Ünna Histoargia davart la Saenchia Cicilia

Da Wikisource.
romancio

Indice:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VI.djvu Ünna Histoargia davart la Saenchia Cicilia Intestazione 6 agosto 2020 75% Da definire

Pleds Informatiun chrastiauna
Questo testo fa parte della raccolta Rätoromanische chrestomathie
Vol. VI
[p. 37 modifica]

ÜNNA HISTOARGIA DAVART LA SAENCHIA
CICILIA.

[f. 30b]Ünna Sænchia Bella Et Dalatus(s)a Histoargia davart
La Sænchia Cicilia, cô ella ais staeda stabla in lg temp dals
Imparaduôrs Rumauns; co chia ella saja gnida sdæ-
Gnæda et marturiæda et saia alla moart la
Terza vôutta i(n) [m]næda, imperô dalg maun
Dalg Signer schirmagiæda. Allura
Eir oters chrastiauns tres sieu
Pradgiær sun eir dvantos chrastiauns,
Amatzôs et marturiôs per lg nom da
Noass Signer Jessu Christo. Suot lg
Infideil imparadur Marchus
Aurel(l)[i]us, da quel temp a
Constantinopel. Nun pudiant
Adüna essar a Rôma, schi
Hôl eir dô lg guværn ad
Ün infideil, scô as lægia
In las histoargias væglias.
Cupchiæda ôura tres
Mathia Curadin A 1612,
Et huossa sc(h)rita tres
me Jan Perin.
A°. 1644
A di 21
Juny.

(Ineditum nach Ms. Per.)
Actus primûs Marcus Au(l)[r]e(r)[l]ius. Alm[ac]hius.


Prinzyp, araig suprem, guværnadur,

A tia curuna saja saimper purtô amur.

Da tieu chiambrær sun eau clamô,
[f. 31a]  He per aque da gnir bodt ladinô.
[p. 38 modifica]
5Ais(s)e quel fat da impurtaunza da cusgliær,
U quel prinzyp, chi a tia curuna voul guearr(e)a der?

Marchus Aulerius, Imparadur.

Hoatz t heia schantô in granda dignitædt,

Par aque chia tü hæst hunurô mia maiastædt.
Eir chia tü saiast da me inor prüm guvernadur,
10Par aque chia tü hæst a mia curuna purtô favur.
Cun bunas lædschas vœgliast tæl glieud intraguidær,
Ingiüns chrastiauns in Rôma lascha ragnær.
Chi mieu impæri et tia prefetziun nun voul ubadir,
Aquels cun grand martuoiri dæst fer murir.
15Partaunt tü stôust ami ün saramaint fær:
Eau imperadur et signer da hunurær;
Essar inamich dals chrastiauns,
Els schaschinær et marturiær scô taunt chiauns.
Tuôts quels, chia eau he fat praschun,
20Ti ls vœlg eau dunær per ün libar dun.
Cun aquels pôust cumplir tieu dalæt.

Partel vô et at lascha ir ilg fat defæt 1).

Almahius.

Tü, mieu Signer et Dieu sur tearra,

Chi hæst saimper tgnieu quint da me in la guæara.
25In lg quel tü hæst cuntschieu mia rialtædt,
Chia eau he ati servieu cun tuotta fidelitædt.
Dal areist eau t ingratz(ch), tü Dieu mieu,
Chi taunta hunur hæst spüert alg famailg tieu
Da m fær dals Arumauns prüm guværnadur,
30E sur tieu pœvel ün grandt signur.
Ün vair saramaint des eau aty fær:
Te per mieu Signer et Dieu salvær,
Eir aquels, chi Christum vœglian cufassær,

35Da ls schaschinær et ôur de peis chiafsser.

Marcus Aulerius imparadur.

Almahius, taidla sü meis plædt,

Et quaist dy zieva me cun granda rialtædt:
Marcus Aulerius cufes per Dieu mieu,

Ad aquel sun eau culpaunt tuot lg bain mieu.
__________

1) [ad] (d)efaet.?

[p. 39 modifica]
Jov(an)[em], Martz, Solem et oters seis babuns,

40Dals quels survæng eau bgiears bels duns,
Giür eau, da essar vair inamick dals chrastiauns,
Da ls parssequitær sco taunt chiauns.
Dalg areist, Almaihus, tü mieu guvernadur,

Wo in pæsch et salva ami favur.

Almahium.

45Marcum Aulerium des eau havair;

Et aquels, chi nun vœglian ubadir, pal vair!
Marcus Aulerius, imparadur,
Cun tia pæsch veng eau davend d aqui,

Ju(b)[p]it(a)[e]r fatscha tuôt bain a ti!

Marcus Aulerius, imperadur.

50Vatan cun wintüra et pæsch,
Granda hunur da me hoatz surfgnieu hæst.

[f. 31b] Actus 2. Vô davent lg imparadur.

Almaihus disch:

Mu via! Haviandt taunta hunur surfgnieu

Da Marcum imperadur et signer mieu,
Schi m vœlg eau in tæl guis(s)a dapurtær,
55Chi sia curuna et mia pærfectiun poassa hunurær,
Et tuots aquels, chi Christum vœglian cufassær
Et a tuotts meis Deis brick sacrifichiær,
Marturiær vœlg aquels cun dür turmaint,
Schaschinær sco rabgius noschs chiauns.
60Neir in Roma ingiün ragnær dess,
Chi Marcum Aulerium per sieu Dieu, sco eau, cufess,
Alg sumgiaunt per sieu Dieu sur tearra tain,
Aquel chi sieu imperi et mia pærfectiun mantain.
Huossa, mia famaglia, diligiaintamaing servi,

65Et tü, Melfiô, taidla sü aque chia eau at di.

Melfiô.

Almaihiun, grand prinzip et suprem guvernadur,

A tiu imperi et pærfectiun vulains purtær favur.
Schi nus tuotts, tia fidela famaglia,
Am voust eir tü ünqual chios(s)a cumandær,

70Schi cumanda, ubadiæntscha at vulains fær.
[p. 40 modifica]

Almaihius.

Melfiô, meis naif Valeriane tiers me zitæscha,
Di lg, chia eau lg fatscha clamær zuond im prescha.

Melfiô.

Da lungia vœlg eau chiaminær
Cun el vœg eau bôt turnær.

Almahium, in se svessa.

75Valerianum, meis neif, eau bain incleg,

Ün bel juvan craschieu saial da noass temp.
Aquel hegia grand intalet da s acumpagner.
Üna nœbla juvna alg vœlg eau bain dær:
Cycilia vain ela bain numnæda,

80Nœbla, tschantila avaunt tuôta brajæda.

H(o)uossa ariva Melfiô tier Valerian e disch:

Valeriane, tü fras-ch juvan pardert,
Teis barba Almaihus at fô clamær bain speart.

Valeriane.

Gugiænt inclægia sia pærfectüra et dignitædt,

Eir sieu grand ufici et majastædt,
85Lg quel lg hô dunô lg imparadur.

Hô mis meis barba in granda hunur.

Huossa ariva Valeriane tiers lg guvernadur Almaihus.
Valeriane.

Almaihum, signer et barba mieu,
Jubiter, Martz, Minerva at benedescha alg ufizy tieu!
[f. 32a]   Te Jubiter at vœglia cussalvær,
90Grand imperi, lungia vitta at vœglial dær!

Da Malfiô sun eau clamô tiers tê.

Am vulais qualchios(s)a, schi dsche m bain cun chiavalg.

Almaihum.

Valerianus, per quaista caus(s)a t hæia fat clamær:

Granda hura hæst da t acumpagner.
95Üna zarchia, nœbla, zantila juvna t hæia ispiô:
Martzi (f)[T]ulli ais ella figlia bain,

Da noassa tearra prinlzypel Rumaun.

Valeriana.

Almaihum, barba mieu, suprem guværnadur,
Grand stüdi et dæs(s)idæri hæst da m mætar ad unur.
[p. 41 modifica]
100Cun Marzifulli figlia heia tschantschô.

Bain in prüma tia lizæntzchia dumandô.
Eir tschanschô taunt inavaunt,

Chia mia aisla, scha tü aist cuntaint.

Almahium.

Ô quaunt legiar chia eau sun lg [di] de oatz inandret!

105Dimæna chia tü cun ella hæst tschantschô dalg fat,
Pôust huossa eir davænt chiaminær.
Cun ella suvæntz at laschær chiatær.
Zainza mia lizæzntzchia la poust eir spus(s)ær,
La noatza eir cun pumpa lô tiers adruær,
110Perchie granda fatschenda hæja da spidir:

Chrastiauns cun grand martuori fær murir.

Valeriane.

Ô chiarischem barba ati saia arcumandô.
Cun tia litzænza veng eau davænt da cô.

Almahius.

Vô davænt cun mia pæsch,
115Inandret saimper ami servieu hæst.

Huossa vô davent Valeriane.
Almahius clama seis trabants. Almahius.

Inua ais mia famaglia et eir trabants,
Inua (ais)[sun] mais cussgliers, Melfiô et teis cumpaings?

L(i)[y]sima[ch]us.

Signer Almahius, aqui æschæns tuotts parderts,

120Sün te guardains tuôtts cun œlgs avearts.
Ais(s)e quel sguarding avaunt lg maun,
Schi di ns auntz ôatz cô damaun.
Perchie d cumand ischens da fær tuot aque,

Chia tü ans cumandast, d üna buna fe.

Almahius.

125Bain am plæscha voassa fideltæt,

Saimper am havais servieu cun rialtæt.
Quaunts chia eau he fat praschun, vus bain savais.
Mne ls aqui tiers me bain praist,
Atschô chia eau als poassa (d)examinær,

130Scha vœglian â meis Deis sacrifichiær.
[p. 42 modifica]

Di(a)narc(k)[h]us.

Ô Signer Almahium, aquaist dæst tü savair bain,
Chia sacrifizi nun faun a Deis fat cun [maun].
[f. 32b]   Par tel, Signer, dô (h)uordan et bun cundriza.
Taunt co per ün, vœelg sutischfær a mieu ofiza.

Almahium.

135Sco nun vœglian à meis Deis sacrifichiær,

Neir me per un guvernadur et signer salvær,
Vatan per els, Dinarchi, bain lading,

Perchie els vegnan a fær üna mela fing.

Dinarcus.

Ô Signer, da que nun dæst pisser piglier.

140Col[l]abiscum, cun me dæstü chiaminer,
Atschô chia nus hægian cun els tramelg.

Ladina bain bôdt et nun intarder.

Côlabiscum.

Bun fundamaint heia fat, la culatzzchiun,

In las chiôtschas heia (ts)chiatschô ün bun backun,
145Chia eau cun ün pissal am poassa arfras-chiær.
Amaun amaun (h)æschans alla praschun,

Schi als vulains atratær da cô chia sun.

Dinarcus.

Hôlla, hôlla vus noschs vilauns!

Nun vulais sacrifichiær a noass Deis fatts cun mauns.
150Schi stuais d üna sgrischus(s)a moart murir,

Ün grand martuoiry stuais vus pintir.

Ilg prüm chrastiaun disch:

Cun voassas imnatschas, vus grims sudôs,

Nun gnis brichia a ns fær astramantôs.
Alla moart vulains nus yr leidamaing,

155Tres lg martuoiri surfgnir al dobal taunt.

Colabiscka.

Granda g(i)[l]oargia am sumaglia, vus hegias bain,
Chie pe chia la fawæla vain alg main.

Dinarcus.

Inavaunt inavaunt, vus grand pultruns!
Pers (h)eschas cô bandieus et noschs giatuns.
[p. 43 modifica]

Colambiscum incun[t]er Almahius:

160Almahius, Signer et guvarnadur grandt,

Als praschunærs mnains aqui batandt.
Fô cun els a tieu bain plaschair.

Eau crai, chia saian nôschs pal vair.

Almaihus.

Ischas aunchia da quela opaniun et nosch matal,
165Da nun vulair sacrifichier a meis Deis cun chiavalg!

Lg seguond chrastiaun.

Par üna a teis Deis nun vœlg sacrifichier,

Neir Marcum Aulerium per ün Dieu salvær.
Et aque vœlg eau havair dit in gianarel

Avaunt te, Iüdisch et g(n)[r]im Mastrel.

Lg teartz chrastiaun.

170Aque dich eau lg sumgiaunt,

Da crair in aquel, chi hô spans sieu saung,
Et chi ans hô dalla moart spandrôs,

In quel Christum crucifichiô crai eau darchiô.

Lg quart chrastiaun.

Almahius, nôassa vitta pôust bain prendar.

175Mô quel, tü sbütast, vain a ti la rendar;
Cura la tia vitta hô definaunza,

In ifiern vainst ad havair afdaunza.

Lg quint chrastiaun.

[f. 33a]   Perchie dessans [ad] eistars Deis sacrifichiær,
Perchie dessans(a) tias idôlatrias hunurær,

180Ls quels sun stos hômiciders et daschütels côarps,

Et haun vivieu sco oters as-chiars poar(s)cks?

Lg sisævel chrastiaun.

Almaihus, scha bain chia tü ist suprem guvernadur,

Schi nu m fæst brick â ôters Deis spoardschar hunur.
Ad aquel sul Christum vulains sacrifichiær,
185Aquel, chi ans pô dalla moart spandrær,
Et pô der la vitta alg chrastiaun.

Aquel ais nôass cufoert et grand guadaing.
[p. 44 modifica]

Almahius.

Da rügla et daspæch stôu eau schlupær,

Scha vus nun vulais a meis Deis sacrifichiær,
190Marcum Aulerium, imparadur,
Et a mia pærfectura vulais spôardschar hunur.
Des eau âquaist fat plü lœng survair,
Ad eir taunta superfgia indürær stuair?
Aque zuond brichia pær ingiüna via.
195Quaist fat am vô zuond per fantaschia.
Cuntuot vus, mia fideila famaglia,

Giassle [l]s et schaschine ls et de ls lur pajaiglia!

Lg sætevel chrastiaun.

