guarda bain, chia nun fala,
tü chiattas bain ün bun in stala!

Laphix 1. Bachier.

1705per ün wasylg nus des lascher,
ün bun sei eau bain da chiater,
[p. 91 modifica]
gras da tuchier et greif per tschert,

eau ilg wœlg bot hauair perdert,
JN üna hura a daun maun,

1710guarda pür alg brassa bain!

Ilg Maister da Cusina 2.

chie stest a guarder las parai(s)ts!

prando amaun, aque chi da fer ais,
Amatzo gialinas a chiapuntss,
chia nun saia maungel(s) de buns bacuns!
1715guarda, chia saia tuot abain alino,

v chia tü achiattas poick gro!

Cusinunca 1.

O tescha impo a nun bruncler,

A da ilg noas fatt nu t'impachier,
guarda, que chia a ti aise cumando,
1720nuss nu t'sawain üngiün groa,
tira wia a wons hour de cusina,
tü nun agiüdas pler brichia üna gialina,
Al ais awuonda tü guardasch allao,

chia saia indrett isalo.

La Mamam 1.

1725O filg, quaunt stou eau p te indürer

a granda rampoarg(i)n[i]a purter,
che, che m'hest fatt surpaser,
schi ais la cuolpa a mi do,
eau des huossa fer befignaunt,
1730schi sun eau plaina taunt,
ad uschœgliœ scodüna sto allagro;
eau nun se, chie in mieu cour ais antro.
chech daners, ch'eau deua
A ch'ingün nun sawes piseda,
1735aque ho teis bab melamaint adiro,
Alg mi 'l ho bain taunttas wouttas awaunt bütto.
per te he eau bgier cridoo,

am lascher trer sü cun mieu chio baso,
[f. 31b] ch'eau heiga chiasun hagieu,
1740chia tü saiast uschy dasütel gnieu.

Aquel tuot asaint lg maun da dieu,
ch'el uœglia cuffürter cour mieu;
eau arou, chia tü wœgliast da huossa inauaunt
a teis bab et a mi ubadir sco ün bun ifaunt
1745A che nun wygna dit da hussa in wia,

tuota cuolpa ho la mama sia.
[p. 92 modifica]

Sieu Frer 1.

ataidla, eau hod granda aruineda,

scha eau nu 'm fal, schi ais granda sduwleda
aint in noassa achiessa, ataidla sü,
1750Jn ün intyr ann nun ais sto plü,
Jngün sdüfler da udieu,

da pœia chia meis frer ais sto sinieu.

Boatess.

Wus pudais fer zieua woas parair,

mu a füs a mieu chrair,
1755A trameter per ün famailg dalg bab,
aquel gnis a dir, che indab
Jn chiessa saia per mauns,

A nus ster aqui sauns.

Ilg Frer Prus 2.

Aque poass eau bain ascunder,

1760wo e fo ün clamer!
Aquel ns uain daclarand,

che in chiessa waun fadschant.

Boatess 2.

Ataidla, dschalaer, noas Juuen signer chier

Ais miss oura lg zardin a pusser,
1765tiers el daias yr oura in aquaist hura,
A nus wain gnand in d'mura
dame chia bgier hauais da fer,
schi gni praist chia bot poassans turner.
nus yschen stos wia atscho

1770et hauains udieu in quaista chiessa grand falluoo
[f. 32a]  cun fer bragir gialinas a chiapunss.
Jtzen praist a de buns dschalanschuns.

Oenochuus 1.

schi gian bot, chia uygnia a fin,

eau sture guarder a trer wyn,
1775Alg metter in l'oua ad arfrascher,
Zenass, tazass a bachiers lauer,
Brichia cura s wules asanter a maisa,

ch'eau nun hawes fatt l'inpraisa.

Ilg Filg Prus 3.

Dschlarer, che nouas a me ses tü dyr?

1780hest foartza qualchiün esder santieu gnir,
che uus fadschais tumena curida,

Acuramd sü gia tumena bragida?
[p. 93 modifica]
Arimur da gialinas he eau hudieu,
che ais in chessa intrawgnieu?

Oenochuss 2.

