Pagina:Ariosto-Op.minori.1-(1857).djvu/369

Da Wikisource.
340 carminum

Non in amore modo mens hæc, sed in omnibus impar,
     Ipsa sibi longâ non retinenda morâ.
Sæpe eadem Auroræ roseâ surgente quadrigâ
     Non est quæ fuerat sole cadente mihi.
O quot tentatas illa est versata per artes
     Festivum impatiens retulit unde pedem!
Cum primum longos posui de more capillos,
     Estque mihi primum tradita pura toga,
Hæc mihi verbosas suasit perdiscere leges,
     Amplaque clamosi quærere lucra fori;
Atque eadem optatam sperantem attingere metam,
     Non ultra passa est improba ferre pedem:
Meque ad Permessum vocat, Aoniamque Aganippem,
     Aptaque virgineis mollia prata choris;
Meque iubet docto vitam producere cantu,
     Per nemora illa, avidis non adeunda viris.
Iamque acies, iam facta ducum, iam fortia Martis
     Concipit æternâ bella canenda tubâ.
Ecce iterum male sana, inquit: — Quid inutile tento
     Hoc studium? vati præmia nulla manent.
Meque aulæ cogit dominam tentare potentem
     Fortunam obsequio, servitioque gravi.
Mox ubi pertæsum est male grati principis, illa
     Non tulit hic resides longius ire moras.
Laudat et æratis ut eam spectabilis armis,
     Et meream forti conspiciendus equo.
Et mihi sunt aptæ vires, patiensque laborum
     Corpus, et has possunt tela decere manus.
Nec mora: bellator sonipes, et cunctâ parantur
     Istrumenta acri commoda militiæ;
Iuratusque pio celebri sub principe miles,
     Expecto horrisonæ martia signa tubæ.1


  1. Che Lodovico già si trovasse, e forse con l’arme in mano, in un campo di battaglia, potè vedersi nell’Elegia X, v. 37 e seg. Di qui più chiaro apparisce com’egli esercitasse per qualche tempo la milizia; del che rende ancora testimonianza Gabriele suo fratello in questi versi citati dal Baruffaldi:
                             Tu tamen interea telis instructus, et ipse
                             Spectandi haud studio pugnam pugnæque canendi
                             Facta, paratus ades seu pulchro occumbere letho
                             Pro patriâ, egregiis atque addere rebus honorem.
    Crede esso biografo, che il nostro poeta, con tre altri della famiglia Ariosti, impugnasse la spada allorquando Alfonso ed Ippolito d’Este combatterono con felice successo contro i Veneziani alla Polesella (22 dicembre 1509), e