Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/937

Da Wikisource.

Gianin e Marinella 929

plü, che qualunque object de luxus, dal qual quest simpel et innocent infant haveva gnanc la minima idea. Ils dus infants s’incontrettan dad uss in via quasi mintga di. Il prim temps era la camanna da Gianin il löc de lur conversaziun e recreaziun. Gianin raquintava alla Marinella tot las historias da strias, striuns e striegn, las qualas el haveva audiu üna gada, et er autras bellas historiettas, e Marinella mussava beinduras üna canzun al cavrèr. Lur scossas pasculavan pacificamein nella vizacinan, da maniera, che ils pasturs havevan da far pauc.

Essend il pasc nella bassa consumau, els stovevan plaun lur se tirar plü in ault cun lur animals; els cattettan sün quels pasculs dutgs, valls et auals e tramagliavan intêrs dis sper quels. Gianin fabricava casas, resgias e molins, fratant che Marinella indrizava orts e curtins et ornava il conturn dels edificis cun flurs, cespet e frastgas (manzinas). Ün auter di Gianin fageva conçetts, artgas e ramparts e formava cascadas; el fageva er canals et indrizava fontaunas e truaschs, e Marinella l’assisteva in tot quels göcs cun plascher. Aschia passet il Matg fitg agreabel als dus infants, e la vita de pastur non als füt longurusa. D’intant la alps eran terrenadas et ün se pinava nellas vischnauncas da cargar las. Sco il solit las alps da Salogf füttan gia cargadas ils 4 da Sercladur, et ün pèr dis plü tard ascendet Placi Marun, accompagnau da sia figlia Marinella, la Toisa cun las nursas da Salogf e da Mon. Placi stovet sez star durant l’estad nell’alp della Toisa, pertgei ün non ascava confidar üna aschi numerusa montanèra be alla cura de Marinella, la quala era amò ün infant. Dis quiets e da bell’aura [p. 220] haveva Placi da far nagut; Marinella pertgürava las nursas e las raspava. Ma dis da plövia e da bischas, ils quals sün questas aultas muntagnas vegnan er durant l’estad, sco er durant temporals, aurizzis et orcans era Placi sez sper la montanèra e la pertgürava. Da temps da strasauras fageva el star sia figlietta in tegia a far la cuschinunza. Dad üna tala cuschinunza in ün’alp d’ün nursèr ün non fageva da lez temps grandas pretensiuns. Las tratgas, che füttan servidas nella tegia della Toisa, consistevan in paun ner, caschöl, latg, furmentins, pult, buglia e da quellas caussas, las qualas Marinella saveva gia cuschinar fitgs bein.

Gianin caçiava er sias cauras nell’alp Dafora, e havend fitg bella vita da pertgürar las, il gli restava aunc temps liber avunda, da far sias excursiuns nellas tegias, e beinduras el visitava er la baselgia da Zitail, principalmein da dis, cur era serveç divin nel peregrinagi. In da quellas occasiuns incontrava el beinduras la Marinella, la quala vegniva er pro la baselgia a far sia oraziun. Suvent la mattella soleva ir pro la baselgia, postut cur ella pertgürava sias nursas alla bassa della Toisa e cur non era pericul, che sia montanèra se spatiçiass. Essend d’ordinari la baselgia

Romanische Forschungen XXX. 59