Canzuns dil cont popular renan/2
 |
Questo testo è incompleto. | |
| ◄ | 1 | 3 | ► |
Canzun dils effects dil vin.
('Collecziun Mirer.)
Vegni, mes cars! nus lein cantar!
Il laud al vin duoivel dar;
Essent cli'el ei il pli vengons,
Ch' el sei ludaus da pins e gronds.
Nu'ei d'anflar iu meglier fretg,
U encitgei, che plai pli fetg,
Ch'et pli legreivcl a scadin,
Ch'il dulsch deletg din bien glas vin.
Il trest cheutras vegn consolaus,
Il malenconic tut anetg
Sa buc restar pli perturbaus.
Pel leger 'sei deletg.
Schon beiu marvegl il pign utschi
Sesaulza ord siu lêtg, schi lom
Ses tuns, schi fins el lai udir
Sin plontas e cagliom.
Ti seutas bein consolaziun
En tuts strapazs o, cantadur!
A ti fa bein èr sensaziun
La tiba dil pastur.
Quel vein nus strusch êl cor ritschiert,
Ch'el caschunesch'a nus confiert,
Ch'el fa vegnir de bia pli lev,
A quels, che han sil puppen grev.
Tgi ei el stand ded explicar
La gronda forza, ch'il vin ha.
Quei sa mo quel, che ha derschin
Bieu vin per la gargata giu.
Sogn Paul cusseglia a Timoth,
De beiber bien vin beindabot,
Cheutras puspei recuperar
La sanadat, che vul muncar.
A biars malseuns la sanadat,
Als schuachs puspei Ia possa dat,
Las ruttadiras fa'l buglir,
Bia plagas migliurent'el si.
Als combriai consolaziun,
Als tumaletgs resoluziun,
Als malenconics bia humor,
Als contristai levgi'el sil cor.
Bia amicizia ha '1 stiftiau,
Las interruttas renovau,
Ed ils pli peters inimitgs
Midau els pli scaldai amitgs.
Il meglier fest pils viandonts
Ei guess il guotter buns e grons;
De qucl savens ston sesurvir,
Sche dat el comba pli a pli.
Gl'ei in proverbi per latin,
Che segirescha, ch'il bien vin
Vus laschi buca simular
E fetschi la vardat plidar.
Il vin, quel ei il latg dils vegls,
Ed èr ils giuvens fa'l far segls.
El metta quels en moviment,
Grad sco sch' els fussen or da senn.
Ils mats han zvar lur buns inschins,
De sesgarflar si pils mugrins.
Con miervis, muotis ein quels buc.
Cur ch' els han fatg empau gluc, gluc!
Tgei fa il vin cun las matteuns,
Che fussen pli bugien dunneuns?
El pren giud tgiau ils lur tschupials,
E mett'en det fetg bials annials.
Cnn las luschardas 's-ei hanatt,
Saver far spass suent'il tgiau,
Mo tonaton fa òr il vin,
Che quellas saultan cun mintgin.
De talas qualas tgei dei dir?
Che han schon seit avon miezdi.
Bien viii vegn ei discus bubiu
Sin sanadat d'il car Mariu.
Las pettischieras fan per vin
Savens venal: segel, salin,
Tschagruus, mignuccas, panazuns,
Spinals, andutgels e schambuns.
Las cuschanieras han fetg bein
Empriu de far zuppabeinbeiu,
Cunzun cul vin de quels patruns,
Ch'ein schi debein, sco tons narruus.
Il vin, quel ei fetg beinvegnius
A paders, prers ed èr signurs,
A tuts students e musicants,
Als inschigniers e fabricants.
Gieraus, stattalters e saltèrs,
Derar quels beiben per daners,
E tonaton han ei'gl inschin
De consumar de bia bien vin.
Schegie ch' il vin en zun bia graus
Per medeschina vegn duvraus,
Sche po nagin imaginar
Il mal. che quel sa caschunar.
Nagina caussa sin quest mund
Sa far al vin pli grond affrunt,
Che cur ch' in quel vul surduvrar
E sia forza mo sprezar.
Sch'el vegn zacuras surduvraus,
Sch'ei'l sil monient si vilentaus.
Ingiurias quei po'l buc surfrir,
E sia gretta lai 'l siglir.
Leu sesa in ch'el fa dormir,
Tseheu dersch' el in culs peis ensi,
In auter va seballucont,
Sc' in angarscheun ord siu camon.
In auter fa 'I turnigels far,
Ch'ei glei zun fetg de schmervigliar;
Perfin perderts fa'l far tarmagls
E bein enduras ortgs zambagls.
Schegie che Noê ha anflau
Quei niebcl fretg e cultivau,
Sche sto'l'gl einprem expermentar,
Ch'el laschi buca surduvrar.
Dil meglier vin havev' el giu.
E senza mied da quel bubiu,
Perquei ei lu il pauper vegl
Vegnius sgomiaus d' in agien fegl.
'Gl cmprem 'sci stau castitg divin
Dasperas aber èr' il vin,
Che ha scbi stagn quel donnentau,
Chc Giudit po tigliar giu'l tgiau.
Dil Loth las feglias ston duvrar
Il vin, pil bien bab cuglienar,
Il qual 'las vessen mai pudiu,
Sch'el buc ton vin havess bubiu.
L' ha endridau tier il puccau,
Ils innozents ha'l surmanau,
E biars han giu la tresta sort,
De beibcr en cun el la mort.
Sch' il viu entscheiva a scaldar
U dil pli bein electrisar,
Lu las dispettas meuncan buc,
Tier sepitgems vegn ei silzuc.
Tgei fa 'gl ustior cun semiglionts
A quels sa el schon trer ils pons,
Ei vegn mesiras si purtau
E ruogs, butteglias or svidau.
Cun quels eis ei lu bi quintar,
Sei bien marcau u 'seigi car,
Ad els emport' ei pauc u nuot,
De agl ustier stuer dar tut.
Ils buns amitgs ein ussa cheu'
Fan printgas vi, fan printgas neu;
Mo tonaton buc schi de stuorn,
Sco cur che Venus ei dentuorn.
Avunda han els uss derschiu,
Ils lur butritgs bcin empleniu,
Bia malnizeivel consumau
E grevamein lur Diu stridau.
Els han treis buordis uss cargau:
Il strof divin cun far puccau,
La sanadat zun lavagau,
Ed ils lur deivets augmentau.
Mirei, mes cars, e reflectei!
Tgei gronda letga che quei ei:
Duvrar cun mied vegn nus gidar,
Il surduvrar nus condcmnar.
Sche seigien pia finadin,
Sinzers amitgs din bien glas vin.
Jcu ditg: Buei savens cun mied,
Sche dat ol poss'e grond confiert.
Encuntercomi dci'n adatg,
Ch'ei vegni mai cul vin surfatg!
Schiglioc tileis sur vus la mort
Sur tgierp ed olm', ah, tresta sort!
Remarca. Ina semiglionta canzun ei gia stada publicada avon onzaconts onns cn il calender romontsch. c-^