Colloquia familiaria/Irides et Misoponus

E Wikisource

 Hippoplanus Convivium fabulosum 
II TJlXOAOri A.
Irides , Misoponus.
ir. Quam ego huc novam avem video advolarc?

Agnosco facieni, sed vestis non convenit. Aut ego prorsus haliucinor, aut hic est Misoponus. Auden- dum est: compellabo hominem, quamlibet pannosus. Salve, Misopoue. m. Iridem video. in. Salve, Miso- pone. mi. Tacc, inquam. ir. Quid? an salvere non vis ? mi. Non isto quidem nomine. ir. Quid acciditl an non es idem, qui fueras? An cum veste mutatur et nomen? mi. Non; sed vetus receptuin est. ir. Quit tumeras? mi. Apitius. ik. Ne te pudeat veteris so. dalis, siquid melioris obtigit fortunae: non diu est, quod eras ordinis nostri. mi. Concede huc sodes, et audies rem omnem. Non pudet ordinis vestri, sed pudet prinii ordinis. iR.Quein ordinem narras'f Fran- ciscanorum? mi. Nequaquam, o bone, sed decocto- rum. ik. Nae tu istius ordinis sodales habes quam plurimos. mi. Eramrclauta; prodegi strenue; ubi res defecit, nullus agnoscebat Apitium. Profugi pu- dore, verti me ad vestrum collegium: hoc malui, quam fodere. ik. Sapuisti. Sed unde subito novus nitor corporis ? Nam de veste mutata non periude miror. mi. Quam obrem? ir. Quia Dea Laverna multos subito ditat. mi. An suspicaris, me furto pa- rasse rem ? ir. Hoc fortassis ignavius. Kapina igi- tur. mi. Non, per vestram Peniam, neque furto, ne- que rapina. Sed de nitore corporis prius expediam, quod tibi videtur mirabilius. ir. Nam apud nos eras totus ulcerosus. mi. Nimirum sum usus amicissimo medico. ir Quonam? mi. Non alio quam me ipso, nisi si quem arbitraris mihi me ipso amiciorem. ir. Atqui nesciebam, te callere rem medicam antehac. mi. Totum illum ornatum ipse pigmentis aflixeram, thure, sulphure, resina, visco, linteis, cruore. Ubi vi- sum est, quod affixeram, detraxi. ir. O impostorem ! nihil te videbatur miserabilius. Poteras in tragoedia sustinere personam lob. mi. Sic tum ferebat egestas; quanquam fortuna nonnunquam et cutem mutare so- let. ir. Dic igitur de fortuna. Repertus est thesau- rus aliquis ? mi. Non; scd repertus est quaestus vc- Rtro paulo commodior. ir. Qui potuisti facere quae- stum, quum non suppeteret sors? mi. Artem quaevis terra alit. ir. Intelligo. Dicis artem incidendi locu- los. mi. Bona verba. Dico artem alcumisticam. ir. Vix quindecim dies sunt, quod nos reliquisti, et ar- tem assequutus es, quam alii vix multis annis perdi- scunt? mi. Nactus sum viam compendiariam. ir. Quam, obsecro? mi. Ars vestra confiaverat mihi qua- tuor ferme aureos; bona quadam fortuna incidi in veterem congerronem, qui nihilo felicius reni admi- nistrarat quam ego. Compotahamus : coepit, ut fit, narrare suas fortunas: paciscor hac lege, ut ille bi- heret immunis, mihi communicaret arteni. Cominu- nicavit hona fidc: ea nunc vectigal est mihi. ir. Non licet discere? mi. Tihi vel gratis impartiam oh pri- stiuuni sodalitium. Scis nusquam non inveniri plu rinios huius artis avidissimos. ir. Audivi, et credo. mi. 1n horum familiaritatem quacunque occasione memet insinuo; iacto artem. Ufei sensero larum hiantem, escam paro. ir. Quo paeto? m. Ultro eos moneo, ne temere cre^ant eius artis professoribus. Nam plerosque esse impostores, id agentes praesti- gHs suis, ut exhauriant loculos incautorum. in.Istuc prooemri parum aceommodum tuo negotio. m. Imo illud etiam addo, ne quid mihi ipsi credant, ni rem certam oculfs ac manibus deprehenderint. iR.Miram artis fiduciam mihl narras. m. lubeo fllos adesse, dum peragitur metamorphosis : iubeo attentos esse: quoque minus dubitent, iubeo ut I psi manibus rem omnein peragant, me procul spectante nec digftum admovente: liquefactam materiam iubeo ut purgent ipsi,aut auriftci purgandam deferant: praedicoquan- tum argenti aurive sit etiquandum : denique quod eliquatum est, iubeo ut pluribus aurificibus deferant ad Lydium lapidem explorandum. Reperiunt pon- dus praedictum, reperiunt purgatissimum avrum aut argentum : nihil enim refert, nisi quod minore peri- culo mihi quidem res tentaturinargento. ir. Profnde