Pinochio par anpezan/Capitolo 23

Da Wikisource.
../Capitolo 22

../Capitolo 24 IncludiIntestazione 15 settembre 2014 75% Da definire

Carlo Collodi - Pinochio par anpezan (1883)
Traduzione dall'italiano di Ernesto Majoni Coleto (2008)
Capitolo 23
Capitolo 22 Capitolo 24

Capitolo 23

Pinochio el porta despiajé par chera bela pizora coi ciaei zelestes: e pò el ciata un colonbo che l lo mena pede l mar, e là l se bicia inze r aga par ‘sì a dià sa pare

Canche l s à deliberà del pes intor el col, che par el l ea na gran umiliazion, Pinochio l é scanpà fora par ra canpagna e l no s à fermà fin che l no n à darsonto el stradon, che l arae abù da l menà da ra Fatazina.

Ruà sul stradon, el s à voltà a bate col ocio l pian che l ea de sote, e l à vedù polito l bosco agnoche par desgrazia l aea ciatà ra Volpe e l Jato: inze par intrà i brascioi l à vedù ra zima del Roero Gran, agnoche i l aea tacà su par el col: ma varda de ca e varda de là, el no n é stà bon de curà fora ra ciaseta de chera bela pizora coi ciaei zelestes.

Alora l à abù un burto segnal, l à scomenzà a core con duta ra oga che l aea, e inze poche menute l é ruà là sul pra agnoche na ota l ea ra ciaseta bianca. Solo che ra ciaseta ra no n ea pi. Al posto sò, inveze, l ea na piera con su scrito sta alcuanta paroles:

CA SOTE L É
RA PIZORA COI CIAEI ZELESTES
MORTA DAL DESPIAZER
DE AÉ PARDÙ EL SÒ
FARDELUCO PINOCHIO

Cemodo che l é restà chel por buratin, dapò de aé betù aduna con fadia chera paroles, ve l lascio pensà... El s à bicià ‘sobas, l à scomenzà a buscià su daparduto ra lapide e bregarà come na feda. L à pianto duta note e del indoman bonora l ea ancora là che l piansea, anche se l no n aea pi lagremes: el sò tormento l ea coscì gran che i bregare s i sentia de ogni ver inze ra val.

El piansea e l dijea:
- Fatazina mea, parcé tin sosto ‘suda? Parcé no sone morto ió, che son tanto un catio, e tu inveze te sees tanto na bona?… E chel por pare, agnó saralo? Fatazina mea, dime agnoche pos ‘sì a l ciatà, voi stà senpre con el e no l lascià pi! pi! pi! … Fatazina mea, dime che no n é vero che te sos morta! Se te me vos propio ben … se t i vos ben al tò fardeluco, torna ca … torna viva come na ota!… No te dolo vede che son restà solo e dute i m à lascià? Se rua i sassis, i me pica danoo su par un ramo… e alora morirei. Ce vosto che feje, solo, inze sto mondo? Ades che v ei pardù, te e mè pare, ci me dalo da magnà? Agnó ciate da dromì? Ci me fejelo na faneluca noa? Oh! sarae meo, zento otes meo che morisse anche ió! Aì, voi morì! … ih! ih! ih!… Fin che el sgnoufaa, l à fato par se sbreà fora i ciaei: ma i ciaei i ea de len, e l no n é ‘sù gnanche adora a i ciapà inze coi diede.

In chera passaa là un colonbo, che l s à fermà un toco in su par aria e l i à craià:
- Pizo, ce festo là?
- No vedesto? Son ca che pianso! – l à dito Pinochio, che l vardaa de capì da agnoche ruaa chera osc e l se spazaa via i oce co ra magna de ra fanela.
- Dime mo – l à dito l colonbo –par cajo, intrà i tò amighe, in conoscesto un che l à gnon Pinochio?
- Pinochio?… Asto dito Pinochio? – l à respondù el buratin, che l ea leà alolo in pès. – Pinochio son ió!
A sentì sto tanto, el colonbo l é vienù ‘sò de oga e l s à poià pede el. L ea pi gros de un dindio.
- Donca, te conosces anche Bepeto? – l i à damandà al buratin.
- Se sà che l conoscio! L é chel por pare! T alo dito algo de me? Me menesto da el? Elo ancora vivo? Respondeme, te preo, elo vivo?
- ‘Sà tré dis l ei ciatà sul lido del mar.
- Ce fejeelo?
- L ea drio a se fei su na barcheta par passà fora l Gran Mar. L é pi de cuatro mesc che chel poranima el ‘sira par el mondo: el no n é ancora stà bon de te ciatà, e ades l s à betù par ra testa de zarpì i paese pi indalonse.
- Cuanto elo da ca fin là dal lido? – l à damandà Pinochio duto despregurà.
- Pi de zinchezentomile pasc.
- Zinchezentomile pasc? Colonbo mè, ce bel che sarae se aesse ra tò oujores!…
- Se te vos vienì, te meno ió.
- Cemodo?
- A caaloto. Pesesto tanto?
- Ce mai! Son lesier come na foia.
Zenza dì outro, Pinochio l é montà su sun schena del colonbo, na janba de ca e una de là come che fosse un caal, e l à craià duto alegro:
- va de galopo, va de galopo, caalin, che ei prescia de ruà!… El colonbo l é moesc de speron batù, e inze poche menute l é ruà tanto in su, che l tociaa deboto ra neoles. Na ota ruà coscì in outo, a Pinochio i é vienù ra chiza de vardà in ‘sò: l à ciapà na paura e na stornità coscì granda che, par no ris-cià de tomà ‘sò, l à intorcolà i brazuche intor el col del sò caal co ra piumes.