Cun tias imnatschas nun ans fæst brichia astramanter,

Neir voalvar nun ns paun teis grims sudôs.
200Alla môart ans pôast bain fær mnær.
Mo dalla môart in la vitta turnær:
Aquella fôartza nun hæst tü mia,

Taunta pussaunza nun ho la perfectüra tia.

Almahius.

Tauntas müs(s)elas nun poass eau plü . . .

205Vus trabants, dalungia fe ls murir.
Meis cumandamaint saia a vus in vigur,

Dimena chia a meis Deis nun voegliane spoartschar hunur.

Colambiscus.

Guarda, Signer, cô eau sun retschafen ap(o)[i]nô.

Cun els vôelg eau havair grand fallô.
210Eir üna gratzchia at vulains aruær:
Chia tü in tieu tabernaquel voegliast turnær,
Atschô chia tü nun survegnast ün quel bas-chitzy,
Chia a tia dignitædt pudes purtær grametzchia.
Noass ofizi eis da ls schaschiner,

215Marcum Aulerium per ün Dieu salvær.

Almahius.

Ami am plæscha bain voassa ôbedientzchia.

Da m salver saun, havais granda diligiæntzchia.
Par tel huossa a chiæsa vœlg yr.
Vôassa vöeglia cun els vœglias cumplyr,
220Schi ais(s)e tuot miu dalæt.

Alg fat as lasche ir bain dafet.
[p. 45 modifica]

Lg 8. chrastiaun.

Almahius, tü grand tiraun et eir dragun,

Pær eist chi üngiün rabgius liun.
Et tia crüia famaglia amatzôs ans haun,
225Ma aquaist t(i) [i]narapüta pür bain,
Chia tü vainst ad havair tia paiaglia et eir guadaing,

Cur tü at spartast da quaist muond.

[f. 33b] Lissimaius.
Plü udir nun poass eau voassa frapæda.

Da amnatscher lasche ün otra giæda.
230Ün gröefel as vöelg eau intaunt der,
Chia da me nun hegias da s almanter.
Schi gnissal a s asgunder pal vair.
Ün nôsch Judeau ais(s)al bain stô,

Et par aque ais(s)al gnieu crucifichiô.

Lg prüm chrastiaun.

235Ô vus nôscha chiagnaiglia et raza da (C)[s]arpain[t]s,

Ô grand spargiüers et noschs paiauns!
Aquel Sul Dieu da tschel, sün alg davous,
Cur tuôtts elæts et tuôtts biôs,
Chi vegnan a possidair l’æterna felicitæt,

240Alhura vain a s vair noassa rialtæt.

Colabiscus.

Chie frapæda, chie taunta tschant[sch]æda et barbutæda!

Amaun amaun vain ad essar la bella s-chia(f)[v]atzæda.
Tü piglia quaist (p)uors sulvædi,

Par chie tü t al gûardast da quela giæda.

Lg 4. Chrastiaun.

245O Dieu, per quel Dieu nus indürain,

Fo chia nus saian dalg tuôt bain patz[ch]iaints!
He, frars, inguôtta nun ns astramantain:

Tres la moart in la vitta æterna nus giain.

(Lissimus.) [Lg quint chrastiaun.]

O Bab Cœlæstiel et Signer Dieu,
250Dô m patziæntzchia aint in lg martuôri mieu.
[p. 46 modifica]

(Lg 6. chrastiaun.) Lisimus.

Inavaunt, chia lg ais temp et eir saschun.

Cun 4 u 5 giaslædas as vœlg eau dær da culatzchiun;
Flagiæls, turmaints vain ad essar da giantær.

Cun quaista spæda nüda at vöelg eau matzer.

Lg siseval chrastiaun.

255Ô vus angiærs et düra famaglia,

Dîeu vain bain a s dær voassa pajaiglia.
Cur vus definis da voassa algrætzchia,

Schi gnis ad havair voassa part de gramezchia.

Lissimus.

Dinarcus, Colabiscus, chie usche löeng dmurain,

260Am fô grandt buondar. Scha eau m impais,
Schi pæra, chia vus vœglias conssantir,

Cun leif martuoiri a ls fær murir.

Dinarcus.

In sen vain bgiæars impissamaints,
Da nun fær murir pü ingiüns chrastiauns.

Colabiscus.

265Co, Dinarci, voust dvantær ün traditur,

Et Almahius nun salvær per guvernadur?
Aque dæst tü da sen laschær

Et a nôass Dieu sacrifici fær.

Lg sæteval chrastiaun.

Dieu Christum at dæta sia benedictiun,
270Chia tü poassast murir sco ün fideil da Christ barun.

[f. 34a] Dinarhi.
Granda arüglæntscha heia da mia vitta trapasseda.

Am fô eir grand mel da quella amnatschæda,
Chia eau incunter vus he hagieu.

Gugiænt vöelg eau murir per lg nom da Dieu.

Lissimaius.

275Dinarhi, tü traditur et fôs spargiür,

Tü nosch famailg, per J(uuan)[ovem] (e)[a]t giür,
Chia da tia armadüra at vöelg eau splug[l]iær.

Cun tia ægna deja at vöelg eau chiafsær.
[p. 47 modifica]

Dinarhius.

Ingiün martuoiri, ingiüna paina eau stem,

280Ma murir. Da Christ dich eau madem,
Chi per me ais crucifi(ci)chiô et ala moart condüt.
Batagiô füssa eau gugiænt in pustüt,
Alur vöelg murir leidamaing.

Batagio gnarea cun mieu ægian saung.

Lg 8. chrastiaun.

285Ho hô, â Dieu zuond vout chrastiaun!

Batagiô gnaræst cun tieu saung amaun amaun.
Eir in ün pærtz et in môrtaeval

Dalla æterna fælizitæt vair artæval.

Colabiscus.

Scha Almahius suprem guværnadur,

290Sch’ al vain pærtschet, cô Dinarhi l hô tgnieu per ün signur,
Schi ais(s)e dalungia sur el santæntzchia trat
Da lg chiafsær, et chia el vægna dalungia dschfat.
Cuntuot aquel daja dalungia murir,

Et cun græif martuoiri lg fær pintir.

Lissimahus.

295In tearra dajal gnir suttarô.

Arsal[v?] sur tearra laschæ passær lg chiô,
A chieials chia nus poassan bain giuvær,

Et uschia plaun plaun lg marturiær.

Dinarcus.

Ô vus, meis cumpaings vivaunt.

300Da m fær murir nun hægias intardamaint.
Parchie eau a vus per testamaint as lasch,
Chia vus nun vivas mema sün lg schlasch.
Vivaunt hegia bgiears chrastiauns amatzô,

Dalg quel eau sun zuond arüglô.

Lissimahius.

305D finauntz cun els ôters vœlg eau, tü hegiast da fraper.

Da hoatz in via tü nun vegnast a barbutær.
Tü, Dinarhi, dest savair im pôstüt,
Chia, da me, vöeglia, chia tü vegnast zuond bain (h)üt.
Sur tieu wæl usche tagliô,

310La soart e l dæt daja gnir giuvô.
[p. 48 modifica]

Dinarhius.

Da chiôs(s)as tarægnas vöelg eau poick pisser pigliær,
Via a Christum mia ôarma vœlg arcumandær.

Colabiscus.

Hurtig hurtig inavaunt ala praschun,
Atschô vus artfschaivas da culatzchiun!

Actus 2. Senna 5.
Valeriane, in se svessa. Valerianum.

315Ô dalla juvantüna tü bella flur,
Alg chrastiaun tel vôutas mainast in granda hunur.
[f. 34b]  O Venus, tia fritza m hô zuond val(ir)ano,
Chia eau dalla mur veng fick squitsschô.

Cun Martzfulli figlia m hæia acumpagnô,
320Cicilia, quela nœbla juvna, per mugliær pigliô.
He per aque üna granda fatschenda avaunt lg maun:
Da spus(s)ær la figlia da quel printzipæl Runaum.
Tiburtz, mieu frær, des eau tschar(ts)chiær,
Chia cun el poassa dalg fat aradschunær,
325Atschô chia la nôatza veg[n]a eir c(a)[e]labræda,

Et granda pumpa lô tiers adruæda.

Tiburzy in se svessa.

Valeriane, meis chiarischem frær,

Des(s)ideri grand heia da lg achiater.
Perchie da spidir heia cun el fatschenda,

330Et sia noatza dritzær our cun balenda.

Valeriane.

Tiburtzi dœlg eau ir a tschar(ts)chiær,

Neir plü lœng nun vœlg eau intardær,
Upœa chia nun hegia cun el favlô,

Chi’ al mias fatschendas dritza ôur scô el bain sô.

Tiburtzy.

335Valeriane, eau huôssa ir a t tschar(ts)chiær at vulaiva.

Valeriane.

Neir eau pus(s)ær nun pudaiva,

Par aque, tuotts fatts sæstü bain,
Chia eau he tschantschô cun la figlia

Dalg princizel Rumaun.
[p. 49 modifica]

Tiburzi.

340Ô Valeriane, meis chiarischem frær,

Da tel chios(s)as vœgliast poick pissær pigliær!
Parchie, via a me, vœglia, chia vegna sutisfat.
Vô a guarda da teis ægian fat,
Aque ais da la tia la pü chiæra,

345Chi via a te sul ais inamuræda.

Valeriane.

Ô Tiburzi, eau te zuond t ingratz[ch],

Parchie chia se, chia via a te ais sutisfat,
Vœlg per aque via chiaminær

Et la mia spus(s)a achiatær.

Tiburzi.

350Vô! Chia Venus at vœglia acumpagnær,
Te eir Minervam nun at vœglia eir at abanduner!

Tiburzi in se svessa.

Haviand meis frær fat micitzchia et müstædt

Cun üna tscha[n]tila, noebla juvna da sia etædt,
Schi vœlg eau dalg fat poick tschantscher,
355Atschô chia eau nun gnis qualchiôs(s)a â falær.
A pæra, chia quaist lg muond vegna dit bain:
Siand seis bab stô ün prinzipæl Rumaun
Et a noassa cretta ün hôm zuond devôat,
Lg murir in Christum saia vout,
360Tres sia figlia bain tschantschær,
Et hegia nôass Dieu vulieu abandunær.
Conssequent(a) ais huossa quaist a(t) vair,
Eir ela saja chrastiauna bain pal vair!
Vœlg per aque dalg fat poick tschantschær,
365Chia eau qualchiôs(s)a nun gnis â surpassær.
In cuort gnaræja bain pertschet.

In l aræist vœlg eau drizær ôur meis fatts bain inandræt.

Cicilia.

[f. 35a]  Ô Dieu, pædar ômnipotaint,
Chi sul hæst craio lg firmamaint,

370Hæst eir craiô lg tschêl, la tearra et lg mær,

Cun stailas et limaeris hæst vulieu lg muond hundrær.
[p. 50 modifica]
Tü signer Dieu et la sænckia Trinitædt,

Ma ün sul Dieu cun inguela majastædt!
Ô Dieu bab, chi hæst tuot lg muond crajô,
375Ô Dieu filg, chi ns hest dalla moart spandrô(s),
Ô Dieu spüe[r]t sænck, chi ns hæst igliümnôs,
Et cun tia gratzchia ans tains invidô[s],
Am vœgliast der spüert et ardimaint,
Chia eau poassa salvær alg plü grand talaint,
380Aquaist ais mia vargianitæd nun maculæda.
Cun tieu spüert chiastitæd da me daja gnir salveda.
Des eir te, bab cœlestiel, fick ingratzchiær,
Chia cun lg spüert dala crætta m hæst vulieu hundrer.
Siand eau naschida in taunta s-chiürætza,
385Schi heia arfschieu tia gratzchia cun granda algretzchia,
Craiand in te sul, Christum Crucifichiô,
Chi me, pôuvra pchiædra, hæst dalla moart spandrô.
Ô craiædar dalg muond, Dieu omnipotaint, cœlestiel,
Ô Dieu filg, spüert sænck bain adinguel,
390Am vœgliast der ardimaint et bun cufföert,
Tres tia gratzchia, am vœgliast der ardimaint et spüert,
Chia eau poassa cun tæl dastræza
Voalvar meis spus Valeriane dalla crætta,
Atschô chia la virginitæd, quella nœbla flur,

395Vegna salvæda da de el et brickia missa â znur.

Lg Aungel.

Cicilia, tiers te sun eau tramis,

Chia eau at fatscha aquaist aviss.
Sün lg di d oatz vain tia noatza zelebræda,
Lô tiers granda pumpa et sôlanitæd adruæda.
400Tiers Valeriane, teis chier marid et spus,
Vain a dvanter chrastiaun, et brichia a dascus.
Par tel, Cicilia, me brichia nun(t) t astramanter,

Tia virginitæd vainst bain a salver.

Cicilia.

O Signer Dieu et bab cœlæstiel,

405Fo cun nus, scô tü sæst, chia saia per lg melg.
Do m gratzchia et tæl adastretza,

Chia eau poassa Valeriane voalvar dala crætta.
[p. 51 modifica]

Aungel.

Cicilia, tieu pissær et fantaschia nun vain a falær,

Neir Dieu me nun vain at a bandunær.
410Tia oratiun nun vöegliast manchiantær.

Hoatz cun Valeriane vegnan a t spus(s)ær.

Cicilia.

Ô belischem juvan dalg (h)utischem Dieu,

Ô favurida flur dalg Signer mieu,
In te sul met eau tuôt mia fidaunza.
415Aquela mia virginitæd cussalva zainza dubitaunza.
T ingratz[ch] eir te, ô Signer mieu,

Chi m hæst cufurtæda cun lg aungel tieu.

Actum Segundum. Valeriane cun Cicilia.
Valerianê.

Jubitær, Minerva at (h)oasta da mel, mia chiæra spraun[za]!

Via a te suleta mæt eau tuot mia fidaunza.
420Ô cuffœrt mieu et sprauntza mia!
Ô mieu thœs(s)ôr et sustantamaint dala vita mia!
Ô tü nöebla flur, ô tü mieu suprem voluntædt!
Te Jôvan, Minærva at oasta de mel et [da] (del)læt!