nihil habet ars tua fuci? m. Imo merus fucus est. ir. Nondum video praestigium. m. Faxo ut videas. Primum paciscor de mercede; eam nolo mihi nume- rari, nisi prius edito artis experiniento. Trado illis puhisculum, quasi huius vi confteiatur totum nego- tium. Kationem conficiendi pulveris non communieo, nisi magna mercede redemcrint. Exigo iusiuran- dum , ne proferant arcanum artis intra sex nienses cuiquam mortalium aut immortalium. ir. Nondum audio fucum. m. Fucus omnis est in uno carbone in hoc parato. Exeavo carbonem ; in eum insero lique- factum argentum, quantum praedico reddendum: oost infusuin pulverem sic instruo vas, ut non solutn mferne et a lateribus cingatur prunis, verum etiam superne: pereuadaa, hec eue artis, toter carhones, qui auperne imponvittur, unuin edmiseeo, qui tegit a,rge«tum aut aurum. Id vi caleris Uque'atituai de- Auut in iveliquaiu materiam, quae Uqueeeit, puta ataanum, aut aes : repurgntione facta inveeitur quod «dnriKtiHM eet. ia. Ars expedita: eed «uomodo falli», ei alter rem agat awa manibus % mi. Quujb «sme prae- acriaeafce aerfeett emnia, priusquam moveatur va* eicumistieiim, aecedo taadem, et eironmepicio, ««  «uid ferte sit oaiissum. Aio aiihi videri suaeme deesee uaum atque alterum carbooeat : elani appono meuoi ; fingo, me eum tollere ex acervo reltquorum, at iUie aqte eic positum, ut uuili poeeit agnosct, et iilum faljere, toUo. iK.Ceterum quum illk absque te fcrieulum faeientibus non succedit, quid adfers? mi. Mihi niail est perfculi, iam numerata pecunia. Ali- quid cofiMuimecor, aut ollam fuisse ineinceraai , aut earbonee vttiosos, aut ignem parum scite tempera- tuw. Deniquepars eat artis, quara profiteor, non stiu haerere ia eodem ioco. ik. An tantus est proven- tus istiue artie, ut te possit alere ? mi. Etquideni «plendide: poetaac tu quoque, si sapie, rrliaques ■stam mieeriam, et nostro aceedee ordini. ir. imo ci- ttws iliud agam, utte revocenf i« noetruiu ordinem. mi. Ut vnlene repetam, quod semel efiiugi,ac deserani bo«u«i,quod inveni? m. Uabet hoc aostra professio, duteeeeit aesuetudine. Proinde quum ntulti sint, qui deficiant ab instituto divi Francisci aut Beniedicti ; queni unquam vidisti, qui diutius versatus in ordine nostro defeeerit? Nam tam paucis mensibus vix gu- stare potueras, quid esset mendicitas. mi. Is gustus me docuit, esse rem omnium miserrimam. ih. Cur igttur nemo defieit! mi. Fortasse quia natura miseri suiit. ia, Ego hanc njiseriam ne cuin regum qnideni fortuna conimutarim. Nihil enim regno siinilius, quam mendicitas. mi. Quid ego audio? nihil nivi Bimilius, quam carbo. ir. Dic mihi, qua re potissi- mum beati sunt reges ? mi. Quia faciunt, quod animo collubitum est. ir. Ista libertas, qua nihil suavius, nemini regum magis adest, quam nobis. Nec dubito, quin multi reges sint, qui nobis invideant. Sive bel- lum est, sive pax, nos tuto vivimus: non describimur ad militiam,non vocamur ad munia publica,non cen- semur: quum populus expilatur exactionibus, nullas inquirit in vitam nostram: si quid admissum est etiam atrocius, quis dignetur in ius vocare mendi- cum? Etiam si pulsamus hominem , pudetpugnare cum mendico. Regibus nec in pace nec in bello licet suaviter agere; et quo maiores sunt, hoc plures m«- tuunt. Nos, veluti deo sacros, etiam religione qua- dam metuit vulgus offendere. mi. Sed interim sor- descitis in pannis et casulis. ik. Quid ista faciunt ad veram felicitatem % Extrahominem sunt,quae narras. His pannis debemus nostram felicitatem. ' mi. At ve- reor ne vobis brevi peritura sit felicitatis istius bona pars. ir. Qui sic? mi. Quia iam hoc mussant civita- tes, ne mendicis liberum sit quo libet evagari, sed unaquaeque civitas suos alat mendicos, et in his qui valent, adigantur ad laborem. ir. Cur hoc moliun- tur? Mi.Quia comperiunt,ingentia facinora sub men- dicitatis praetextu perpetrari; deinde non minimam perniciem ex vestro ordine nasci. ir. Istiusmodi fa- bulas frequenter audivi. Id fiet ad Calendas Graecas. mi. Fortasse citius, quam velles.

 Hippoplanus Convivium fabulosum