Opere minori 1 (Ariosto)/Poesie latine/Liber primus/Carmen XIV

Da Wikisource.
Carmen XIV

../Carmen XIII ../Carmen XV IncludiIntestazione 17 luglio 2015 75%

Liber primus - Carmen XIII Liber primus - Carmen XV
[p. 344 modifica]

XIV.

DE IULIA.


Qualem scientem carminis, et lyrâ
     Sappho sonantem molliter aureâ,
     Expertem amorum, atque integellam
     Floris adhuc nimium caduci,
Vocavit altis e penetralibus
     Pubentis agri conspicuus nitor,
     Herbæque, flosculique hiantes
     Flatibus e gelidis Favonî;
Mox dithyrambos æoliæ impulit
     Testudini committere spiritus,
     Strepens per altas ilices et
     Murmur aquæ prope defluentis:
Qualemve doctam Calliopen modos,
     Cui rex Deorum sistere tinnulâ
     Permisit amnes voce, flavæ
     Iuppiter ob meritum parentis,
Audivit olim libera cœlitum
     Iam iam fugatis mensa gigantibus
     Manu Tonantis, et Deorum
     Præsidium ad cytharam canentem:
Audivi eburno pollice Iuliam1
     Cordas moventem threiiciæ fidis,
     Et arte iucundos magistrâ
     Ad numerum strepitus citantem;
Et ora vernis æmula floribus
     Solventem acutis vocibus in modum,
     Nervosque vocales decenter
     Carminibus sociantem ethruscis;
Cantusque presso gutture mobiles
     Ducentem ad auras, per tremulas prius
     Flexosque concisosque fauces,
     Murmure nunc tacito volutos,2

[p. 345 modifica]

Nunc plenâ in aurem voce refractulos,
     Quibus nigranti cedit ab arbore
     In roscidis quicquid viretis
     Vere canit volucrum tepente.
Ut ut canoros quæro iterum modos!
     Ut ut mihi me surripuit melos,
     Nec mecum adhuc sum; adbuc hiulco
     Nescit abire animus labello!
Nec si sciat, vult mitti; adeo et bonâ et
     Gratâ tenetur compede. Iam mihi est
     Adempta libertas, nec haustu
     Elysiæ reparanda Lethes.
Si tale Syren, stirps Acheloia,
     Nautis canebat prætereuntibus,
     Nil miror aversas carinas
     Sponte cavas adiisse rupes.
Nescis tu, Ulysseu, qui fugis illitis
     Cera pelasgi remigis auribus,
     Inter puellarum choros tam
     Dulce canentium obire felix.




Note

  1. Da ciò e dalle altre cose dette nel componimento, apparisce essere stata costei una cantatrice. Questo, come il precedente De Megillâ, e gli altri De Glycere et Lycori e De puellâ, il Baruffaldi vuole riposti tra le cose più giovanili di Lodovico.
  2. Accenna a una molto artificiosa maniera di cantare, e da non passarsi inosservata da chi studia alla storia dell’arte musicale.