Ô tü zarchia gilgia, ô tü coatschna bela flur!
[f. 35b] 425Ati, nœbla juvna, vœlg eau spoartscher hunur.
At vœgliast per aque tia nœbla perssuna infitær,

Cun ôr(r) et argient et gilgias tia nembra hundrer,
Parchie spus(s)æda gnaræst amaun amaun.
Avis(s)ô ais eir nôass suprem chiaplaun,
430Chia el zieva (h)uordan da noassa antiquitædt,

Ans detta inssemel cun tuôtta solinitædt.

Cicilia.

Haviand Valeriane vis, sun eau zuond alagræda.

Vöelg per aque m infitær da gnir spus(s)eda,
Taunt plü zieva (h)uôrdan da Cai(a)[u]s sacerdôt,
435Ma saimper havair â côur lg Dieu da Zeba(h)ot.
Alg vöelg per aque alg fær aviss,

Et taunt plü bôt turner cun teis amis.

Valeriane.

Tü, mia spraunza, fadschare tuôt bain indret.
Da t infitær at lascha ir bein dafet.
[p. 52 modifica]
440Vœgliast eir quaist dun pigliær,
Et me, tieu inamurô, me nun schmanchiær.

Huossa vô Valeriane Tiers lg
Grand sacerdôt et disch:

O grandischem Cajas, sacerdôt suprem,

Tiers te vulaiva ir madem,
Atschô chia Cicilia, quela nœbla chrastiauna,
445Ans detast ensemel zieva la lædscha rumauna,
Atschô chia Venus hegia cuntanteza,

Üna diella dalla mur et eir belleza.

Cajas Sacerdôt.

Cun vintüra sajast tü, Valeriane, maridô.
Inua sun teis amis, scha tü voust gnir spus(s)ô?

Valerianô.

450Tiburzi, meis frar tschandarno vain.
Cun e[l] meis barba s incompagna bain.

(A)[Co]rnelius.

Marcuri vus duôs as salüda.

Quel fatschenda havais per sabchiüda?
Sus-chies fôartza ünqualchios(s)a ingiuviner,

455Parchie meis naif am hô fat clamær?

Cajas.

Aquaist fat nun ais plü lœng da surtrær,

Parchie vus sus-chiessas ingiuvinær.
Par tel, Ancil[i]us, dô bun pranzipi,

Chia l fat vegna adariva cun bun cundrizi.

(Caias) Ancilus.

460Scha mieu cussailg füs bun et as plaschæs bain,

Schi vules eau in tel guis(s)a pigliær a maun:
Haviand Almaihus dô cumandamaint,
Chia el la spus(s)a, siand el appssaint,
Schi vules eau in Cicilia chiæs(s)a antrær,
465Et allô quela nœbla Rumauna despus(s)ær.
Per tel, Marcus Corneli, dô eir tü tieu cussailg,

Scha que daia gnir exequieu bain cun chiavalg.
[p. 53 modifica]

Marcus Cornelis.

Mu siant Almajhus impe da guærnadur,

Ilg quel ais huossa miss in granda hunur,
470Schi vules eau laschær ceremôni[a]s da noassa antiquited,
Et la nôatza fær cun taunt plü sôlinitædt.
Dalg fat nun vules eau havair plü intardamaint.

Et aque ais miu cussailg cuortamaing.

[f. 36a] Caias Sacerdôt.
Schi, Marcus Corneli cussailg vulains sgundær,

475Et eir plü lœng brichia surtrær,
Parchie damaun ais Minerva algurdæntscha.
Granda solinitæt s adrova per sia naschentscha,
Cun sacrifizis, scô vus bain savais,

Cun granda pumpa et üs(s)saunza da noass paiais.

Marcus Côrneli.

480Lg quel ais stô bain plaschaivel.

Ün hôm tschoent et hunuraivel.
Par tel, Tiburzi, chiamina bain lading
Et apæna üna frackla de ving,
Sco l’ üsaunza voul et cumpoarta lg davaira,
485Et la lædscha clama, â mieu savair.
Mô Cecilia, quela ais bain per avis(s)eda?
In sia chiæs(s)a vain ella achiatæda.
Par tel giain tuots da cumpagnia.
Seis amis chiatains eir a chiæs(s)a sia.
490Taunt plü sia chiambra quel’ ais avearta,

Puzagiæda cun ôr et argiænt et üna bela cuvæarta.

Curneli Sacerdôt.

Incunter duôs da seis amis ans vain,
Els quels ais da salüder et da tuchiær maun.

Tiburzi.

Hôatz sun eau zuond fick allagrô,
495Dimena chia vus inssemel s he chiatô.

Lentulus.

Eir eau zuond legia[r] m achiat,
Chia mia nætza cun vus müstædt hô fat.
[p. 54 modifica]
Scha bain nus bun ami(s)chs eiran vivaunt,

Schi (h)æschans huôssa da saung bgiear plü ardaint.
500Per tel, da s der inssemel, nun intardain!
Cicilia, mia næza, et Valeriane, quel juvan ptaun,
Siand Caias, sacerdôt, in lg praschaint,

Schi vegna Valeriane cun ün bel dun inavaunt.

A[e]milius.

Da duns, chia vus ans dumandais da havair,

505Ans alagrains da quaista müstædt pal vair:
Ün scôart juvan et da bun savair,
Cun üna bella possibi[li]tæt scô lg ais lg vair.
Par tel, Valeriane, fô ün dun da tia possibilitædt

Schi bain zieva tia facultæt.

Valerianê.

510Hundraivels amichs, zainza zeremônias vœlg eau duner,

Cun quaist nœbel dun vœlg eau mia spus(s)a hundrær.
Par tel tü, mia chiæra spraunza et voluntet,
Prain aque dun in tuôtta fideltæt.
Et siand amanduôs amiaunzas lg praschaint,

515Schi ans de inssemel, scô lg ais culpaunt.

Caias Sacerdôt.

Siand taunt inavaunt dalg fat tschanscho,

Chia vus duoss ass dessas havair piglio,
Schi traje lg fat spær[t] a fing.
Lg praschaint daia eir gnir mnô nöebel ving,
520Atscho chia vegna eir confirmô la müstædt,

Et chia poassan vivar cun taunt plü felicitædt.

Tiburzi.

Signer grandischem et sacerdot grand,
Tuottas chios(s)as sun paragiædas a tieu cumand.

[f. 36b] Caias Sacerdot
Ma via, scha l fat vulains chi hegia üna fing,

525Cufarmains eir cun aquaist nœbel ving.
S haviand vus duôs pigliôs,
Par cussailg d üna nöebla parantela cussgliôs,
Chia Venus as detta sandet et buna vintüra,

Schi eir Jôvan cumplaxiun et tel natüra,
[p. 55 modifica]
530Da vivar zieva (h)uordan da noass secrifi[ci] et (o)dignitæt,

Da tegner Marcum Aulerium in tel qualitæt,
Aque ais per ün Dieu et eir signur,
A quel tuot lg muond spoartscha hunur.
Giür eir per quel bachiær d nœbel ving,
535Chia vus me nun gnis ad havair sguarding.
Scha quel sul per vôass Dieu hundrais,
Schi nun gnis dad ingiün mel arp(s)[r]ais.
Par tel, Valeriane, di „schi“et la noata fô,
Scha tü Cicilia voust per mugliær âcô.
540Alg sumgiaunt, Cicilia, fô un signæval,

Schi tü vôust Valeriane per tieu marid e[le]giar.

Huossa els dô Cajas inssemal.
Caias.

Haviand inclet taunt inavaunt,

Schi cufearm eau tuôt lg sumgiaunt.
Jubitær as detta sia beneditiun,
545Chia da vus vegna tuôtta benedictiun,
Chia saia per Marcum Aulerium apinæda,
Da s defendar, scô sia ægna sudeda.
Pudais huôssa a chiæs(s)a per aque ir,
Chi vus la nôatza poassas exxequir,
550Sco vus vulais, in taunta solinitæt.
Interlaschô heia ceremônias da noassa etædt;
Atschô chia lg fat vegna scursunô,

Schi heia tuottas ceremonias davent pigliô.

Fulvius.

Grandischem Cajas, a nôma da tuotts t ingratzchiains.

555Cun taunta fadia hæst pigliô per mauns,
Vulains per que noassa noatza (c)[z]alabrær,

Vœglias per aque ôatz legiar stær.

Caias Sacerdôt.

Eau s ingratz[ch] per vôassa cortaschia.

Grandas fatschendas heia, per fede mia,
560Las quellas eau stôu ôura dritzær:

Minervan naschentscha stôua [z]alabrær.
[p. 56 modifica]
Sün damaun ais quela granda fæista,

Per aque stuains druar tel modesta,
Chia vegnan tuotts sacrificis in lg taimpel mnôs,
565Cun els quels noass Deis dajan gnir hundrôs.
Cun vintüra la nôatza vegna (c)[z]alabreda,

Venus da vus as vöeglia algurdær!

Amilus.

Cajus grandischem chiaplaun et sacerdôt,

Nus t ingratzchiain sül plü oth,
570Chia tü nun hæst spargnô ingiüna fadia
Cun Valeriane et Cicilia, la nætza mia.
Vulains dimena eir da te pigliær lizæn[z]chia,

Et damaun celebrer Minerva algurdentscha.

Actum 2. Senna 5. Urbarum.

Ô buntadaivel Dieu da noass babuns,

575Ô mis(s)ericorg[i]aivel bab da noass babuns,
Ô Divina fælicitædt, æterna biadentscha,
Tü hest saimper cufurtô els teis per algurdæntscha.

Ô Dieu, ô vitta et sustantamaint,
[f. 37a]  Am (h)ôasta dal mel apruamaint!
580Ô celæstiæla glœrgia da l’ oarma mia et sentimaint,

Me pôuvar pchiædar m (h)ôasta dal mel atantamaint!
Ô biadæntscha, simpitærna felicitædt!
OÔ dutschischem da l’ oarma mia in æternitædt!
Ô Signer da tuôtta mia farmetza,
585Tü sul eist part da mia sgiüretza,
Ô tü mieu spandreder, ô bab cælestiel,
A ti sul plaundsch eau adinguel,
Chia tü vœgliast alg inômbar dals chrastiauns multiplichiær,
Et aquels dalg maun da Almachius tiraun parchiürær,
590Perchie el ais ün schi mel tiraun et dragun,
Chia tuotts teis serviaints vulessal travondar in ün bacun.
Ô dutscha sprauntza in mia tribulaziun,
Haviand Cicilia hundrô cun schi mal dun,
Chia ela serva a ti cun lg côur nun maculô,
595Et siand agli Valeriane despus(s)ô,
Schi do la ardimaint et eterna biadentscha,

Chi’ ela pôassa voalvar Valeriane cun arüglentscha.
[p. 57 modifica]
Eir our d ün arabgius liun,

Ün humaun agnel et fæarm barun.
600Ô tü bab da tschêl et signer Dieu,
Multiplichiæscha lg inômbar tieu,
Atsschô chia tieu nôm vegna ex(o)[a]ltô.
Ô Dieu, saiast saimperme ludô!
Huossa am vöelg eau ratraer,
605Atschô chia poassa tuotts fideils cufurtær.
Vœlg eir guinchir Almaihum persecutiun,

Atschô chia eau nun vegna avaunt la fatscha da quel dragun.

Huossa vain ôura 2 sudos aivars.

Evax, evax! Eau sun impô inavriô,

Ma s cuschidra, chia eau sun a noatzas stô.
610Alg ais impô hofmanisch a s inavriær,
Per chie la temma nu lg poassa lg buta[t]sch antrær.
Alg ais eir tem[p] da noatzas et eir algretzchia,

Cur chia s baiva et as stô legiar zainza grametzchia.

Sanyrastô.

A nus fô eir in nôatzos stem ingiün.

615Baivar et mangiær sô imünchiün.
Sanyrastô, nun hæst sün la noatza tri(h)umpfô?
Pal vaira eau he per ün bain pivô.
Cuntuôt eau quella nœbla Cicilia nun pôass laschær da sen,
In Rôma ingiün nun ais da sieu pær madem.
620Ma da sia môdæsta et granda civiltædt

Nu m algôarda ingiün da sia ætædt.

Sinirastum.

Sanyrastô, scha eau dess cufassær lg vaira,

Schi vaindscha ella Elæna pal vaira.
Eir scha as vôul guarder sia virginitædt,
625Scha üngiün nun la cunguæla cun civiltædt.
Vöelg taschair da seis custüms et môdesta.
Scha eau m impais, schi m incræscha.
Cuntuôt frisch, frœlich et guoter ding,
Es hilft uns wenig zu reden von deren dingen.
630Almahius exercit vulains per huossa percuster,

Atschô nus ans pôassans arcraiær.
[p. 58 modifica]
Ans sus-chias quel schauntza gratagiær,
Chi ns fes arir et legiar ster.

Sanyrastô.

Tü m hæst pigliô lg plædt de buôchia
635Dad ün pær de chiapuns chia ün maina alla cuoart huossa,
[f. 37b] Dals quels nus lg valain splugliær
Et per nus ls fer abrassær.

Schi bain suôt chiœdt, eir ladröeng,
Qualchios(s)a as stôva mangiær da bœn.
640Ve ve, l passa tschela via!

Cuôra cuôra, nus lg vulain tschafær da cumpagnia.

Sinurastum.

Inua hest tia streda, tü grand pultrun,
Chie poartast in lg dschierl, tü grand ladrun?

Pur.

Parchie m havais usche tschafô?

645A nun he giô inguotta ivulô.
Ô chiærs sgnuors, giævar nu(m) m amatzê

Lg areist da mia rôba tuôt piglie.

Sinurastum.

Hæst ôufs, chiapuns u quel gialadê,
Nun hæst eir quel tæsta d w[d]ê?

Sinerastus.

650Inua eira tieu viædi, di m bain indret,
U chia eau at fatsch murir sülg fældt.

Pur.

Alla cuôrt vulaiva eau chiaminer,

Perchie lg hôofmaistær m hô fat clam(n)ær,
Atschô chia eau al mnes verssaquaunts chiapuns,
655Chi a mi vallessan 10 tastuns.
Taunt plü da mia buôchia am stôu eau schmungiær,
Perchie üna cuvria am stuaiva cumprær.
Stuaiva eir da noat star zuond nüdt,

Cuvarnir nun pudaiva mia massæra impustüt.
[p. 59 modifica]
660Vulaiva al plitschær fær paiamaint,

Schi sun eau gratagiô melamaing.
Par tel, chiærs signuors, üna gratzchia am fadsche,

Et giævar ün da meis chiapuns am laschê.

