Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, X.djvu/195

Da Wikisource.

Cumiá da Napoleon Bonaparte 167

mainar era nouvs Plans, et da metter in Execuziun impestiond quai, chia veva fatt mettar mattar rifless.

Uossa in ün momaint ais tuott fini et tott quiet; però neauncha quista Quieteza non vögli la passaintar senza früt. Eau vò far observatiun sün meis [f. 2v] Intern qual n’ hà dismanchià supra l’ uso della Raschun & laschar inavò als Pövels in Testamt, vel memoria per lur ütel & nüz.

La magistra del Christiaun la Glüm della vairdà — et las historias dels Pövels sun stattas, chi m’haun, fingià pro temp dat anzi & mia heroica Curagiositá, & m’inflama il desideri davo victorias & aquists.

Xerxes & Darius — Alexander & Cesar Carlo il grond & Carlo V Heinrich IV et Carlo XII. Quists eran meis signuors chia veva in còr & procureva d’ als arivar Certamg. foss statt conveniaint chia havess fatt il debit Rifless in qual Maniera quists Eroics s’hajan finits & am servì per Documt in meis contegns — ah illura fossi probabelmg anó sün meis Thrun & gialdess il plaschair da vezer s’inclinar avaunt mai taunt Pövels dimostrond Adherenza & affet, à mai scò Bab da taunts fortünats uffaunts, et foss statt in caso da dominar plü cò milliuns da Persunas in vece dad’esser qui limità & inserà in quista deserta & stretta habitaziun, & d’ am [f. 3r] Laschar comondar dad atters, & esser sottomiss à lur Glünas, scò allas mias aignas Passiuns las fera rissaintir nels temps passats con gronda rigur, pitreza & Dolur a taunts Pövels & stadis.

Sün Xerxes havessi stovü m’impaisar: Xerxes laschet far ün Punt sur l’ hellespont, & non vogliond quel tegner p la prüma jada laschett quel occider al Maisters & bastunar fortamg. al Mâr, e dopo fatt ün auter punt, passà in Eoropa con plü cò ün Milliun Omens e quardant taunta bela glieut s’impisseva chia in 100 ans ingiuns da quels non saraun plü in Vitta schi spondet El Larmas — Schi (S) Schiam’ vess recordà sün Xerxes, cò l’ eis gni survint & hà stovü mütschar in üna pitschna Barchetta in Asia, & vezer perir quella bela & numerusa Armada della Pesta, illura havessi rifless pü prudaintamg quel Sventüraivel Plan chia nhá tgnü p ir nilla Russia, inua mia Armada haveva gia ils Ellemts. [f. 3v] Per capitals Inimis, chi la minatscheva sia perdiziun; Senza discuorrar dels Casacs & Baschiers dels quals amò cura ’m figuresch lur Caricaturas, schi am fà tremblar della tema. — La tragica sort chia Darius ha expert tras Alexander & la Trista fiñ da Cesar mhavess stovü avertir & far schlingiar in las mias ureglias il Proverbi dil prudaint Solon, il qual d’ scheva con il ritsch mo superb. Crösus = Ingün non ais d’estimar fortüna avaunt la mort.

Quaunt nhai admirà las ovras eroicas da Carlo V & cura rifletteva la grand aigra & sajschia Tilli veva vers il saung & mordaretsch, schi