1785Eau wse da quintter quella nuella,

alg ais üna buna hurella,
cha wen ün famailg a cuort dalg signer mieu
a dis, ch'el stuec hauair ilg me(n)[l]der wstieu,
ün per de schiarpass ad ün anylg d'or tiers.
1790aque am sumgio ün eister wiers,
a lura sawych eau bain che payoa,
chi al signyr cun ün hottar wen allo,
a mneua seis filg amaun, sch'eau lg he bain cuntschieu,
quel chi in eistras terras eira sto pardieu.
1795eau craich, chel saia nütt turno.
ilg signer ilg ho awaunt chiessa achiatto,
ls pans, chel ho in dœs trat,
ilg ho fatt purtter ilg bab da fatt.
A nus tuotss ho el o fa cumander,
1800chi ün bel pest daians aparagier.
Huossa hauais tuot infurmaciun,

Aque ais huschya ad huoter nusdun.

Ilg Filg Prus 4.

Ma cumanda dieu, aque sun quell nuellass,
[f. 32b] eau me nun haues crett, chia füs aquellas,
1805eau nun haues eir me craieu,

chia meis bab ilg haues alubieu,
dad antrer in sia chiessa buna
ad a quela flaiula persuna.
ho sia uitta hagieu dschmanchio,
1810schi me eau eir piso,
chia la mia bunted saya dswantæda wia,

palwair eau nun uœlg ir in chiesa sia.

Eudolus 1.

ei, brichia uschy, che füs aquela ubretza?

uus ardüscheses eir mieu signer in trist[e]za.
1815che wulesas per üna persuna surder,
Woas bab zuond alg abanduner.
nun slascho l'ira snarageir,
ün mylder mytz wulains ispier,
ste leidamaind et giüde mangeir ilg wydylg,
1820ilg signer fo par ilg waira sülg mylg.

la sia chiessa nun daias uus guinc(t)hir,
[p. 94 modifica]
scha uus wulais maindunur scuwir.

scho uus craiais, nun waine giandt,
ilg filg ais gnieu tiers el larmant,
1825eau se per ilg wair, sch'el füs gnieu tiers uus auaunt,
haunck plü ilg hauesses fatt, scha nun taunt.
lg dasütal eira uschy inprowrieu,
chiadüni seis pchios füs gnieu.
Aspetta qui in aquaista wia,
1830taunt chia giaia telg bab alg dia!
signer, co wulains huossa dricer?
uoas wylg filg pera hora dadoura aster;
Jnchiazy lg he palwaira purtho,
chia seis frer saia turno,
1835a chia uus ilg hegias a chiessa cundüt,
as indubita, chia sieu bainfer tiers wus saia früt!
damena chie uus hauaitz a li frer parduno,

chi nus ho inguotta asügnio,
[f. 33a] da nun antrer in chiessa o 'l mütz giüro,
1840eau wules ch'el s'il haues sparngnio;

par tæl pudais yr all achiatter

schi he eau sprauntza, chel as lascha intraguider.

Ilg Bab 42.

eau stou bain esser per tuot tribuloa,

pür saia dieu ludo!
1845lg ün he eau pür huossa arfschieu in gratchia,
lg hoter sto aquora imbüsmo et asgiatza,
cun quel he eau inguoscha e paina da soart,
che eau nun he bain infina lo che la moart,
hur da quaist tribulo muond e m'prain,
1850eau num istmes inguotta, cura ella wain.
Meis filg! che t'amunchia, di sü,
chia uschy zuond iro ist tü?
tuott mieu pœuel sto leidamaing,
schi'ns wous tü turber l'algretzchia suletamaing?
1855eau stou bain esser furtüno,
huschy bot che hur de üna furtüna sün paso,
ad üna hotra me ais trata a dœs,
aque am fo gnir seichk scho ün œss.
sto leid scho hoters da buna uœglia,
1860wy in chiesa a nun der plü dœlj!
aque ad wœlg eau hauair aruo,

cusidra, co eau sun apupno.
[p. 95 modifica]

Ilg Filg Prus 5.

bab, tü hest da que bun imaint,

ch'eau sun saimper (sun) sto cuntaint
1865da d'esser d'cumand et sarwa[r]ceit,
Ad ünguotta t'hauair in mel,
aque hest wia a da me cun las huras achiattoa,
chia tia wœglia hegia bain stüdgio.
aquella nuot he eau lascho da sen,
1870ne a dumander qualchiosa m'wen,

niaunchia per ün huzœllet
[f. 33b] per fer quel hüertlet
cun meis cumpains in hunæsted.