Sinerastus.

Chie arôvast, chia eau at lascha ün[a] part?
665Vô davent et piglia quaist tü grand buchiardt.

Segerastus.

Nu ti l heia dit, nus vulain tri(h)umphær?

Pür chia l hôfmaister sün nus nun vegna a s agritanter
Ma as fatschirô muôst et sacret,

Atscho chia nus nun vegnan mnos in dret.

Sinirastus.

670Sagerastus, da que nun vœglias pisser piglier.

Üna mantzœgna seia bôt spiær,
Perchie sur me nun ais ingiün,
Neir cun mia art nun stem eau iminchiün.
Cuntuot quel sacret lô laschain

675Et la noassa chiatscha cuschinain.

Singerastus.

Gugiænt, pür chia steta lg sacret.
Cuschinær als vulains eir indret.

Actus 3. Cicilia cun Valerianê.
Cicilia.

Ô Valeriane, am vôust tü ün sacret salver,

Ouravaunt tü, meis amur chiær,
680Alg quel eau vœlg cufasser cun tê,

Scha tü ün saramaint am fæst d üna vaira fê?

Valeriane.

Cicilia, tü mia spraunza et chiær amur,
Gugiænt at vœlg eau fær per at fær favur.
[f. 38a]  Vœlg eir imprometer jüstamaing,
685Da nun cunfassær, niaunchia tre(r)[s] turmaint.

Par tel fidaunza vœgliast via a me havair,

Parchie sacret vœlg eau ati essar pal vair.
[p. 60 modifica]

Cicilia.

Sabchiast dimena tü, juvan fras-ch,

Chia eau cufes a ti bain praist.
690Siand eau a ti per duôna despos(s)eda,
Schi via a te am vöelg eau havair fideda.
He dimena alg aungel da mieu Signer chiær,
Avaunt ingiüna chios(s)a lg vœlg amær,
Alg quel tain mieu chiüerp in granda dschigliusia,
695Ilg quel eau am cun granda fantaschia.
Et sch’ el cugnuoscha te, chia tü tuochiast me,
Chia tü cun tschunastædt, amur, craia m a la fê,
Chi’ el lg praschaint vain a fær vandetta,
Et te metar a peardar cun tuôta tia beleza.
700Vain eir la flur da tia fras-chia ætedt,
A gnir peartza cun tuôt tia civiltædt.
Ad alur sch’ el inclegia bain inandret,
Chia tü me amast cun ün vair côur næt,
Aque ais me amær cun sincæra amur,
705Et ün sul Dieu tainst per tieu signur,
Schi vain(t) el te sungiaunt a t amær,
Taunt plü cun ün bel urnamaint a t incurunær.
Vain eir a ti a purtær granda amur,
Sco a mi poarta lg aungel da mieu signur.
710Vain eir a t amussær sieu intær ariginam,
Schi eir sia pussaunza et grand principchimaint.
Cuntuot t impaissa, Valeriane, meis amur chiær,
Et ün sul Dieu per tieu signur salvær.
Scha bain tü eist da granda chiæsa et parantela,
715Inguotta taunt main ün sul Dieu adura,
Parchie quel hô la pussaunza et eis bastaunt
Da mætar a pæardar intær raginams et chiamps impæstiaun[t].
Vöelg taschair Almaichus, guvernadur et barba tieu,
Chi vôul essar alg vair signer Dieu.
720Ma inzacura gnarôl bain pertschet,
Cô el sia dignitædt vain a pærder næt.
Par tel, Valeriane, fô que in mia amur,
Et me ama cun sincæra amur,
Schi vainst ad achiatær pal vair

725Ad havair fat bain in Dieu â crair.
[p. 61 modifica]

Valerianê.

Da chios(s)as impossiblas am hæst tgnieu avaunt.

Da fats d importaunza cô poass eau crair taunt?
Am hæst tres sœmis bgier pradgiô,
Cun fadia tel chios(s)as crai(r) eau darchio.
730Upœia chia quel aungel dalg Signer tieu,
Chi des aridscher tuotts raginams et essar v(e)[a]ir Dieu,
Nun hegia vis cun meis öelgs lg praschaint,
Schi nun crai eau â teis purtær avaunt.
Ad alur scha eau incleg tuottas chios(s)as bain indret
735Et, chia saia lg vair aungel veng pertschet,
Schi zuond humaun et chiœntsch am vœlg mussær,
Et gugiænt vœlg fær que, tü vainst a m cumander.
Jür darchiô que bain adinguel,
Chia via a te am vœlg eau schvandichiær,

740Scha partschet veng et falaunza dalg fat inckleg.
[f. 38b]  Murir stôus alhur, â tieu daspæch,
Cun quel juvan, chia tü amast et da côur voust fich bain.

Insemel stuais murir impestiaun[t].
Par tel da ingianer me nun hegiast brama,

745U tü survegnast martuoiri et mela fama.

Cicilia.

Valeriane, chia eau t vöeglia ingianer,

Aque mia nun at acradanter.
Scha tü craiast in quel sul, chi tschêl et tearra ho s-chiafieu,
Schi tü craias[t] lg vair spandredar et signer Dieu,
750Lg quel tuottas chios(s)as cun granda prôvidæntza,
Arædscha, guværna cun granda sientscha:
In nom da quel, scha tü at laschast batagiær,
Schi vain lg aungel dalg Signer a t visiter.
Vœgliast per aque mieu cumandamaint exequir,

755Vœgliast dimena me, tieu cufœrt, udir.

Valeriane.

Tia ductrina, tia siæntzchia et bain tschantscher,
Vain mia juvanitædt alla moart â mnær.
[p. 62 modifica]
T imprômet per aque cun granda fideltædt,

Da servir ad aquel Dieu cun rialtæt.
760Vœgliast per aque m der intraguidamaint,

Chie l batais(s)am artschaiva zainza in(tragui)[tar]damaint.

Cicilia.

Valeriane, inguotta nun t vœgliast astramanter.

Per tertza d üna milla vœgliast chiaminer,
Alhura, siand lg löe dapütto gnieu,
765Schi chiatest pover[s], chi, in amur da Dieu,
L almou(n)sna vegnan(t) a t aruer,
Eir me Cicilia vegnan a mantzuner.
Ad aquels vœgliast dumander cun fidauntza,
Chi’ els t amuôssan Urbanum habitaunza,
770Hegiast eir chios(s)as sacretas, chi impoarten a ti,
Las quelas chia tü stôvast manifaster sün aquel di:
Schi vegnan Urbanum maschun a t amusser.
Da te quel hôm velg vain fick a s schmürafglier.
Subit alhur chia tü lg bathaisem hest arfschieu,
775Schi vainst â vair lg aungel dalg vair (h)utischem Dieu.
Eir da tais pchiôs ist pôrifichiô.

Dalg aungel dalg Signer vainst a gnir hundrô.

Valeriane.

O Cicilia, tü mia spraunza et grand cuföert,

A mi tieu Dieu nu m lascha dvanter tüert!
780Vœlg per que leidamaing chiaminer via,
Eir am lascher porifichier zieva la læd[s]cha tia.
Pera, chia d - egia grand ardimaint chiatô,
Chia pü lœng nun surtraeja da gnir batagio.
M aracumand per aque, tü mia fidelted,
785Tü granda spraunza in mia juvanitædt,
M aracumand darchiô, tü granda sp(a)r[a]unza mia,

M aracumand, t(e)[ü] sustantamaint dala vita mia.

Cicilia.

Chiarischem Valeriane, arcumandô istü a Dieu,
Gaverner v(e)[a]in eir te lg Signer mieu.
[p. 63 modifica]
[f. 39a] Actus 3. Senna terz[a].

Huossa vô Valeriane batagier da Urbanum,
Dalg quel el fick as schmüravaglia.
Et Valeriane disch sü(s) lg viædi:

790Pus(s)ær nun pôass eau per granda fantaschia,

Essar legiar nun poass eau per granda ma[lin]cunia.
Scha eau Jovan, Merva abandun,
Schi m giæscha sülg stômi ün greif backun,
Haviand mieu inter chias(s)el et parantô,
795Chi sacrificis faun a Jôvan cun grand quittô.
Abandun eau quels et als dun lg bant,
Ad alur ad aquels scha eau nun veng sacrifichiand,
Schi veng eau in privel et granda melvugliæntscha.
Schmaladieu vain ad essar lg di da mia naschentscha.
800Adalur Almajus, in Roma grand guernadur,
Scha eau nun alg sun ubeidi et alg teng per ün signur,
Schi ais dalungia sün me sententzchia trat,
Da gnir mis ôur de peis et dalungia dschfat.
Des eau per aque la flur da mia fras-chia ætedt
805Mettar a peardar cun tuotta mia dignitædt?
Aque alg fatsch eau cun granda fadia.
Cun cuorar dalg oter vœlg havair granda fantaschia.
Des eau dalg aungel dalg Signer gnir amatzô,
Schi pærdt eau mia juvanitædt darchiô.
810Sün ils plædt[s] da Cicilia al vair,
Schi m vœlg eau laschær batagier palg vair.
Murir sarô a mi ün grand guadaing,
Scha mour scô ün vair chrastiaun.
Vœlg per aque bodt chiaminær,
815Neir in Rôma plü lœng demurer,
Cun que pisser, chia eau vegna batagiô

Et traunter ls chrastiauns inômbrô.

Arneius.

Ô tü nœbel, bel juvan, üna almôusna, in amur da Dieu,
Chi lœng dalla fæivra he giaschieu!
[p. 64 modifica]

Jr(r)us.

820Ô chiarischem juvan, üna almôusna fô ad ün pouvar schirô,

In amur da Dieu et da Cicilia, da me at lascha gnir pchiô,
Parchie ne pe ne maun nun poass eau muantær.

Üna almoussna, in amur da Dieu, am vœgliast fær!

Valeriane.

Gugiænt, scha vus Urbanum m amussais,

825Et in sia afdaunza m intraguidais.
Cicilia m trameta tiers aquel,
Perchie ün sacret heia da tschantscher cun el.
Cuntuot aquela almousna vœglias piglier,

In amur dalg Signer chia eau veng ad adurer.

Armenius.

830Dieu t arenda et at tegna in favur!

Dimena tü huondrast im sul Signur,
Schi vainst a l achiater brichia lœntsch, at fatsch avis,

Dimena chia Cicilia tiers el t hô tramis.

Arneius.

Dimena chia tü vai[n]st Urbanum a tschar(ts)chier,
835Schi vainst bot a l iscuntrer.

Valeriane.

Ais(s)e fôartza tschel hôm vægl fich adiô(?),
[f. 39b]  Chi vain atschandarnô?

Irrus,

Nœbel, alg ais aquel hom velg madem,

Ün hom sænck et davôat, â mieu sen.
840Par tel, scha tü hæst ünqualchiôs(s)a inssemel da tschantscher,

Schi ans vulains nus sur ün maun aratrær.

Valeriane.

Dieu s(i) la rænda, vus christiauna glieudt,

Biæda avaunt Dieu, mô sbüteda da noass temp.
S(i) arenda eir voass Dieu in æternitedt,

845Chi m havais eir mussô quel hom sænck.
[p. 65 modifica]
Pudais dimena ün pô guinchir,
Parchie eau he inqualchios(s)a da spidir.

Arneius.

Dimena vulains ir, in nom da Dieu de Seba(h)ot.
Tiers Urbanum t havains mussô bain bôdt.

Valermne.

850O Sanchischem bab et serviaint dalg (h)utischem Dieu,

Salüdô saiast da me, lg famailg tieu!
Da Cicilia at main eau ün grand salüdt.
Tiers te am trametta impustüt.
Atschô chia da meis pchiôs vegna porifichiô,
855Schi sun eau tiers te intraguidô.
Am vœgliast, in amur da Dieu et Cicilia bainvuglientscha,

Am batagier, atschô chia eau artschaiva vaira biadæntscha.

Urbanus.

O (h)utischem bab cælestiel,

A ti nun ais ingiün inguel!
860O Signer Jes(s)u Christi, samnæder dalg bun cussaialg,
Cussalva lg sem da Cicilia bain cun chiavalg,
Ilg quel tü in ela da pitschen insü hest implantô.
Ô Signer, cussalva tia fantschela darchiô!
Ô pæster bun, ô Divina prôvidentzchia,
865Amplifichiæscha saimper Cicilia, granda prôvidentzchia,
La quella tieu nôm multiplichiæscha,
La quela da t servir grandamaing des(s)iderescha.
Sieu cour ais cun granda chiastitædt,
La cussalva cun tia divigna buntæt.
870Ô Signer, quaist juuan, chi ais ad ella despus(s)ô,
Da me dumanda da gnir batagiô.
Alg quel eira vivaunt scô ün rabgius liun,
Schi giaiva dintuorn scô ün serpaint dragun,
Huossa aisal gnieu zund amiaivel,
875Ais eir gnieu scô ün dumæsti agnel.
Ô Dieu, chi cufoartast als teis per lg melg,
O Signer, quel chi nus tuotts da meter a pæardar tscharchiaiva,
Lg quel chi ne di ne noat me nun pus(s)aiva,

Tiers te vain el huossa zainza dabitaunza,
[p. 66 modifica]
880In te metel tuot sieu cufüert et spraunza.

Valeriane, vivaunt scô ün liun,
Valeriane, vivaunt scô ün tus-chiô dragun,
Ma huossa, tres divina prôvidentzchia,
Dalg Signer Dieu arfschieu granda biadentscha,
885Chia el quels teis plæds inclegia indret.
In cuort vain el pal vaira a gnir pertschet,
Chi saia quel, chi tschêl et tearra hô s-chiafieu,

Chie pussaunza et færmætza hegia alg signer Dieu.

[f. 40a] Huôssa as fô Valeriane batagier.

Valeriane. Urbanus.

