Chanzuns Popularas Ladinas/40

Da Wikisource.
Nr. 40

../39 ../41 IncludiIntestazione 7 gennaio 2017 25% Da definire

39 41
[p. 78 modifica]

Nr. 40.


Il carneval del 1827.




a) Dialog.


Las giuvnas:
1. Tschert la viitüd ais conduttrice
     Dels generels trattenimaints;
     L’ais la cumöna produtrize
     Da tuot ils bels divertimaints;
     Pustüt sch’ell’ais accumpagueda
     Da bella grazia ed amur,
     Schi ogni iin, chi la posseda,
     Sainta l' effet da sia favur.

2. Oggets, ils quels qualificheschan
     Noss complaschaints signurs giuvnos,
     Chi da bel növ ans confereschan
     II bain, da ’ls vair sper nus tschantos.
     Cun els ans vain nus divertidas
     Adonte da nos displaschair,
     Cha otras non sun intervgnidas
     Chi fors’als faivan pii plaschair.

3. Soprasedind a pii extaisas
     Descripziuus del carneval,
     Schi ’ls ingrazchains tres quistas spaisas,
     Cha ’ls preschentains sco iin regal.
     II tschütschavraun vessan per peja
     Impè da tschaina merito,
     Ma già cha que als plesch’uscheia,
     Cha mangian quella con bun pro.

Ils giuvens:
1. L’applauso da noss’incompetenza,
     Cha ellas vegnan qui da ’ns fer,
     Siand da lur appartenenza
     Volains medem las returner,

[p. 79 modifica]

     Ans aviand tres tras-chas spessas
     Pudieus cun ellas divertir
     Pudessans pür cun las istessas
     Fer pü tramegls nel avegnir.

2. Sch’ellas sun stedas in pochettas,
     Schi eir nus füttans in pochins;
     Cha stedas sum taunt pü bumettas,
     Vains gieu ils vairs signels contins.
     Poi assistidas dallas Tognumas,
     Cioè da Bever duos giunfras sruors,
     Schi da ster our sun stedas bunas
     In tuot reguard sainza succuors.

3. Vivant, vivant las tramagliunzas
     Del millochtschient e vainchaset,
     Excellentas legras sotunzas,
     Co da Samedan be in set,
     Poi eir las duos otras unidas
     Da las istessas qualiteds.
     Per tuot lur grazchas favoridas
     Las ingrazchains da lur bunteds.


b) Simbols sün la sesevla saira.


     1. Vivant las bellas Svabalândras
          E contadinas veltschabernas,
          Da Bern, Luzern e Montafun,
          Ma poi tuottas del Chantun.
     
     2. Tra las senchas religiusas
          Nels convents, and ais eir spusas
          Evviv’il pader sün bel last
          Cun la muongia da Tarasp.
     
     3. Dalla partida füt ’na bluorda
          Ditta Chatrinetta suorda,
          Pü bel spectacul della not
          A suter cun sieu bel mot.

[p. 80 modifica]


c) Sün i’ ultima not e sur tschaina.


1. La manestra sco prüm trat sün maisa fiit purteda,
     Con appetit ils bums vegliatschs l' haun eir bain mangeda.
     G-iaun zieva sii lur veglias con tuotta bella grazcha
     E quasi vessan muos-chas d’ir fatscha cunter fatscha.

2. Las matronas da temp vegl faivan lur parada,
     Ma eir quellas d’hoz in di con lur schochas ladas
     Faun eir lur chazzra spicca cun scuffias e scuffiuns,
     Cun büsts e bislungs cotschens e s-charpas cun tachuns.

3. La schochas haun dubelgias e bgeras soprachaglias;
     Cun quellas faun chüderas ed inclins, cur cha saglian,
     E dallas stüvas scuan la puolvra eun suter,
     Cun lur schochumas lungias, cha stöglian las struzcher.

4. Ad haun las crastas cotschnas auncli’ uossa be scu rösas,
     E per ir ziev’ils mats haun ellas fich bun ösen;
     Gugent haun cratschadellas ed aman auncha pü,
     Cun bel mot ch’ün las tuocha eir l’öss giand zieva sü.

5. Da buna vögl’adiina, bain prontas as demuossan
     A ster traunt’traunter leigras, cun esser murbignuossas,
     Insembel cun lur vegls, ils quels cun ellas sun
     Tuot cun marbign in gringola dad ir eir a chantun.


d) Allegro.


          1. O fario fa la la,
               O fario le la
               Ün langaus fain hopsasa
               Auncha alla veglia.
               Intraunter sassa sun eau criplo,
               Turness a chesa, sclia pudess, darcho.

          2. Ah, schi giaina bain dabot,
               Faina pierlas cun tschartschot,
               Giain in pizzas, sutain spess.
               Da co a tschient ans aise be istess.

[p. 81 modifica]

          3. O Marietta, guarda be
               Mieu squassel, schoch’e gundschè,
               Mieu fazzöl, crag’e manins,
               Pichels d’or e manizins.