guarda, sche eau haues wulie fer adalet,
1875a dumander ün wdilg bain ingrascho,
co tü m'il hauest do,
sieua chia tü hest fat a meis frer,
schi eau ilg dichk ad ais da smürafglier.
Nun sest brichia, chie hunur al t'fadschaiua,
1880Acho schkungiürer chi al d'wulaiua,
Ako nun bsügniaiss brichia bgier soluisser,
sieua chianter stues tü suter,
ilg areist uœlg eau per ilg mylg tasair.
da d'el hest poichia hunur pudieu hauair,
1885sia ægna aroba trupigiusamaing dsfat
cun granda zunastæd ad ün trat,
Ad huossa, chia la tuorp da turner lg ho muso la wia,
schi ilg perains per ün maun et ilg mainast a chiessa tia,
ün wdilg gras lg hest amazo gio,
1890Allo tres pudes eau gnir imbüto.
per sieu mel fer lg uain mildra paiaglia,
co a mi, chi he saimper lawuro cun la famaiglia.
O, che uaina mel aridschieu,
cura ilg mel per bain uain arkuntschieu,
1895a nun hauair in aquelg quel discraciun,
fo eir a mi üna mela opiniun;
JMparo wœlg eau tuot lascher paser

ad ün pled plü fer.

Ilg Bab 43.

Meis filg, nut büter huschy arastif,

1900tü dest allagrers plü che hom wif,
chia meis filg, chi era pardieu,

saia achiatto ad a chiesa gnieu.
[p. 96 modifica]
cura el tiras uia hur da me,

eau t'se dir schi m'inchoraschete,

1905eau sawaiua, ch'el nus signiageua
[f. 34a] Ako lg eister pœuel la trateua.
teis frer ais timp moart stoo

A huossa guarieu ad arasüsto,
chie uost tü huossa cun tias arazuns uaunas
1910Multiplichier miass chiaunas?
ilg perancipi hes tü pür cufasso,
a [c]hial tieu wulair saia cul mieu ingualo(oo);
inua chia huschy ais, schi t'alegra sü
a nu der fantaschia plü.
1915tü seist, co saimper yst sto tiers me,
ad eau cun la mia amur cun te
et chie ch'eau he, hoda tuot a ty;
leidamaing des tü ster inmünchia dy,
chia quel chi eira huschy strauïo,

1920saia a chiesa turno.

Ilg Filg Prus 6.

Mu bab, tü'm hest surplidoa,

da que ch'eau nun ues piso;
mia uœglia he eau arandieu
sieua tuot ilg plasair tieu,
1925scho saimper da me ist gnieu pertsche[r]t,
l'yra saia a terra, eau am uœlg dapurter inandret.
scha qual chiosas incunter te haues aradschuno,
chi nun plasches et ch'eau haues pchio,
aque me led, aque uœlg eau hauair cufaso
1930A nun ais sün mel dwantto;
eau uœlg a meis frer eir parduner.
sü! gian in chiessa a gianter.
Ai, frer, saiast alg bain wgnieu,
eau he pür cuora intrawgnieu,
1935in witta nun ta wes eau brichia astmoa
et per aque ün bel phe asanto.
da me ch'eau wetz ad ist turnoa,
schi sun eau fick allagro,
syza giu et saiast da buna guisa,

1940a wygnen bot puar[t]and la spisa.

Ilg Filg Pertz 52.

frer, eau te se grand gro.
[f. 34b] eau craich bain, tü saiast alegro,
[p. 97 modifica]
perche huor da te am partich eau da mela wœglia,

strusch ün an he eau purtho aquella dœglia.
1945scha rouda d'la wintüra m'he büto suot,
schi aissa sto mia cuolpa tuot,
perche quaunt cuntredi che eau he agieue,
E ais tout sto per dafet mieu.
A meis bab nun wulaiua eau ubedir,
1950per quelg tuorp e dann he eau stuieu pintir,
eau nun t'saik per meiss frer anumner scho uid[u]aunt,
Bain ch'eau hegia lowaunt,
per tæl stou eau per gratzchia aruer,
La mildra pantintzchia (nun) aiss plü nun fer,

1955frer, hegiast piatæd cun me.

Ilg Filg Prus 7.

tescha et nun adruuer plü que,

Lascha nus ster da buna wœglia

A nun t'algurder plü la dœglia.

Ilg Bab 44.

filg tschascha our da te quella fantaschia,

1960chia dieu ns amuossa la si(l)a wia
Di'ns impo in eistras terras, co tü t'hest dapurtto,
a ko a ti ais iscuntro.
nus ischens qui zuond schleitra braieda

A me nun incligian, aque chi eis disch per streda.

Ilg Filg pertz 53.

