Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, X.djvu/224

Da Wikisource.
196 Alchiüns Pleds


6. gniond chiartas da comünas L[i]as las darvir advertir tegnier avaunt tor et dar resposta tenor chi gniara dal public ordina con authers plüs punchs ils quals mia capacita no ess in cas dals explichiar am referes aun buna letscha.


JACUM RITTER.

[f. 1r] Discuors compost et libramaing purta avaunt ün nombruss auditorium nèl di della inauguraziun da la chasa da scola da Sta. Maria 4. November 1849.

(Ineditum nach dem Autograph des Redners.)

[f. 2r] Dileta congregaziun!

Scha il solai con sia splandur, ils sengs con lur vuschs; scha la juventüna con seis chaunt et con sias girlandas, scha vuss tuots meis conváschins, con nœbils resentimaints del cour in quaist solenn momaint — celebrauet l’ inaguraziun da nossa chasa da scola: schi permetám cha eir eug con ün debil discuors fetscha listess.

Lumaun ais d’ ùrante tuots ils dits della vita indrizà à cioe: da tender continuadamaing, in ogni relaziun, zieva la perfecziun. Ma sco cha il Divin creader til hà clama pro quaist’auta destinaziun, als drets dels ifants da Dieu, [f. 2v] à düna vita Soncha et beada —: Schi til hà el eir dutà con las necessarias abilitats tiers la perfectiun et miss svess la pü granda richezza in sia natüra.

Da meter però ala glüsch quaists in ogni crastiaun plü ùmain azupats thesoris, ais la pü granda lavur della educaziun et del pü aut — pretsch. —

Il crastiaun basögna da gnir cultivà, et quaista sia cultivaziuns uscescha our dellas trais principalas relaziuns: our della relaziun pro la natüra, — pro lumanità et pro Dieu. Il crastiaun as chata nempe, sco ün prodüt della natüra [f. 3r] nella pü streta comuniun con lintéra natüra; el ais istess sco tuottas autras creatüras suottamiss alas ledschas universalas las qualas domineschen il corp del mond; pero sco esser razional ais el institui da Dieu svessa patrun della terra, et sco tal dess el imprender ala cognoscher et ala savair dominer. Crapa, metals, species da terra, fluiditats et usche inavant, al’offereschen infinita richezza per seis bsœngs — tiers üna cultivada vita — scha el tillas sa Dovres el chata usche aquia nel istess temp ün invito per seis intellet infina l’ infinit [f. 3v] per imprender la natüra in sias forzas et in sias part susistentas, è per las savair impuonder tiers il veritabil scopo.

Il crastiaun au pünavaun, üna part dell gener Umaun, et sco tal ais el pericoe — bsœgnuss da cultivaziun: in reguardo sün seis gener sco mat’oder