Ün sul Dieu, chi tuotta l' humauna generatiun hô spandrô,

890Üna sula crætta, tres la quela chia l christiaun vain biô,
Ün sul batais(s)am, da Dieu chi vain aint schanto,
Tres quel lg chrastiaun vain purifichiô,
Ün Dieu, da tuôttas chios(s)as vair prinzypa,
Ün Dieu, tres lg quel, Christum, ho arfschieu grand benifizi,
895Ün Dieu, chi sur tuottas craiattüras guverna grand ragin(ams)[ô],
Ün Dieu, chi in tschêl et in teara dâja gnir adurô.
Da tel chios(s)as hest huôssa tel dubitaunza,

Et craiast in aquel cun granda fidaunza.

Valeriane.

Ô Dieu omniputaint et vair craiædar mieu,

900Ô dutschischam Jesu, vair (h)utischam Dieu!
Ingiüna lædscha nun ais plü per(v)[f]æcta lg muônd,
Zainza dubitaunza crai(r) eau quaist zuônd.
Par tel, sænchischem bab et serviaint da Dieu,
Purifichiæscha saimper lg famailg tieu,
905Parchie grand des(s)idæri et granda brama heia chiatô
Da gnir da quel Dieu da tschel batagiô,
Atschô chia da meis pchios artschaiva remischun

Et la cretta survegna, quel nöebel dun.

Urbanus.

Valeriane, dimena chia tü eist usche des(s)iderus
910Et tres tieu (tieu) tschantsche[r] zuond alagrus
[p. 67 modifica]
Da artschaivar lg batais(s)em da quel Dieu Crucifichio,

Schi daiast in nom da Dieu bab gnir batagio,
Et Dieu lg filg et dieu lg spüert s[ænch];
Batagio saiast in nôm dalla sænchia tr[initædt].
915At detta eir quel Dieu da tschel sia bened[ictiun],
Chia tü vivast scô ün vair da Christ [barun],
Huossa tiers tia spus(s)a poustü turnær,

Et di la, chia eau la fatscha salüder.

Valeriane.

Ô sanchischem hôm velg et parssuna valarus(s)a,

920Ingratzchiô saiast da me et da mia spus(s)a.
Chi me pærtz tiers Dieu m hæst intraguidô.
Grandamaing eau t ingratz[ch] darchiô.
Am vœgliast per aque via â Dieu m arcumander,

Chia l vair vivaint Dieu m vöeglia schirmagiær.

Urbanus.

925In te saia la benedictiun da Dieu,
At schirmaigia lg vair Signer mieu!

Actus 3. Senna 5.
Vain ôura 2 sudôs, et disch
Stratofanus:

Quaunta stratagnæda, chia eau he fat,

Vöelg aradschuner, scha Atimodar achiat.
Eir tuôt mias barunias d impurtaunza,

930Sün aquelas aise da fær granda sustaunza.

Atimôdas.

Salve, salve Strabôfanis, cunpaing mieu [riæl],

Chie grand miraquel me ais atschel,
Chie glieud bundragius(s)a ais atschô schanteda:
Tracôats u murdieus, glieudt mel pruveda.
935Els vegnan l’ almôussna a ns aruær.
Mô eau ti ls vöelg bodt da la streda büter,
Perchie ean nun els pôass vair sün la via usche star[nieus]

Schi m(a)[e]ls daschütals et fos murdieus.
[p. 68 modifica]

Stratôfanus.

[f. 40b]  Salve, Atimonides, cumpaing mieu des(s)iderô,
940. . . tü eist alg bain vgnieu darchiô.

. . . nuelas at vulaiva eau sü quinter.
. . . ün ôtra vouta vulains sü quinter.
. . . ssiun, chia l temp nun cumpôarta,
Siand tel glieudt in streda avaunt la poarta.
945. . . tel glieud vœlg eau prasch(a)[u]ner davent.

. . . tracoat nun us(s)aig eau gugiænt.

Huossa arôva 2 pouvars l' almôusna als sudos.
Arneius.

. . . juvans üna almôusna fe ad ün pôuvar schirô

. . . viearar da me as lasche gnir pchiô
. . . ne pe ne maun nun pôas eau muanter.

950. . . üna almoussna am vœglias in voassa juvantüna fær.

Atimodines.

Quaist crützas vœglias partir traunter pær
. . . duos custauns as vœlg eau duner.

Strtôfanus.

Schelmamainta, as fe davendt bain bôdt,

. ünguôta nun sbragis usche dad ôth.
955[V]us nun stais oter cô a parchiürær,
. la s gnis bela ünqualchiuün da schaschiner,
. . . . . . ladine davent,
U chia s main mellamaing davent.
Atimodines, quel schirô ais ün grand giatun
960Daners hol z[up]ô in quel bastun,
[Nun] hest (h)udieu [la] sc(h)lin(gia)giæda,

Chi ais dvantæda sün la stræda?

Irus.

Vus crudeils sudôs et grima glieud,

Nu m piglie gievar aque chia eau he surfgnieu cun astænt.
965Scha vus nu m vulais dalg bain am fær,

Schi m nu m vœglias giæver zacuner.
[p. 69 modifica]

Stratôfanus.

Chie, da crudeila glieud, am imbütastü?
Avaunt els öegls nun at poass eau vair plü.

Arneius.

Ire, Ire, aqui nun ais brichia da stær,
970Davent davent, inguotta nun t azuper.

Atimodines.

Vê vê, cô s apalainta lur chiativiergia,

Chia cun la glieud adrôvan cun mis(s)iergia.
Da essar schirô s imfandscha bain,

Ma quel davôus ais ün nosch vilaun.

Stratofanus.

975Nun ti l heia dit, chia eau als vœlg praschuner davendt,

Hægi[a]n invides u gugiænt?
Verssequaunts dis (h)eschans stôs guôterding,
Havains eir tri(h)umpho cun lg meglier ving.
Paraiva, chia la tschaira vules alguær,
980Scha quaista schaunza nun gniva a gratagier.
Als daners vlains sü dalla via piglier

Et cun quels ün temp schlambragiær.

Atimodines.

Stratofanus, pür huossa vulains nôassa vitta amilgdrer
Et sc(h)umantzer a ns imgiürer,
[f. 41a] 985 Que ais, da stær frisch frölich guœter dinge,
Baivar et mangiær et piver dalg meglier vin,

Perchie ôatzme (h)eschans zuond vantüraivels,
Neir da rôba et danærs me munglaivels.
Cuntuôt guarda ün pur, chi vain atschô!
990Ün quel schauntza ans sus-chias gratagier darchiô.
Ün dschierl in tearra hôl cupichio,
Ais eir spe[a]r(a)t et bôdt davent schurô.
Lg quel vôelg eau bodt im peis dritzær,
Eir, chie luaint eis, guarder.
995Al ais üna giaglina, et ün chiapun
Amatzô vlaival mnær, quel grand giatun.
Al ans hô tmieu, chie l ais usche bodt schurô.

Pal vaira chia da nus füssel gnieu splugliô.
[p. 70 modifica]

Stratofanus.

Atamas, quel schelm ans hô ingianô indret.

1000A nun ais oter cô ün chiastöer melnæt,
Insemel cun üna tschi[v?]æra sbluteda.
Per inguôta nun ais(s)el schurô our da stræda.
Ona mela savur sô que pal vair.
S inarapüta, scha eau al poas havair,
1005Chia eau al vœlg in tschintlas tagliær,
Cun quaista mia dæja alg vœlg eau tres et tres passær.
Flüch den tausent schlaprament!
Giürer stôu eau, hegia invidas u gugient.
In chies(s)a sia vulains antrer
1010Et tuotta sia braiæda schaschinær,
Perchie el ais mieu bun cuntschaint.
Da ns ingianær hol agieu grand ardimaint,
Stratofanus, da cumpagnia vulains nus yr.
Quel nosch giatun stôu da meis mauns murir.
1015Nun poass baivar ne mangiær,

Upœia chia sur el vandetta vegna a fær.

Atimodines.

Mô via, chia eau sun bain cuntaint.

Ne fears ne saradüras nu ns des ster avaunt.
Nus vulain in sia chiæs(s)a schlambragiær,

1020Infina chia risch et ram vain a dürer.

Huossa vain Valeriane â chiaes(s)a
Et achiatta Cicilia et lg aungel,
Et disch per viædi.
Actus 4. Senna 2.
Valeriane.

Ô furtüna va(la)riabla in tera cun færma . .

Bgiers via a te poartan granda almanta . . .
Tü in terra nun salvast ingiün buns dretzs.
Tels mainast ad unur e dignitædt et als . . . zuond vêtz,
1025Tels eir da dignitædt et lur grands . . . .
Cupichiast inssemel cun lur ariginâm . . .
Als giüsts têl voutas maina . . . . . . .
Als mels vangiaunts sumgiau[n]tamaing . . .
Ad atschels dest richiætza, pussauntza . . .

1030Als buns puvartædt . . . . . . . . .
[p. 71 modifica]
O fortuna tü la juv . . . . . . . . .

E tainst in peis . . . . . . . . . . .
Tü als . . . . . . . . . . . . . .
Et als noschs . . . . . . . . . . . .
1035Tü eist incunstabla . . . . . . . . . .
Tü at amuossast sa . . . . . . . . . .
Eir ad aquels . . . . . . . . . . .
Chi avaunt temp hest . . . . . . . . .
Eir quels, tü est imp . . . . . . . . .
1040Cun tia spærta . . . . . . . . . . .
Et chia . . . . . . . . . . . . .

Da . . . . . . . . . . . . . . .
[f. 41b]  . . . quela mia juvanitædt
1045. chieu da te furtüna pôchia fideltædt

. huossa ais mieu côur zuond allagro
. . . da quela sun tschærtafichiô
. heau in tuotta sckiürætza naschieu.
. . . cuntschieu lg vair Dieu
. . . o Signer Dieu eau t ingratz[ch]
1050. da l’idolatria hest natagio zuond a fat
. viædi nun vöelg eau plü dmurær
. . . mia spus(s)a hundræda da chiatær
. hiô chia eau la pôassa quintær sü indret
. eau saia batagiô da Urbanum bain inandret.
1055Huossa de müravaglia stun eau sur me
. tschel juvan saia in sæla da Cicilia a la fê
[Sus-]chies essar quel parss[u]na d impurtaunza
. dalg (h)utischem Dieu cun fidaunza
. . . ami bun intraguidamaint
1060. . . saia in tuottas persequtiuns bain patzchaiaint
. . . da vivar löeng nun heja brick

. . . guvarnadur so dick.

Actus 4. Scenna 3. Lg aungel
Vain dalg p[aravis] cun [sa]vuridas
Arœs(s)as et gilgias a las pôarta
[A Cicilia et a] Valerianê,
Et disch:

. mieu Signer tiers te et Valeriane am tramæta,
[Chi' eau] as poarta quaistas aroes(s)as perfæctas
[p. 72 modifica]
1065. . . . . et fluors da buna savur

. . . . . in voassa amur
. . . . . . . . . . . . . . . .
Bain wgnieu saiast tü juvan dalg (h)utischem Dieu,
Bein wgnieu saiast eir tü, Valeriane, amur mieu!
Da gnir batagiô et essar vair chrastiaun
1070Guarda, Valeriane, chia que saia bain:
Da quel juvan tü vidaunt nun vulaivast crai[r],

Huossa cun teis öelgs murtels al poust huossa vair.

Valerianê.

Benedieu 3 pærsunas in la sænchia trinitæd,

Benedieu saia els aungels cun æterna majasted,
1075Benedieu saia lg grand ariginô,

Benedieu saia tuotts fideils et grand pranzipchiô!

Angelus.

Cicilia, questa nöebla röesa et buna savur prain,

Chi sia buna savur saimper mantaing.
Alg sumgiaunt, Valeriane, cun quela saiast incurunô,
1080Cun la quela tieu saung vain cunssagrô.
Las quelas da vus dessan gnir mantgnidas
D ün net côur, schi stauna savuridas.
Da rœsas et gilgias quelas savuridas fluôrs
Sun a vus mnædas dalg paravis per voassas hunuors.
1085Per tel lg côur et chiœrp nun maculô
Da vus saimper daia gnir salvô.
Siand aquelas fluors da macla ingiüna,
Chiastitæd da vus daia gnir salvô adüna.
Parchie dalg paravis s(i) las poart eau a vus,

1090Chi me nun schmartscheschan, craje m a mi da prus;
[f. 42a]  Neir aquelas peardan lur buna savur,
Ma saimper staun in lur vigur.

Vair aquelas nun pô ingiün,
Neir savurær iminchiün,
1095Ôters cô da quels, chi salvan â Dieu c[hi]astitædt,
Et chi salvan saimper lur virginitædt.
Schi, Valeriane, haviant in mieu Signer cret,
Schi cun tel devôtiun et cour perfect,
Haviand quel cun sieu saung, chi s hô spandrô,

1100Et quels, chi craian in el, da seis pchiôs natagiô,
[p. 73 modifica]
Schi dumanda, Valeriane, que chi talainta ati,
Schi vainst a surfgnir craia m ami.

Valerianê.

Ô buntadaivel Dieu, Signer incurunô,

Des eau da teis sæncks aungels gnir hundrô,
1105Haviand huôssa cuntschieu la lædscha perfectamaing,
Schi heia tel gratzchia da te spertamaing.
Sun per aque zuond des(s)iderus,
Chia meis frær dvainta chrastiaun allagrus,
Perchie via ad el heia lg cuföert mieu.
1110Tel spüert, chia el craia in te Signer Dieu,
Et chia el pôassa cugnuôscher la vardæt,

El eir cugnuôscher te, Dieu bab, cun intera majastæd.

Angelus.

Tieu aröef â mieu Signer plæscha bain.

Des per aque teis frer hoatz dvanter chrastiaun,
1115Et (h)uschea dessas dvanter amanduôs incurunôs,
Cun la palma dalg martuoira gnir hundros,
Et tres vôass martuoiri antrær in la vaira biadentscha,

Inua chi ais tuôt bain et vaira siæntzchia.

Valerianê.

