Pagina:Archivio Glottologico Italiano, vol.14, 1898.djvu/101

Da Wikisource.

Studj liguri. §2. Testi: 7. Boezio, IV, vii; V, i 91

VII. Hic uult Propheta inuitare unum quemque1 ad percipiendam uirtutem, ostendens quod uirtus est illa solla quae non frangit in aduerssis.


Quando Paris Hellena raui,
lo rei de li Grexi se proui
de oste e nauirio, per circondar
Troia per lo frai uengiar.
5E per leuar a li spirti so uicio
de soa fija fe sacrifficio;
[c] e a so che da li dee moniciom
auesse [e] ministraciom,
le osse dessoterar
10fe de so paire [e] bruxar.
La guerra dura2 X agni
e fum venssui li Priami.
Soi dani piansse Ullixes
o degolla Pollixenes.
15Erchulles soffri graym trauagi:
la gente mezi caualli
sotemisse3 a so tallento
e oxelli feri4 uollento,
e lo leom scortega
20e de la pelle se amanta.
Tante aue de forte auenture,
como cointam le scripture,
che quando fo asay trauagi[a]o
da li dee fo assatao.
25A um bom assempio u5’adrizai
e cum li forti andar uogiay,
e ueirey che uan a6 quere7
li cel chi am uenssuo le tere.


Libro V.


Incipit liber quintus B., in quo disputa[t] de casu et fortuna, de8 conueniencia et differencia inter liberum arbitrium et diuinam prouidenciam, interrogans etiam si aliquis sit casus, et si est quid sit, querendo etiam [si] verom sit liberom arbitriom, et si est quid sit.


I. “Toi amonimenti sum driturer, ma e te prego che tu me digi che cossa e auentura.” Dixe Propheta: “Caxo(m) e [d] auentura no e aotra cossa cha lo nome che y am, che za che De statui e ordena ogni cossa, questa auentura no po aueir logo senssa caxom. Per che caxo(m) ni auentura no po esser in la guissa chi e dita, che quando l’omo fa alcunna cossa e aotramenti auem che ello no speraua, so e auentura; como se um homo cauasse e trouasse tessoro, li homi dixem che so e auentura. E si no uem miga da niente, ma g’e caxom, che9 se mete inseme senssa prouixiom, per che apar che sea [auentura]. Che se alcum no auessse misso lo tessoro unde ello cauaua, so no serea auegnuo; e so e la caxom de auentura, quando diuersse caxoim se assembiam senssa le intencioim de quelli chi so fam; che quello chi cauaua no intendea trouar thessoro, e quello chi ge lo misse no auea intenciom che quello lo trouasse. Ma questo auegnimento fa l’ordem de prouidencia, chi chaunna cossa mete a prouidimento e a drito tempo, como se couem.”


I. Hic probat Propheta quod casus est inopinate rey euentus10 ex (cir)cumfluentibus causis in iis11 que o[b] aliud geruntur12, et hoc probat per similitudinem13.

   



  1. quamque
  2. durar
  3. sotemisso
  4. ferir
  5. n
  6. vaña
  7. querem; cfr. F: Et veez que ceulx vont requerre Le ciel qui ont vaincu la terre.
  8. ce
  9. che ella
  10. contis
  11. et uis
  12. Questa rubrica non è altro che la definizione del ’casus’, data dal testo latino in fine della Prosa I: Licet igitur definire casum esse inopinatum ex confluentibus causis in his quae ob aliquid geruntur eventum.
  13. Grave lacuna, non indicata nel mss. Manca probabilmente un foglio.