Notizias historicas sur l'origin della Societad Rhaeto-romana (Annalas)/2

Da Wikisource.
../1

../3 IncludiIntestazione 20 ottobre 2015 25% Da definire

1 3

tatuts per la Societad Rhmto-romana a promoziun dels interess del pövel e del linguatg romansch.


I. Intent della Societad.


L'intent della Societad Rha*to-romana eis:

1. Collectar et augmenter la literatura romanscha in interess del pövel e del linguatg romansch;
2. fixar las leschas fundamentalas del linguatg romansch e tant sco possibel procurar, che almeins la giuventüna survegni conoschenza de quellas;
3. proveder las scolas romanschas cun codeschs, ils quals seien scrits secund ils medems principis grammaticals e prendien in lur contegn special riguard dels bisögns del pövel romansch de tots idioms. :4. Exclusas dalla sphera della Societad Rha-to-romana sun totas tendenzas politicas e confessionalas.
1. Per commembers della Societad Rha-to-romana pon csser admess tots quels, ils quals s'interesseschan per il • pövel e per il linguatg romansch e sun er premurai da promover l'intent della societad, sei, u tras prestaziuns scientificas, u tras cooperaziun peeuniara. 2. Questa societad eis dirceta dad ün comite consistent in 5 commembers, ils quals sun elets per üna perioda da treis anns e pon dopo quella da novamein csser confirmai.
3. La collecziun litcrarica eis administrada dad ün bibliothecar u archivar, il quäl po er esser commember del comite.
4. La contabilitad e las finanzas della societad seran messas nels mauns d'ün cassicr.

III. Competenzas,

a) della societad. La societad elegia il comitê, discussioncscha e deeida las questiuns correspondentas al intent della societad, asehi. lonsch sco quei non eis tras ils presents Statuts remess al comite.
b) del comite.
1. Il comite dirigia la societad, rappresenta quella in totas oecurenzas c deeida sur l'acceptaziun de novs com¬ members. El elegia or da siu mez il president e liberamein l'actuar, il bibliothecar e cassier.
2. Il president conserva il sigill della societad, radunescha il comitê tenor bisögn, presidiescha las sessiuns del comitê e della societad, meina insembel cun l'actuar las necessarias correspondenzas e suttascriva cun l'actuar tots documents, ils quals sun d'extrader dalla societad u dal comitê.
3. L'actuar ha da menar ün exaet et extes protocoll sur las sessiuns del comitê e sur quellas della societad.
4. Per sias lavurs, sco er per quellas del archivar e del cassier fixescha il comitê, dopo haver fatg las neces¬ sarias experienzas, ün regulativ, il quäl eis suttapost all' approbaziun della societad.

IV. Ofoligs dels commembers.


1. Mintga commember s'obligescha da pagar, almeins quatter anns, üna contribuziun annuala da dus francs, la quala serà applicada a favur del intent della societad.

2. Scodün commember eis obligau, da tenor sias forzas lavurar cun premura per l'intent della societad, in special da far a favur de quella, sehe il comite" quei desidera, almeins üna lavur per ann.

3. Dovess la societad fundar ün propri organ romansch in serveg de siu intent, sehe eis scodün commember qua tal abonnent de quel.

V. Determinaziuns.

1. La collecziun literarica eis e resta proprietad della societad, ma in cas che quella se dissolvess, dovci sia bibliotheca esser incorporada alla bibliotheca cantonala. Questa determinaziun mai non po esser ne müdada, ne annullada in negünas revisiuns dels presents Statuts.
2. Quests Statuts pon dad ün ann al auter esser suttaposts ad üna parziala u totala revisiun nella radunanza generala, nella quala la pluralitad absoluta ha da deeider. —

Essend quests Statuts aeeeptai, la radunanza concludet da quels far stampar et ils protametter a tot quels Romanschs, dals quals ün possi supponcr, che eis se partieipassen della societad. Absolta questa lavur della societad, il. sgr. prof. Sgier divertit medema cun ün interessant referat sur la veglia literatura poetica dels Romanschs.

Uss comenzet la lavur del comitê, il quäl prendet in prima linea in ögl la derasaziun della societad in totas valladas roman¬ schas. El faget stampar ils Statuts della societad, listas per l'inscripziun de commembers per totas comunitads romanschas c designet in mintga contrada u district ün correspondent general, il quäl doveva star in direct rapport cun il comitê central. Als correspondents generals füttan protramess ün sufficient numer d'excmplars dels Statuts e listas per tot las vischnauncas de lur district; eis recevettan er l'incombenza da designar in mintga comunitad de lur district ün correspondent special, il quäl doveva collcctar las suttascripziuns in sia vischnaunca et allura remetter quellas al correspondent general, il quäl havess allura doviu protrametter quellas listas al comitê. Ils correspondents generals eran ils organs, per mez dels quals il comitê voleva star in contact cun las contradas. Havend organisada l'intcra caussa §__ in questa maniera, il comite era della ferma speranza, che il pövel romansch se participassi in massa della societad. Per animar il pövel alla participaziun della societad el promulget nels fögls publics romanschs la sequenta proclama: