Opere minori 1 (Ariosto)/Poesie latine/Liber primus/Carmen X

Da Wikisource.
Carmen X

../Carmen IX ../Carmen XI IncludiIntestazione 17 luglio 2015 75%

Liber primus - Carmen IX Liber primus - Carmen XI
[p. 338 modifica]

X.

DE LYDIA.1


Hæc certe Lepidi sunt regia mœnia, quæ sic
     Grata mihi paucos ante fuere dies,
Lydia dum patrios coleret formosa penates,
     Redderet et formâ cuncta serena suâ.
Nunc, ut ab illis immutata! quid illius, eheu!
     Illius amotâ luce decoris habent?
Illius a carâ qui me genitrice domoque
     Tot valuit messes2 detinuisse procul.
Tu sine me tacitis excedere, Lydia, portis,
     Tu sine me potis es rura ridere tua?
Cur comitem me, dura, negas admittere? curvæ
     Sarcina sum rhedæ visa onerosa tuæ?
In tua non adeo peccarem commoda demens,
     Arctius ut premerem terga, latusve tuum!
Conductus non deerat equus, non deerat amicus
     Iuvisset mannis qui mea vota suis.

[p. 339 modifica]

Ipse pedum validis potui decurrere plantis,
     Sive terenda brevis seu via longa fuit.
Ah ego (vita modo sineret) quam fortiter irem,
     Sisteret ut nullus crura citata labor!
Corruptum nec iter hyeme et pluvialibus austris
     Suasisset3 iustas, te properante, moras.
Sum sine te biduum: an me ultra patieris abesse?
     Heu miserum! me me, quæso, venire iube.
Ecquid habent gelidi montes et inhospita tesqua?
     Ecquid habent sine me devia rura boni?
Quæso, venire iube: placeant tum lustra ferarum;
     Atque feris arces montibus impositæ.
Tum placeant sylvæ, tunc sint gratissima saxa,
     Dum latus ipse tegam, duxque, comesque, tuum.
Tunc iuvet audaci lepores agitare Lacone,
     Cœcaque nocturnis ponere vincla lupis;
Inque plagas turdum strepitu detrudere edacem,
     Et quæcumque hyemes gaudia rure ferunt.
Quæso, venire iube. Quod si mala murmura vulgi
     Ne cieam veniens est timor, ipsa redi.




Note

  1. «Lidia, forse nome finto, era, per quanto sembra, una femmina della quale il poeta erasi invaghito in Reggio; e ne fa anche menzione nel carme Ad Petrum Bembum. — (Baruffaldi.)
  2. Il Baruffaldi dubitò che potesse leggersi menses, ma fu propenso a ritenere l’altra lezione messes, spiegando quest’ultima per due stagioni estive o due anni (1501 e 1502) che l’Ariosto passò «sul Reggiano per istarsene presso l’amica;» e intendendo, nell’altro caso, «che andò a Reggio e ne ritornò più volte nei predetti anni, e ivi si fermò ora per più mesi, ora per meno.» Op. cit., pag. 103.
  3. L’edizione fiorentina del 1719: Fecisset.