1965Ai, meis bab, che dei eau aradschuner?

da bgieras guisas he eau wis trafscher,
üna part plasaiua bain et l'otra mel,
a nun po esser per tuot ad inguel,
cura eau m'alguoard da mia wanitæd,
1970schi nun he eau üngiün pos in wardet.
uus m'hauais gienuieu et nudrio,
aque he eau poik asügnio,
et gugend d'bœn m'hauesses amusso,
choa tierss wus amanduos sbütos,

1975woassa buna wœglia haueick eau zuond smanchio,
[f. 35a] cura tiers quelg fück acumpag[n]ioa,
chi me laun ardüt in aquaista draschiun.

O bab, cura eau m'alguoard tia infoarmaiciun,
a co wia te cun huschi poick partieu cresaiua,
1980A zainza raspet da te wallaiua,

la mia part d'hierta bain spert,
[p. 98 modifica]
paraia chia d'granda dulur gnis awert.

A m'ais zuond mel aridieu,
la mia aroba he haunchia pys giudieu,
1985schodün am daiua bun pledt am spurschaiua bain;
mu cura la roba füt gnida alg main,
a chia als daners hawyck pardieu zuond,
O signer, co uo ilg muond,
schi fück eau da sch[o]dün büto our d'sella,
1990alla dawous gnieu ad aquella,
cun ün wylg sbütto stieu
stuyck cufrir la tuorp alg chiœrp mieu,
a fück bain leid alg wair,
huschy steua mieu pudair,
1995giuuens, wylgs homns et dunauns
M'laschen sulet e fügian trauntar ls mauns,
lg hustyr nun wous eir plü hauair
aquel di eau nun poas tasair,
da tin cumpania nun ais da fider
2000eau sto tuots meis dis mel maglier.
Jnua ch'eau gniua per me num'eira ne lœe ne fe,
Aque nun agiüdaiua ne puarted ne me,
eau nun pudaiua hawair ün mœrtz d paun;
La dauous 'm chiascho la fam siand saun,
2005Co cun ls poartz stuaiua mangier,
sch'eau wulaiua la fam sbücer.
Aque hawych eau tuot per quels cumpagniuns,
chi nun apryzan ilg cusailg da lur babuns,
aquels maun eir mis per ilg mieu.

2010Ma uschy bod ch'eau m'pisetzun pratieu,
[f. 35b] co teis famailgs nun spargniauen paun,
schi prande eau la wia da turner amaun,

eau eira da schodün abanduno,
ad quel che eau ho lg maiss asumgio,
2015scho tü bab fo huossa cun me ilg milgiur.
dieu guarda tuots buns cumpagniuns da zunur,
als guarda schodün da geist, scho eau ho hagieu,
ad üngiün nu lg wuless eau hauair cuuieu,
A mainan aint ün cun bunas plaschantinass,
2020alura l'inganan palg sieu cun nuuellas finas,
Milgss inauaunt wain el da d'ells sbuto,
A culg saick in maun adritzo,
A wain subgiett tuota arawantüra,

alg crescha umblick a l'üna imsüra.
[p. 99 modifica]
2025a quellas furtünas a misirgia

wygnian a dœs per ting chiatiuyrgia;
Ai nun a bab a mamma nu wygnian nudrios,
a spender in las hustarias luuardis et firos,
da quellas chiossas sun eau culpaunt,
2030eau hes praunza, chia saia tuot inauaunt.
Scha dieu uol, schi t'daiâst amildrer,
fo, scho ho fat teis frer!
el 'ns ho ubdieu a tuotta wia,
pertæl ais el sto sgiür da noassa cumpagnia.
2035inua hunur nun ais, nun ir,
aque wœlg eau per letzchia dir.
l'amiauntza aint in ilg bsœng la proua
zuond darer as droua;
scha la wintüra cun ün as buta,
2040woul schodün per el meter la wita,
sch'ün la wes aruwarzeda,
perquelg nun woul üngiün meter la antreda.
uschya fauna sco cun la buoglia alg fœ,
schi cuorran bgiers amis cun giœ,
2045Mu sco ella ais arfradeda,

A schi ais la amiaunza araseda.
[f. 36a] aque dest tü in me hauair ei[en]primanttoa,
wia da quels tü deuas artrodo,

eau he spraunza, chi tuot saia santo wia,
2050a tü saiast ubeidi alla braieda tia.
aque tü est intardo arfer,
per tæl schi wulains ster leiger suner a chiantter,
suna su! tü signer deis te ludain nus,

a wus tuota pruglieud hegias per bœn cun nus.