Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VII.djvu/492

Da Wikisource.
478 Andrea Rosius a Porta

A. Eug nun sai che dir; quai ’m para, meis sar Stüdent, chia vo haiat raschun. E quanto à mai, dess eug jent mia vusch per il Stylo nouf, schabain quai fuoss, nel principi, ün pa mal - commodaivel, ens rendess ün pa confus.

S. Confus? — Per quintar 11 dids inavant et inavo voul quai propi üna grand’Arithmatica. „No suleiven metter ad Alp als 12 Giün; schi „mettain no huossa als 23. No veivan in tal Bain aua d’ rouda als 29 Mai; „dimana la vain no huossa als 9 d’ Giün.“[p. 14] Imminch’ufant chi sa summar, savess far quist quint; ed in ün pêr d’anns fuoss’ün già adüsà alla nouva. — A mai am para anzi co(u)[n]fusiun, e fich mal - commodaivel da conservar quist Stylo velg: Sea chia no retschaiven chiartas, legian Gazettas, gean las vias; partuot ans stal in peis, partuot ans stain no fermar, e’ ns impissar sü ingio no eschen. E l’hura as sto ün eir quasi turpiar, davant eisters, da nossa ardünadezza a nun vulair müdar Stylo. „Craiaivet dad esser plü scorts co tuotas las natiuns dell’Europa?“(pudess ün ans dmandar).

A. In effet, pretender, chia la sapientia haia abanduna ’ls auters paiais per ’s refugiar tranter Pont - Martina e Pons - Alta, fuoss la nardà svess.

S. E scha no nun pretendain quist, schi perche nun fainno sco’ ls auters Pövels?

A. Qua ’m para darcheu no nun possen dir inguotta d’ raschunaivel a nossa defaisa. — Pero dscharan qualched üns dels Sigrs. Paurs: quist Stylo nouf es il Stylo catholic, ch’ün Papa ha miss sü, e perquai nun lain no savair d’el. Ma eug saint bain ch’ün als po quia darcheu büttar avant üna presumtiun ridicola, da craier ch’els sean plü buns [p. 15] e plü fervents reformats co ’ls Inglais, Danais, Sveds, Prussians, Svizers, e quels da Coira, e d’Engadina sura, ils quals han tuots tut sü ’l Stylo nouf sainza scrupel.

S. Schi bain! metter quia la religiun inavant es püra simplicità e 30 superstitiun!

Il sabi piglia sü tuotas bunas chaussas, chi vegnien d’inuonder nan chi vöglien. Pruvai tuot, (disch’’l Apostel 1 tess 5, 21.) e artgnai quai chi es bun. A chi vess quai podü convgnir melg da reglar il Calender, cioe ’ls dids da solemnitats religiusas, e d’anniversaris del culto public, a chi gniva quist plü bain pro, co al Papa sco grand sacerdot, sco l’ prüm Ecclesiastic della Christantà? Usche fuon fingià nella plü auta Antiquità ils sacerdots, o preirs dels Babiloniers, Persers, Egiptiers eir ils Astonoms da quists pœvels; sco eir pro ’ls Romans, dal Rai Numa Pompilius in nan infin al temp dels Imperaders; e Jul. Caes. svess reglet il Calender in qualità da grand sacerdot ch’ell’eira, (Pontifex maximus). Ora, ditam