I à viasà dutaldì, e sul sol fiorì el Colonbo l à dito:
- Ió ei na gran siede!
- E ió na gran fame! – l à ‘sontà pede Pinochio.
- Fermosse nafré ca inze sta capia, e dapò se beton danoo in viaso par ruà doman bonora sul lido del mar.

I é ‘sude inze inze na capia voita, agnoche l ea solo un ciadin pien de aga e un zesto pien de cijireles.
Da pizo in su, el buratin el no n aea mai podù lanpà ra cijireles: el dijea che es i fejea grizo e mal de panza; ma in chera sera el in a folà da se sbreà e, canche el ‘s à deboto fenides, l i à dito al colonbo:
- No n arae mai cardù che ra cijireles es fosse coscì bones!
- Besen se fei parsuase, pizo – l i à respondù el Colonbo, che canche s à fame e no n é nuia da magnà, anche ra cijireles es é algo de bon. Ci che a fame el no n à caprizie e l no gorosea!

I à fenì de magnà in prescia, i s à betù danoo in viaso, e via! Del indoman bonora i é ruade sul lido del mar.

El Colonbo l à poià Pinochio ‘sobas e, ‘sà che l no vorea se sentì dì gramarzé de chel che l aea fato, el s à sentreà a oujorà via.
Sul lido l ea un grun de ‘sente che vardaa r aga, craiaa e fejea jeste.
- Ce suzedelo? – l i à damandà Pinochio a na veceta. - L é suzedù che un poranima che l à pardù sò fiol, l à vorù moe co na barcheta par passà via el mar, e l mar ancuoi l é duto ajità e ra barcheta r é ‘suda deboto sote aga…
- Agnó era sta barcheta?
- Vera là fora, varda fora dreto l mè diedo – r à dito ra veceta e col diedo ra i mostraa na barcheta che, da indalonse, someaa na mesa cucia con inze un ometo pizo pizo.

Pinochio el vardaa fis da chera, e dapò de nafré, l à tirà un gran crido e l à dito:
- L é mè pare! l é mè pare!
Intanto ra barcheta, sgorlada in ca e in là da ra ondes, can ra sparia sote ra onda pi outes can ra tornaa par sora: e Pinochio, da su in son de un sas el no ra fenia pi de ciamà sa pare e de i fei mote co ra man, col napariol e finamai co ra bareta che l aea sun testa.

Someaa che Bepeto, anche se l ea ancora un toco indalonse dal lido, l aesse conosciù sò fiol, parceche anche el el s à tirà ‘sò ra bareta, el l à saludà e, a forza de scarà i braze, l i fato capì che l vorea tornà indrio, ma l mar l ea coscì ajità che l no ‘sia pi adora a ogà ra barcheta ves el lido.

Cenoné, l é vienù na onda pi granda de ches outres e ra barcheta ra s à fondà. I à spetà che ra tornasse par sora, ma i no r à pi veduda spontà su.

- Poereto! – i à dito i pescadore che l ea là, e fin che i s inviaa ves ciasa i sbrodonciaa sote osc na orazion.

In chera i à sentù un bregaro desperà, i s à voltà e i à vedù un pizo che da un sas el se biciaa inze inze r aga e l craiaa: - Voi salvà mè pare!
‘Sà che l ea fato de len, Pinochio el stajea via par sora r aga zenza fadia e l nodaa come un pesc. Can se l vedea sparì intrà ra ondes, can el spontaa danoo su con na janba o con un pè senpre pi indalonse dal lido.

Co l é stà ra fin, i pescadore l à pardù de ocio e i no l à pi vedù.
- Por pizo! – i à dito, e fin che i s inviaa ves ciasa i sbrodonciaa sote osc na orazion.