Ô nœbel juvan, tramis d ün grand dückiô,

1120Ô nœblas fluôrs da quel grand ariginô,
Eau t ingratz[ch] grandamaing,
Ô serviaint da meis Signer pussaunt,
Chi me impustüt hest natagiô,
Et da la môart æternela spandrô,
1125Alur eir fat üna granda imprômischun
Da fær cugnuoschær la vardet meis frær Tiburtzam,
Via alg quel eau he granda fidaunza,

Chi dvainta chrastiaun zainza dubitaunza.

Cicilia.

Lôd et gloergia saia dæda a Dieu, bab da tschel,
1130Chi sô, chie per lg chrastiaun saja per lg melg.
[p. 74 modifica]
Saiast eira, suprem araig, ingratzchiô,

Chi mieu chiær spus hæst da idolatria natagio,
Alur eir fat imprômischun
Da aratrer Tiburzi da tuotta supærstitiun,
1135Per la quela el minchia di hô fat et fô.

Fô l gratzchia, chi’æl inclegia tia intera majasted, et lg dô.

Actus 4. Senna 4. Huossa vain
Tiburtzi et sa schmüravaglia
Da tel buna savur
Et disch:

Jubiter quel s alegra vus amaduôs,

As benedelcha eir Venus cun sias hunuôrs
Am vöeglias intraguider tuôt aque,

1140Chia eau via â vus tscheart cun buond[ar] in . . . 1)

Cicilia.

[f. 42b] Gugiænt, chiarischem quinô et da meis marid chier frer,
Dalla dumanda sutisfatiun at vulains der.

Tiburzi.

Granda müravaglia am vaigne et buondar,

Ed da quaunta buna savur inuondar,
1145Inuondar chia quela vegna am sbundraigia fick.

Intraguide m vus ami(s)chs et dsche m dick(t).

Valeriane.

Teis öelgs per huossa nun paun vair,
Ma in cuôrt vainst a gnir pers[t]schet pal vair.

Tiburzi.

D buondar et de müravaglia sun eau cundüt,

1150Chie savur perfecta(s) vus da que temp hegias impustüt,
Da gilgias et röes(s)as, quelas savuridas fluôrs

Da savur perfæctas, scô schriva[n] tuôts ductuôrs.
_________ 1) Der folgende Buchstabe scheint ein l’zu sein: inresch? [p. 75 modifica]
Neir melg eau pal vaira savurer pudes,

Scha bain tel fluôrs in meis magun haves.
1155Cufes darchiô a vus da be nœf,
Chia tel fluôrs saian fattas a vus tres vôass aröef,
Da las quelas eau nun poass havair sutisfatiun.
Scha bain da quelas haves ün grand mantun
Et traunter meis mauns trafsches,
1160Melgdra savur eau savurer pudes.
Cufes avaunt et fatsch nôatta,
Chia [müd]eda ais mia parssuna tuotta fatta.
Pera, chia saia in me taunta müdatiun,

Chia da vus spætta qualchie buna culatziun.

Valerianê.

1165Chiarischem frer, dimena chia tü eist usche des(s)idarus

Da vulair cugnuoscher tel chios(s)as da nus,
Chia duôs curunas, mnedas dalg paravis, havains,
Las quellas da vair teis öelgs nun sun bastaun[t]s,
D üna coatschna culur et alva scô la naif.
1170Büttan savur pærfæcta, â mieu crair,
Et, tres mieu agiavüschamaint,

Tel savuridas chiôs(s)as hæst prains aint.

Cicilia.

Tia quinæda vœgliast tü sgundær,

Schi vainst eir tü tel savuridas fluors a cungiüster.
1175Parchie scha tü nun craiast in ün Dieu sulet,
Cun devôtziun et vair côur næt,
Schi nun poustü brichia et pal vair

Neir tel chios(s)as nun t acradantær da vair.

Tiburtzi.

Valeriane, tel chios(s)as mætast oura dad havair in giöe.

1180Vegnan tres me ad ha[va]ir poick platz et löe.
U t ais tres soemis quel fantaschia gnieu,

Chia tü dest fæda ad quelas chios(s)as zuond a partieu?

Valerianê.

Schi, aqui davaunt ans havains indret sumgiôs,
Esch(e)ans in tuotta s-chiürætza et sœmis stôs,
[p. 76 modifica]
1185Ma huossa aisa temp prussmaunt
Da cugnuoschær la vardet zainza intardamaint.

Tiburzi.

Da tel chios(s)as inuondar vainstü pærs[t]schet,
U chi t hô tiers quelas intraguidô usche dandet?

Valerianê.

Tres lg aungel dalg vair Dieu pussaunt,

1190Chia la vardet cugnuosch eau perfæctamaing,
La quela vainst eir in cuort a vair,
Scha purifichiô eist et in Dieu sul voust crair,

Eir renunziær tuôtas indôlatrias et Deis fôs,
[f. 43a]  Ls quels davaunt temp da nus sun fick amôss.

Cicilia.

1195Tiburtzi, da meis maridt chiarischem frær,

Duôs plædts am vœgliast eir me tadlær.
Teis Deis, quels tü tainst adurô,
Via ad aquels ist fick âs[s]urvô,
Perchie inssensibals (n)[s]unê pal vair,
1200Nun ôdan ne sainten ne paun vair.
Vöegliast dimena ad aquels lg bandt dær,

Et sul Dieu pussaunt adurær.

Tiburzi.

Scha usche ais et fæda vœlg avair,
Pær füssa chi’ ün alimæri bain pal vair.

Cicilia.

1205Tü saiast meis quinô, eau bain cufæs.

Scha tü bandunast fos(s)as idôlatrias, schi(m) m a1agr[ar]e.
Teis frer, subit chia el la noatza hô fat,
Tuôt fôss Deîs hôl abandunô ad ün trat.
Eir, tres sieu aröef et ôratiun,
1210Hæstü dalg aungel dalg Signer tæl imprômischun:
Inguel scô teis frer ais gnieu batagiô,

Da Urbanum vegnast conssagro,
[p. 77 modifica]
Vegnast eir tuôt fôs Deis a bandunær,

Et ün sul Dieu vainst ad adurær.
1215Per aque at vœgliast cun teis frær fær sülg chiaming,

Atschô chia tü vegnast batagiô bain lading.

Tiburtzi.

Dimena schi am vœgliast dir, chiær frær,
Chi quel hôm sænck saia, chia tü vainst a m mner.

Valerianê.

Tiers Urbanum, quel hom da granda persecutiun,
1220Vainst tü ad artschaivar la vaira pôrificatiun.

Tiburtzi.

Chie! Urbanô, chi da lœng [inô ais] stô falieu,

Lg quel Almaihus tain fick schmaladieu,
Et tauntas et tauntas vôutas ais comdamnô,
Et da plü vôutas chia el des gnir brüschô!
1225Perque in lôus schnæstars stôl essar mantgnieu,
Chia a sia famaglia nun ais a mauns gnieu.
Des alur Almaihius da nus savair,
In quela madema paina gnissans santintzchios pal vair.
In taunt nus in tschêl tscharchiains la divinitædt, chi pæia,

1230Noassa juvanitædt gnis in tearra brüschæda.

Cicilia.

Scha üna otra vitta nun füs da spatær,

Schi füssa qualchios(s)a da conssidarær,
Ma lg ais üna æterna perpætuela felicitædt,
La quela nun vain alg maing in tuot’ætermitædt.
1235Lg filg dalg (h)utischem Dieu hô a nus pardert,
Cura chia el sün lg lain dalla crusch as hô (h)ufer[t].
Lg quel da æterna inô ais dalg Bab perschandieu,

Et als fideils tres lg spüert gratzchia cumpartieu.

Tiburzi.

Cô des eau inclær? Et haviand eau tæstifichiô,

1240Chia ün sul Dieu daja gnir hundrô,
Ma huossa, tres tieu dir, darchiô

Da essar 3 Deis am tainst tü pradgiô.
[p. 78 modifica]

Cicilia.

Inguel sco trais chios(s)as sun in lg chrastiaun:

Ingiæni, mümü[e]rgia, intalet, aque dick eau bain,

1245Alg sumgiaunt üna æssæn[tz]chia da la divinitædt
[f. 43b]  Paun essar . . . perssunas cun inguela maiastædt.
Perchie lg filg da Dieu quel ais antantô,

Chia l’ humauna g(n)eneratiun vegna spandræda dalg pchiô.
Schmaladieu ais stô lg filg dalg hôm.
1250Per cungiüster la divigna benedictiun
Alg hôm peartz et alg pchiô arandieu,
Hôl indürô plain martuoiri et ais batieu,
Üna curuna de spinas in sieu chiô hol purtô,
Et dala paina æternela ans hol spandrô.
1255Feil et aschaidt in sieu murir ais spüert,
Per der a nus üna dutscha bavranda et bun cuföert.
El ais da sia vas-chimainta nüdt spl(i)ugliô,
Per cungiüstær a nus l’ æterna felicitædt et grand düchiô.
[Sün] lg lain dala crusch aiss el apandieu,

1260Per der sabgiæntscha alg hom schmaladieu.

Tiburtzi.

Mis(s)ericoargia cumparta cun me, chiarischam frer!

Chi m batagia, dalungia am vöegliast amussær,
Atschô chia quel dutsch früt poassa cungiüster.

Sün alg chiming ans vulains dalungia fær.

Cicilia.

1265Cun lg nom da Dieu poassas zinir!
Tuôt bain gnis a gurbir.

Actus 4. Scenna 5. Almaihus
Cun Sieu tes(s)urær Maximô.
Almaihus disch:

Vô via, Maximô, al ais temp et eir saschun,

Chia mantgnieu vegna politia et eir radschun,
Atschô chia in mia cuort nun saia memma almanteda,

1270Chia eau des tegnar sü mieu chiasel et eir brajeda,
[p. 79 modifica]
Eir survetza als meis proassems et plü da saung.

Pæra, chia al fat saia gnieu taunt inavaunt,
Chia meis neifs dessan havair noass Deis abanduno,
Et chia craien in quel Christum Crucifichiô.
1275Dalg quel, scha eau pudes tscheartæza havair,
Murir stuessane bain pal vair.
Maximo, scha qualchios(s)a hest udieu dalg fat,

Schi di m a mi bain speart et ad ün trat.

Maximo.

Grandischem Signer, Almaihus, guvernadur,

1280A mieu savair ati haun saimper purtô amur.
Nun ais oter cô melvugliæntscha da tschantschedars,

Chi a ti[a

Tiber(i)ius.

Grandischem signer Almaichus et hom pussaunt,

1290A tia curuna avis fatsch eau avaunt.
Mieu araig, Antipater, et eir patrun,
A tia perfectüra fol purter aque dun,
Inssemel cun amiaivel salüdt.
Tia granda signuria fol salüder impustüt,
1295Ad alur chia eau at poarta quela chiarta,

Legia, chie al ais luaint, et guarda.

Almaichus legia la chiarta
Et disch:

Antipater, in Ægyptô araig et grand suldaun,

Zuond fick s alegra, scha Almaichus, guvernadur, ais saun.
Salüdô et tuôt bain saia da Marcum imperadur.
1300Antipater polætia et radschun dest bain savair:
In Ægyptô ingiüns chrastiauns des ragnær pal vair,

Oter scha a mia curuna nus gnis purtô.
[p. 80 modifica]
Bgiera milliæra de chrastiaun[s] heia eau chiafso.

Vöelg per aque mieu ôfici diligiantamaing sutisfer,
1305Neir in Aegiptô üngiüns chrastiauns lascher regner,
Atschô chia mieu ofici et grand regnô
Da üngiün mel vitzi vegna inculpô.
Dal areist d Algmaichum eau bain inclæg,
S(i)aia ters sia comaschun et eir daspæck,
1310Dalg quel, scha gnis pærtschet et pudes savair,
Üna ôtra sckriptiun gnis ad havair.
At vœlg per aque tieu offici exô(l)[r?]ter,
Scha tü nun voust gnir avaunt l imparadur,

Et da tia perfectüra havair poichia hunur.

Almaichus mætz dasparô.
Et disch:

1315O pôuvar fat, dasdæng et granda arügla,

D Antipater heia huossa tel sc(h)ritüra,
Chi a mi per giüditzi pô purtær.
Antipater, quel brichia nun vain a m chiaschunær.
Per tel, Tiberi, agli, mês fidô,
1320Aquaista araspoasta da mia vart alg dô,
Chia l cumand da Auleri, imperadur,
Et mia perfectüra vain tgnieu in hunur.
Alhur eir in Rôma üngiün ragner des,
Chi Marcum Aulerium, scô eau cufess,
1325Alg sumgiaunt per sieu Dieu et Signer tain,

Chi sia majastædt et mieu uffitzi mantain.

Tiberi.

Gugiænt. Ôter vôustü cumandær,

Schi vöelg eau indret ôura dritzær.
Vöelg eir, chia saia via a me sutisfat,

1330Et que chia tü m cumandast in que fat.

Almahius.

Inguôta ôter. Cô piglia que per curtaschia,

Tü hegiast da baivar quel züick, giand per via.
Antipater vœgliast da mia vart salüder.

Ad ôters, dick, chia l daja dôminær,
[p. 81 modifica]
1335Perchie a mi nun hôl da dær lædscha ingiüna.
Cun Marcum Aulerium sun eau bain adüna.

Tiberi.

M arcumand via ad aquel Dieu mieu,
M armand a ti, Signer, et alg ôfitzi tieu.

Almaihus.

Maximô, hæst la sc(h)ritura da Antipatær inclæt?

1340Ma guvarnadur vöelg essar â sieu daspæck.
Et eir vus, meis sudos, et eir famaglia,
Saias per avis(s)ôs, scha füs bsœ[n]g da fær bataglia.
Eir vœglias dilgiaintamaing guarder,

Ingiün chrastiaun traunter nus lascher ragner.

Lissimaius.

1345Al(g)maichus, signer et printzip mieu,

In valur ais lg cumandamaint tieu.

Alg cuschinuns et signer at faun clam(n)er,
[f. 44b]  Chia paragiô ais(s)e da marander.

Almaihus.

Mu schi inavaunt huossa havais (h)udieu,
1350Adacôur saia a vus lg cumandamaint mieu.