          4. E tü, tschütta mieus curagls,
               Ferma ’t e nun der taunt sagls.
               Cu at pera eir mieu tschop
               E ma scuffia cun bel cop?

          5. Mas s-charpas, chotschas e fazzöl?
               Ma imprasta’ m tieu agöl,
               Per fer aint iin po mieu büst,
               Chi ’m vain liber uossa güst.

          6. Iffittedas, o schi, schi,
               Pü cu quellas d’hoz in di
               Eschans nussas, ah, per fer
               A noss mats inamurer.


e) Ingraziamaint dellas giuvrias.


1. Noss sincers ingraziamaints
               Nouvamaing
     Als giuvnos acquia,
     Aunz cu d’maisa ans alver,
               Stuains fer
     Nus da compagnia,

2. Cha ’ns haun fattas la favur
               Ed onur
     Nos preschaiut d’artschaiver;
     Schi aunch’iin’a lur sandet
               D’united
     Tuottas vulains baiver.

3. Nun podains recompenser
               Ne loder
     Lur bunteds avuonda,
     E lur cours zuond generus
               Tuots gustus,
     Chi sun nossa spuonda.

4. Ah, che leger carneval
               Sainza fal,
     Cha vains passo via;
     Bger avains pudieu suter
               E puser,
     Sco cha vains vulieu.

5. Mê nun vessans merito,
               Ne spetto,
     Da suter set sairas.
     Ah, schi viva nos tramegl
               Sco d’in vegl,
     Dad in mardi saira.

6. Viv’ils quatter cher giuvnos
               Mê smanchos;
     Sairaper da vart nossa
     Nun bramessans mê da püs
               Na del sgür,
     Co ’ls istess da uossa.

[p. 82 modifica]

7. Per superfluo nus chattains,
               Cha nu ’ls fains
     Oters lods, chi ’ls spettan.
     Noss versets vulains glivrer
               Cu ’ls ruver,
     Ch’els medems acceptan.


f) Reposta dels giuvnos.


1. Agreablas giuvnas,
     Tuottas indistintas,
     Be alla succinta
     Respondains lur vers,
     Leigra chanzunetta
     Dad ingraziamaint
     A nus qui diretta
     Cun bgers complimaints.

2. Aunz cu tels supprimer,
     Onuors redubledas,
     Sco s’ haun meritedas,
     Las rendains da cour.
     Memors da lur tschaina,
     Tuots bain sadulos,
     Dains eir l' onur plaina
     A chi ’ns lio trattos.

3. Spert las uras passan
     D’ogni allegria;
     La melancolia
     Soul pü lönch dürer.
     Carneval vulessans,
     Chi nun füss glivro,
     Gugent scumanzessans
     A suter darcho.

4. Nus nun gnissan stüflis
     Mê da ster cun ellas;
     Tschertamaing sun quellas,
     Chi ’ns daun taunt plaschair.
     Bain beos adüna
     Quels as paun clamer,
     Chi haun la fortüna
     Da las converser.


g) Finale.


1. Già cha la fin s’approsma
     Da nossas allegrias,
     Schi tuots in armonia
     Giain l’opra a complir.
     Fain auncha quatter tras-chas
     Per la davosa saira,
     Perche fin prümavaira
     Nun gnins pü a saglir.

[p. 83 modifica]

2. Tuots forsa nell’allura
     Davart il prüm dad ellas,
     Perche’ nd sarò da quellas
     Chi giaun a ’s marider.
     Poi per ün temp dels giuvens
     Daffat la spraunz’ais persa,
     Stand cha las duas terzas
     Da quels staun s’absenter.

3. Ah, dunque profitaina
     Da nossa giuventüna,
     Già cha vains la fortüna
     Da ’ns podair divertir.
     Iis drets e bain da quella
     Perdains adur’avuonda;
     Quêl ais mê, chi ’ns respuonda
     Dal esser del vegnir.

4. Appaina la memoria
     La giovenil’carriera,
     Siand be passagera,
     Ans lascha d’sieus plaschairs.
     Quels tels nel matrimuni
     Chi a bunura aintran,
     Eir bain per temp subaintran
     A differents dovairs.

5. A quels u quellas uossa.
     Chi in quel s’inchaminan,
     A fer arövs unin ans
     Tuots al suprem autur.
     Als fatscha el felices,
     Fortün’als compartescha
     E prole ’ls conferescha,
     Cu ’ls der pesch ed amur.

6 Baingrats a lur persunas,
     Sco eir bunteds giodidas,
     Ah, las perdain invidas
     Da nossa societed.

[p. 84 modifica]

     Lur graziusas fatsclias
     E chera compagnia
     Nun smancheregians via
     Sgiir in eternited.

7. Intin a quels, chi restan
     Acqui da nossa classa,
     Ingrazchamaints ün passa
     D’entrambi cun plaschair
     Da taunta bella vita
     Insembel passanteda.
     Da grazchia, Dieu ’ns conceda,
     Darcho bod d’ans revair.