Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/870

Da Wikisource.
862 Gion Antoni Bühler

qual Fabian non haveva amò viu gli saglittan las larmas et el sentiva in siu cor in grand et irresistibel desideri de prest vegnir pro siu infant. A Felicitas fageva que plascher e letezia, vezend che siu mariu haveva gia tant pisser per siu infant.

Que eis capeivel, che Felicitas haveva era miraviglia quala vita siu car Fabian hagi manau durant quel long temps de lur separaziun. Fabian requintet allura ad ella, in quala infama moda e maniera el era stau vegniu sforzau de daventar inconter sia voluntad in militar e guerrier. Da Treviso, inua el era stau vegniu clappau, vegnit el manau a Venezia e curt temps suenter in Dalmazia pro l’armada della republica. El haveva differentas gadas hagiu priu part da plirs serius combatts conter ils Tercs, ils quals battevan cun ina vehemenza fanatica, e se haveva era distinguiu nella battaglia da tala maniera, che el vegnit decorau cun ina medaglia de honur. L’autun passau però era el stau vegniu malsaun e vegnit manau inavos a Venezia nel spital, il qual el haveva bandonau pér avant treis meins circa. Il serveç militar non gli haveva mai plaschiu; quella rigurusa disciplina, quella mancanza de libertad, quella subordinaziun a superiurs eran caussas, las qualas contrastavan memia fitg cun l’educaziun de sia infanzia e cun sia vita vaganta d’avant. El haveva perquei diversas gadas priu la resoluziun de desertar da l’armada, mo d’exsequir la deserziun era ina caussa fitg difficila. La colonna della armada veneziana, alla quala siu regiment apparteneva, era adina stada visavi al inimitg, da maniera che el havess mo saviu desertar pro ils Tercs, il qual el non voleva far, non obstant che el odiava ils Venezians causa la violenza, che els havevan dovrau conter el, quasi aschi fitg sco ils noncretents. Que era però stau temps, che Felicitas il libereschi da sia sclavaria militara, pertgei ils proxims dis doveva Fabian puspei returnar in Dalmazia pro l’armada, e tgi sa, sche ils dus paupers conjugals se havessen in quest cas puspei cattau in questa vita! La guerra, la granda ruina e perdiziun dels pievels, ha savens spartiu ils pli ventireivels conjugals, ha semnau miseria e tribulaziuns senza fin sin il mund, privau nondumbreivlas familias da lur nutriturs e preparau a vieuas et orfans ina miserabla sort.

Quant lets eran ussa ambas dus conjugals, che quest long e grev temps de lur improvament era vargau e haveva priu ina fin aschi contenteivla! Els imblidettan prest las numerusas adversitads, las qualas havevan amaregiau ils ultims anns lur vita. Ina soletta caussa als mancava per far compleina lur presenta fortuna, nempe lur infant, lur piçen Felix. Els eran però persvadii, che la tatta del infant abbandonau vegni a portar tota posseivla cura per siu [p. 178] biadi (abiadi) e quella ferma persvasiun calmet era lur pissers. Els vivettan perquei ils dis de lur nova reuniun in allegria