Huôssa vô Almaichus incunter
Ludschamaint et areista.
Maximô disch:

Chie saia da piglier per mauns, nun sæia brick bain.

Almaihus tem eau, quel grand tiraun.
Christiauns cufassôs dol a mi aint a maun da fær murir.
Lg quel eau plü lœng nun poass sufrir.
1355Perchie taunta færma et granda ais sia tirania,
Lô tiers eir sia pumpa et grandia.
Arôuf per que quel Dieu dals chrastiauns,
Chi m parduna a mi et a mais infaun[t]s,
Perchie arüglæntscha heia da mia vitta trapasseda.

1360Da crair in Christô heia brama, eau insemel cun mia brajeda.
[p. 82 modifica]
Haviand chiafsô, suôt mieu ufitzi, taunta tschiæntanæra,

Schi foartza da chrastiauns bgiera milliæra,
Vœlg per aque m amilgdrer sülg temp prussmaunt,
Neir vöelg essar usche grim, sco aqui davaunt,
1365. . . eir foartza, tres (a)divinna admônitziun,
[Sun?] me gnieu da essar da tel ôpiniun.
Nun passiand brickia lung temp,
Chia ami gniva da chrastiauns plü co duatschient,
Vegnan, da fær murir, a mi dôs aint a maun,
1370Dalg quel pchiô vöelg eau stær laschaint.
Intraunter aquels eira duos meis amichs:
Tiburtzi et Valeriane lg sœmi he(g)ia vis,
Als quels alla moart giaivan leidamaing,
Cun bgiears ôters giaivan alla moart nun stramantedamaing.
1375Et huschea dalg fat vöelg eau poick tschantscher,
Chia quel rimur nun gnis a s asdasder.
Veng eir mieu chias(s)el a cupichiær suôtsura,
Scha Almaihus Deis fôs nun adura,
Dalg quel eau m he fick pigliô avaunt,
1380Da adurer qui zieva ün Dieu pussaunt,
Atschô chia mældar pôs(s) in l’ otra vitta poassa havair.

Huossa, chie mia brajæda fatscha, vœlg eau vair.

Actus 5. Senna Prima.
Almaihus clama seis
Famailgs et disch:

Inua ais mieu chiambrær,

Inua ais mieu fideil tes(s)urær?
1385Særvetzan da quels vöelg eau huoss’ havair.

Inua sune, chia eau nun als se vair?

Almalcus.

Aqui ais Almalcus, tieu fideil chiambrer.

Ais(s)e qualchios(s)a, schi di m zainza pisser,
Perchie ati vöelg eau tuôt mieu bain,

1390Scha eau at vetz, schi sun(e) eau saun.

Almaihus.

Sabchiast dimena, chia alg fat in tel via stô:
Huossa da nöef da meis næifs üna chiüs(s)a vain purtô,
[p. 83 modifica]
Co chia quels hegian schmanchiô mieu inter chiasel,

Inssemel cun mia majastædt et ufitzi inguel,
1395Haviand nôass bels Deis sardurôs

Schmanchiôs, schnajôs et abandunôs,
[f. 45a]  Et (h)uschia üna nôuva ductrina sü pigliô.
Ô pôuvar me, cô lg fat mieu vô!

Per els, Melfiô, daiast tü chiaminær,
1400Chia eau sün que di als pôassa examinær,
Scha que vaira saia, u buschia,

Chi am cuntuorbla la curuna mia.

Melfiô.

Chia que vaira saia, eau brichia crai(r).

Ma in cuôrt vainst pert[s]chet et vainst a vair,
1405Et chia que saia tuôt tres mælvugliæntscha purtô.

In cuôrt cun els tiers te vöelg essar acô.

Huossa vô Melfiô a tschar[t]chiær
Valeriane et Tiburtzi, et
Els achiatta sapulindt els
Amalôs, et Tiburtzi disch:

Chiarischem Valeriane, frær mieu,

Ô quaunt bain me aise â crair in quel vivaint Dieu!
Tuotta richiætza eau nun vules pigliær,
1410A nu m havair fat batagiær.
Vögliast per aque quel côarp môart,
Chi ais schaschinô da tel sôart,
In la tearra mettar et sapulir.

Almaihus persecutiun nun hôl pudieu fügir.

Valerianô.

1415Aque (h)eschans culpaun[t]s da lg fær.

Ma guarda, Tiburtzi, Melfiô ans as-chiæs tschar(ts)chier.
Ma sch’ el tiers lg guvernadur ans citescha?
Tira via. Cun lg chiambrær spært et im præschia,
. . . . voelg eau que côarp môart in teara mettar,

1420. . . vöelg eau azievar bain in prescha et nun am schmætar.
[p. 84 modifica]

Melfiô.

Ô naramainta, ô glieud zainza poick inclet,

Et chia eau as he tgnieu sü inguel huossa, dick.
Alg guvarnadur, vôass barba, as fô clamær.

Aque chia el as voul, incligias zainz' ôter contarstær.

Tiburzi.

1425Dad ir tiers el sun eau cuntaint,
Chie l ans vôul, se eau ôuravaunt.

Valerianô.

Aque ad yr tiers [e]l anus fick impôarta.
1430Passa, chia eau as vöegl aziever auntz chia vus saias alla pôarta.

Tiburzi.

Ma schi vulains yr in nôm da Dieu Zeba(h)ôt.
Tiers lg guværnadur, meis barba, vulains yr bain bôdt.

Huossa arivane Tiburzi et
Valerianê nô tiers lg guværnadur.
Tiburzi disch:

Dieu t alegra signer et barba mieu,

At vœgliast voalvar eir tü tiers lg vivaint Dieu.
Eir chia tü inclægiast, chiæ saia la vaira polætzia,

Et aredschar tuots subgiæts cun dreta giüstia.

Almaihus disch:

1435Tiburzi, tu fras-ch giuvan d üna fras-chia ætædt,

Citer t heia fat, chia tü cumperast avaunt mia majastædt,
Siand tü et tieu frer (g)[q]uaralô,
Chia tü sapuleschast els moarts, ls quels chia eau he comdamnô

Par causa da lur eris(s)ia et vitta . . . eda,
[f. 45b] 1440 Lur vitta, tres mel dapurtamaint piglieda.

Tiburtzi.

Al vair ômnipotaint Dieu vules,

Chia eau ad aquels servir haves pudieu amves!
Aquels chia tü hæst alla môart comdamnô,

Chi da mieu Signer sun mnôs in tuôt poss,
[p. 85 modifica]
1445Ls quels chia tü hest dspridschô et schmaladieu,
Ls quels chi sun megliers ne cô tü ne lg ofizi tieu.

Almaihus.

(H)orsü (h)ôrsü, chie chios(s)a ais aquela,
Da te inclæig eau, ôve, ôve, chie nuæla!

Tiburzi.

Aque chia eau he dit, tuorn eau et dick darchiô,

1450Chia quels, chia tü hest ala moart cundamnôs,
Sun huossa in la æterna fæli(t)[c]itædt,
Inua chia tü nun poast yr, ne tü ne tia majastæd,
Perchie la vitta æterna ais dals giüsts et bain vangiaunts,

Mô lg fòe æternel ais dals nôschs et mel pajauns.

Almaihus.

1455Chia tü tschauntschast cun tieu intalæt, nun pôass eau crair.

Et aque in tieu tschantschær cugnuosch eau bain pal vair.
Per aque scha tschantscha, Valeriane, da meglier inclær
(H)avaunt teis barba plü inandret, zainza pisser,
Perchie teis frær stôu essar ün pô d leif sæn.
1460Grandamaing stôu (eau) essar cunturblô sieu intalet dick, eau madem.
Per tel, Valeriane, araspuonda pür legramaint,

Cô teis frær, cun mœldar fundamaint.

Valerianô.

Signer Almaihus, grand guvarnadur,

A tia curuna heja saimper purtô favur.
1465Sapchiast dimena, da inviern et eir saschun,
Da juvans et vœlgs heia vis ün grand mantun,
Chi juvaivan, schlambragiaivan et legiars staivan,
Mô alur, dalg temp dalla stædt,
Cura chia tuôtts frütta havaivan lur autôrited,
1470Schi haune sc(h)umantzô a plaundscher ê crider,
Schi aquels chi vulaivan, chia ingiün nun füs da lur inguel pær.
Mô aquels chi schlests et da poick inclet paraivan,

Alla davôus cun inclær ls früts fick s alagraivan.
[p. 86 modifica]
Alg sumgiaunt eir nus, avaunt te chi gnins fick sbütos

1475Et da vus per mur dalg nom da Dieu fick suott schquitschos,
Mô in l oter muond (n)gni[n]s l’ eterna felizitedt a cungiüster,
Inua chia nus gnin aint in l’ æterna glœrgia ad antrær.
Mu vus, glieud granda, pussaunta et barunas-chia,
Chi in que muond mnais via voassa tras-chia,
1480Voassa bella vitta düra in que muond,
Ma in l ôter, chi düra saimper, craje m â mi zuond,
Gnis ad havair paina et granda ing[uoscha],

Tristeza, sputamaint, et aque craje [m] huossa.

[f. 46a] Almaihus.
Schi havains dimena nus l’æterna condemnatziun

1485Insemel cun tuôta inguoscha et schmaladischun,
Nus pussaunts baruns et grand signuors,
Chi (h)eschans maritaun[t]s da bgieras hunuôrs,
Ma vus, glieud schleta et da poichia pussaunza,

In l’eterna glœrgia vulais havair afdaunza.

Valerianô.

1490Schi, nus glieud schlæta, et vus signuors,

Chia a Dieu stuais arendar quint da voassas lav[u]ôrs,
Perchie da vôass temp taunta tirania adruais,

Da la quela a Dieu der quint stuais.

Almaihus.

Füei! A nun he plü bsöeng da plædts et eir tschantscher.

1495A meis Deis dalungia vœgliast sacrifichiær,
Schi gnis darchio da me in gratzchia prains.

Chiærs næifs, nun as büte rabels da voass chiasel et parain[t]s.

Tiburzi.

A noass Deis inmünchia di sacrifichiains,
Et sul Dieu in tschel nus adurain.

Almaihus.

1500Cô vain dimena quel vôs Dieu anumnô,
Cô vain el dimena da vus clam(n)ô?
[p. 87 modifica]

Valerianô.

Sieu nom nun vai[n]st tü brichia ad achiatær,
Scha bain tü havæst ælas da schwulær.

Almaihus.

Mô dimena alg nom da quel, chia eau adur,
1505Ad el dajast dimena spoartschær hunur.

Valerianô.

. . . Dieu ais saimper ün hômizider stô
. . . strupchius randieu alg pchiô.

Almaihus.

. . . bain chia tuot lg muond vô in erur
Oter co tü et tieu frær cuntschais lg [vair] sig[nur].

Tiburzi.

1510Taidla dimena, signer in terra, guvarnadur pussaunt,

Chie teis næfs at disch cun ardimaint:
Chia eau et meis frer nun (h)eschans sulets,
Chi cuntschains alg vair Dieu indret.
Achiatôs vegnan in terra bgieara milliæra,
1515Chi ün sul Dieu adurains in tschêl et in teara.
At vœlg per que, dimena chia tü ist da noass chias(s)el,

Chia tü vægliast eir noass Dieu adurer.

Almaihus.

Ô arügla, ô pchiadaglia, cô vô cun mieu chiassel!

Chie saia da pigliær per mauns a mi inguel?
1520Cun bels môuds heia lœng pruvô,
Chia Jubitær dad els, mieu Dieu, vegna adurô,
Ma inguôta dad els, heia pudieu gurbir.
Per aque santenzchia aise d als fær murir.
Cuntuôt a Maximô daiane gnir dôs aint a maun,
1525Aquô chia artschaivan lur paiaglia et eir guadaing.
Per tel, Melfiô, maina ls davent da la fatscha mia,

Perchie plü lœng nun pôass eau vair lur aras(s)ia.
[p. 88 modifica]

Melfiô.

Signer Almaichus, do t bun sen et lascha a mi l impaick.

Adrizær indret vœlg eau aquel fat.
1530A Maximô des eau quels apraschanter,
Chia el subitamaing als fatscha s-chiavatzer.
Dessan per aque dalungia da teis trabants gnir liôs,

Siand alla chiapitela moart condamnôs.

Almahius.

Fatsch dimena sün lg di d oatz ün saramaint

1535Da nun schinagier ad ingiün, niauncha a meis ægian saung.
Havais dimena inclet, vus mia famaglia:

Ad quels duôs juvans de ls la pajaglia.

Valeriane.

[f. 46b]  . dimena, tü tiraun, nus (h)eschans alagrôs
Per igl nom da Dieu da gnir schaschinôs.

1540Cun tuôt scha liôs (h)eschans zieva voass vulair,

Schi mne ns davent, chia lg guvarnadur nu ns po vair.

Lisimunt.

[D] as liær huôssa üna fing havain,

Amatzôs gnis huossa amaun amaun.
Vœglias dimena, Almaihus, segner chiær,
1545Per quaist zuond legiar stær,
Perchie sco giatts sune huossa liôs.

A Maximo vegnane huossa apraschantôs.

Almaihus.

Cun mia benedictiun dajas vus zinir.
In mieu tabernaquel vœlg eau huossa ir.

Colabiscus.

1550Da quels 2 juvans am fô ün grand mel,

Chia lur vittas peardan per nun adurer bain adinguel,
Chia nun aduran Jôvan, scô lur pærdavaunts,
Chi sun stôs sabis et zuond pussaunts.
Eir Maximô atschô ans vain zuond a tailg,

1555Al quel als vulains der aint a maun bain cun chiavalg.
[p. 89 modifica]
Maximô, tesurær et hôm da granda pussaunza,

Almaihus aquels 2 juvans at dô in fermaunza,
Perchie chia els sun dad el alla moart comdamnôs,

Cun la spæda daian gnir chiafsôs.

Actus 5. Senna 2.
Maximô.

1560Coatschna bella flur da voassa juvantüna,

Coatschna bella röesa, scô lg sulailg et la gliüna,
Tuôt mieu bain et humauna famil(ir)ia(l)[r]itædt,
A la môart gnis cun taunta cordaltædt,
Inguel scô vus vlessas yr tiers üna noatza d impurtaunza.

1565Dsche m, meis amichs, inua præperais cun taunta fidaunza?

Valeriano.

Ô Maximô, insemel saimper ami(s)chs fidôs,

Alla môart (h)eschans dagl noass barba condamnôs.
Eir ati (h)eschans nus huossa dos aint a maun.
Tiers üna cœlestiela nôaza nus ans apinain.
1570Per tel, scha tü huossa üna imprômischun fest a mi,
Schi vairamaing dich eau a ti,
Chia tü la glöergia da noassas ôarmas vainst a vair,

Dals aungels, zieva noassa môart, mnedas in tschel pal vair?

Maximô.

Alg föe da tschêl am vöeglia cussumær,

1575Scha ün sul Dieu veng ad adurer.
Per al quel chia vus giais usche leidamaing,
Et da gnir cumplieu la santænzchia
Giavüschais dacourmairig.
Et uscheia, scha da tel chios(s)as veng per[t]schet,

1580Scô vus am havais dit bain ad indret.

Tiburzi disch:

Maximô, meis amick et grand tes(s)urær,

Dalla cuôrt d Al(g)maihus prüm cussgliær,
Chia tü vegnast ad adurer Dieu zainza dubitaunza

Et (in) ün sul Dieu mætar tuôta tia fidaunza!
[p. 90 modifica]
1585Ans vœgliast dimena dær spidiziun,
Et chia nus, zieva la santænzchia, vegna fat radschun.

Maximô.

Ô quaunt invidas eau alg fatsch et as vetz in lg löe depütô.

Vus, meis famalgs, mne ls davent darchiô.
La santæntzchia chia Almaihus hô trat,
1590Daia dimena gnir exequida ad ün trat.
M arcumand dimena, vus meis amichs:
S algurde da me, cur vus (h)eschas in paravîs,
Et sün me nun vœglias havair per greif per üngiüna via,

Perchie cuolpa üngiüna nun heia mia.

Valeriane.

1595Valê vale, in [æ]ternum, Maximo, chiær amick,
Marturiô vainst in cuort, eau ti lg dich.
[f. 47a]  . . . tuots as poassan allagrer
Als paiauns, glieud, chi sun alg pchiô zuond arandieus,

Dalg büst dalla mama in tuôtta s-chiüreza gnieus,
1600Ad artschaivar da te la vaira pôrificaziun,

Et la creta artschaivar, quel nœbel dun.

Urbanum.

M aracumand per aque in voassas ôratiuns,

M ararcumand per aque in noass Christum.
Dal areist vœglias Valeriane sapulir
1605Et Tiburzi, chi aquel grand tiraun hô fat murir,
Almaihus, quel grand perssequitædar,

Dalla æterna comdemnatiun vair arteval.

Cicilia.

Te in chiüra at hegia lg vivaint Dieu,

At schirmagia quel, chi tschêl et tearra hô tuôt sch[c]kiafieu!
1610Vœlg per aque da te ün bel cumiô pigliær.
Dieu omnipotaint vöeglia tuôtts seis fideils schirmagiær!
Ans detta eir, zieva quela murttela mis(s)iærgia,

Alg tschêl da possidair, l’ æterna glöergia.

Urbanum.

Amen, aque (t)[d]schains tuotts gianarelmaing.
1615Alla palma dalg martuoiri eir patz[chi]aintamaing!
[p. 91 modifica]
Perchie in cuort vain ad dvantær,

Chia Almaihus vain voassas vittas a pigliær,
Vœglias per aque ir nun stramantædamaing,
Atschô chia vus survegnas l’ æterna glöergia, que grand [tal]aint.
1620. . . darchiô per gnir ad üna fing

. . . eau dalungia væng.

Maximô.

. . . . . . essastü zinir.

La palma dalg martuoiri am deta Dieu . . .
Et taunt plü bodt, chia meis inamichs vegnan a m achiater.

1625La palma dalg martuoiri vœlg eau cungiüstær.

Cicilia.

Maximô, tes(s)urir, hom da grand ardimaint,

Almaihus, quel vain a t fær citer bain pallaunt,
Chia el pô inclær et bain savair,
Chia tü saiast dvantô chrastiaun bain pal vair.
1630Cun grand martuoiri vain el a t fær murir.

Cuntuôt aqui da te vœlg eau zinir.

Maximô.

Cicilia, nun stramantô vœlg eau saimper stær,

Cun ardimaint vœlg eau cun lg tiraun tschantscher.
Scha bain veng da mieu ufizi (ts)chiatschô,
1635Et eir alla môart cundamnô,
Inguota taunt maing vöelg eau ster legramaint.
Per lg nom da Dieu vœlg eau murir, et sun cuntaint.
Et uschea eau da tuotts pilg cumiô.

M aracumand, Cicilia, chia meis plæd nun saja schman[chiô].

Cicilia.

1640Aint in lg nom da Dieu poassastü zinir,
Per lg nom da Dieu vœgliastü gugiænt murir!

Tirô inclegia, chia Maximô saia
Dvantô chrastiaun, et vô a rafarescha
Alg guvernadur et disch:

Almaihus, signer, guvernadur et in terra zuond pussaunt,
Chia at vegna spüert hunur, ais apussaivelmaing,
[p. 92 modifica]
Per mur da tia dignitædt et grand ofizi,

1645Per mur da tia gia[g]l[i]ardentscha at vegna fat bene[fizi],

Respetand l’ amur, tü poartast alg impe[radur]
[f. 47b] . . . . . . guvern et eir hunur
. . . eir gl saramaint, chia tü hest jürô

. . . ægian saung nun hæst schinagiô.
1650[Dalg] quel lg pœvel hô granda sutisfatiun
. . . cun teis ægians næifs hest eir fat radschun,
[A] Maximô sune prascha[n]tos, tieu grand tes(s)urer,
Da tia cuôrt prüm cussgliær.
Ma huossa aquel, chi da te eira fick unurô,
1655[Da] quel schmaladieu Urbanô bais atagiô.
Et per aque piglia huossa partieu,
Chia el s hô dalibarô, chia l vöeglia murir per lg nom da Dieu.
. . . cô chia el hegia grandamaing arüglentscha,
Per sieu pchiô chia l vöeglia fer pantænzchia,
1660Siand cuntaint tuot martuoiri da indürer,
Cun ls quels chia tü lg vegnast a lg fer fær.
Per aque t impaissa pür bain indret
. . . aque mieu purter lg sacret,
Atschô chia M. Aulerium, imparadur,

1665Tieu ufizi et guvern tegna in hunur.

Almaihus.

Mela nuela, ô mel putinbröet, chia eau incleg!

. . . füta, cur chia eau Maximô tes(s)urer fatscheig.
[Poa]ssa crair, chia quel grand hom saia surmnô
. . . da crair, chia d - hegia nôass Deis abandunô
1670. . . hia quaist vaira saia, schi incleg eau bain,

. . . hia usche füs, schi gnis saimper lg imperi alg main.

Tirô.

. . . essar al vaira, at fatscha sgiüretza:

Chrastiaun ais el dvantô cun granda algretzchia.
Ho eir sieu inter parantô et eir chias(s)el
1676 Surmnô et chia craian sco [e]l inguel.
Cupætz ais al vaira mieu purter avaunt.

Per tel dô (h)uordan, chia l vegna mnô avaunt.
[p. 93 modifica]

Almaihus.

Scha quel m hô tradieu et ingianô,

Schi nun seia, da chi des gnir fidô.
1680Cuntuôt, Melfiô, chiamigna bain lading,
Atschô chia taschantô vegna quel grand sguarding.
Eir chi quel fat nun giaia plü inavaunt,

Schi alg vöelg fær murir sacretamaing.

Melfiô.

Signer, d cumand sun eau bain,
1685Mô Maximô cun 2 famalgs tschond(an)arno vain.

Almaihus.

Maximô, tü mieu grand tes(s)urær,

Tel chios(s)as ôda eau da te, cô poass eau incler!
Da me inôura eirast alg prüm schantô,
Ma avaunt mieu ufizi eist greif quaralô.
1690Ais(s)e al vaire u buschia, chia Ma(r)x vules,

[Et] (da) Urbanô schmaladieu batagiô at ves?

Maximô.

[Da] quel Urbanô, chia tü tainst cundanô et schmaladieu,

He eau la vaira vardet cuntschieu.
He eir las ôarmas da quels juvans vis
1695Mnand dals aungels cun granda algretzchia in paravis.
Als quels tü hest fos(s)amaing a la moart . . .
Els quels tü hest greivamaing . . .

Am hô fat ün grand dasdeng . . .
[f. 48a]  . . . tieu ægian saung . . .
1700Cun[tuot t] impaissa üna vôuta bain inandret,

E nun matzer tieu ægian saung usche dandet.
Perchie al davaira voul et la dreta pollizia clama,
Chia guvernaduors adrôvan jüditzi et buna fama,
La quela eau incleg, chi saia da lœntsch da tê.

1705Ala davôus cô chia at vain giand, inclegia da me.

Almaihus.

Chie plædts ôd eau da te, des eau da te imprendar,
As-chiast eir dir, chia eau am des a teis plædts arend[ar]?
[p. 94 modifica]
Aque zuônd brichia, per ingiüna via.

Chiastiær at vöelg eau per tia fos(s)a arasia.
1710Cun tuôt mieu chiapitauni et bandirel
Dalungia et bain in prescha als destü clamær,
Atschô chia dad els hegia sutisfatiun,
Et eir cun aque tra(t)[d]itur vegna fat radschun.
Per tel, Melfiô, guarda a nun intarder.
1715Ma al fat aquel zuond bain as voul adër,
Perchie mieu c[hi]ap. et bandirel atschô vain,

. . . d algretzchia ais plain.

Lg Chiapitauni.

. . . Almaihus et Maximô, tieu tes(s)urer,

. . . qualchiosa da cusglier, schi di m zainza pis[s]ær,
1720. . . chia nus ans poassan süsura cussgliær.

. . . pinos eschans saimper per la curuna da . . .

Almachius.

Alg ais cupætz in l araginam . . .

Et taunt plü in mia cuort, siand eau . . .
Schi aise ieu lg fat taunt inavaunt, scô vus bai[n savais],
1725Chia meis neifs sun mis ôur de peis, scô poick dis ais.
Ma huôssa ün ôter sguarding ais avaunt maun:
Chia Maximô da erasia ais plain.
Et uschea, chie saia da fær, vus bain cusgliê,

Eau nun se, chie saia da piglier per mauns, [ala fe?].

Chiapitauni.

1730Scha que vaira saia, eau vules gugient in[cler].

Aise da crair, chia Maximô tieu grand tes(s)urer,
Saia da noassa cretta vôut et zuond surmnô,
Et da quel schmaladieu Urbanô saia batagiô?
Aque nun poass eau crair, per fede mia,
1735Chia quel grand hom hegia pigliô su fos(s)a ares(s)ia.
Vules gugiænt dalg fat savair,

Scha que füs uschea pal vair.

Maximô.

Chiapitauni dalla guerra, et tü bandirel,

Dad ün bref chiavalær at dick eau ading[uel],
1740Chia erasia nun ais ingiüna,

Ma cun quel, chi hô craiô tuôt lg muond sun . . .
[p. 95 modifica]
Par tel, scha vus voassas ôarmas vulais salver,
Schi vœglias havair patziænt(s)chia da s fær batagiær.

Lg Bandirel.

Signer, da tieu tesurer am fô strauni . . .
[f. 48b]  1745 . . . . . . . . . . . . . .
. . . andamai[n]g da s dubitær

. . . eresia vegnan a s impissær
. . . que mieu cussailg, al pü lading,

. . . al fæst fær la mela fing.

Almaihus.

1750. . . chiapitauni cussaglia bain indret
. . . gnir drizô via bain inandret.

Chiapitauna.

. . . mandasst eir a mi per cussailg

. . . eau aque bain cun chiavalg
. . . dantedamaing alg vules fer murir

1755. . . tü dad el oter nun poust gurbir.

Almaihus.

. . . via Maximô, scha oter nun pô valair

. . . cus(s)ailg eist huossa udieu lur para[ir]
. . . eir per otra via impissô

. . . daia tuôt tieu pchiô gnir perdunô.

Maximô.

1760. . . tieu cussailg eist per incler

. . . eau aradschuner zainza pissær
. . . da Dieu vœlg eau gugiænt murir
. . . chia mia ductrina saia aras(s)ia, cun dret nun poust tü dir,
Cunttuôt taidla per balandeda et (h)oda mia profezia:

1765. . . grandamaing hest da pitir per tia tirania.

Almaihus.

. . . bain chia saia temp et eir saschun,
. . . teis vegna fat radschun
[p. 96 modifica]
. . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . .
1770Fô cun el, chia da te hegia sutisfatiun.

Cun el ir bain praist et fer radschun.

Lg bandirel.

Signer pusaunt et guvarnadur mieu,

Deligiaintamaing vöelg eau exequir lg cumandamaint tieu,
Atschô chia ingiün intardamaint saia lg fat.
1775Schi vœlg eau, chia via a me saia sutisfat.
Cun chiavalg alg vœlg eau liær,

Atschô chia eau al poassa a mieu vulair trapatschær.

Almaihus.

Lisimus, cun l areist da meis trabants

Fideilmaing am havais særvieu bgiers ans.
1780Chia la santænzchia trata hegia sutisfatiun,

Guarde, chia cun Maximô vegna fat radschun.

Lisimus.

Signer, fideilmaing t havains servieu,

Eir aqui zieva ans vulains plaschær chiatær in lg særvetzan tieu.
Per mantegnar tieu ufizi et granda (g)dignitædt,

1785Havains saimper druô granda sinc(i)[e]ritædt.

(Almaihus) [Maximô].

Ün plæd vœglias Almaihus . . .
Aquel a ti nützaival ais, scha tü . . . profezia.

Almaihus.

(H)avonda da tia eres(s)ia . . .

Maister murin al . . .
1790Eir chia dvainta

. . . dalungia via