Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, XI.djvu/253

Da Wikisource.

Volksgebräuche 243

13. Brancla.

Uossa da principi la Stad e ’l far cun fain, ingio il paur ais di per di ferm occupà. Nel temp da tschuncar il sejel ais nell’Oengiadina bassa l’üsanza da dar a tot quels povers chi van sü’ ls champs a spicclar lur „brancla“o sia üna mona d’ sejel intera sco almosna.

14. Scuder.

Pro’ l scuder il gran l’autuon, scha pussibel ais, büttan ils battaders lur patrun aint in la quarta dal strom, per cha quel stobchia allura als pajar da baiver.

15. Filöz.

Intuorn il Silvester fan eir las masseras in lur plaz da filadè — Filöz — vol dir, chi filan, chantan e baderlan tot la not; davo havair fat la tschain’insembel, pro pans cun paira, fuatscha grassa e biscotins, sper lur caffé, zücher, painch e meil.

L’üsanza dal „Filöz“gniva pü bod salvada e giodüda in tuot l’Oengiadina; uossa pero vain il filöz appaina salvà nell’Oengiadina bassa e bainbod sarà eir qui be il raquint.

16. L’installaziun del güdisch.

Sco festas popularas hoz serva qui in Ramosch la prüma domengia 15 del Favrer pro l’installaziun del güdisch aeconomic, o sia la soprastanza comunala. Nella maggior part dals oters comüns sequa que la prüma domengia del Mars. Allura ogni duos anns la prüma domengia del Jün pro l’installaziun del güdisch circolar. Pro amanduos decasteris vegnan ils tschernüds compagnads dal public, nel tact düna musica sün la plazza publica. Beneventads dallas scoulas e choros cun chant ed eventuals toasts; sü’ l che, sequa la s-schüsa dals tschernüds, e’ l saramaint.

Pro dittas solenitads d’allegria tegna la giuventüm d’inmincha comün, ogni votta eir ballaröz.

17. Üsanzas nella comta da Ramosch.

Tant nel comün Ramosch, sco in sia filiala Vnà, as reunischa la giuventüm nel temp d’inviern, in duas collonnas — ils infants da 7 — 15 anns in üna, e’ ls creschüds da 16 anns inavant in l’otra colonna — Ogni collona ha seis lö fix da reuniun, o sia, chasa da plaz, ingio la domengia saira vegnan insembel pro lur solit divertimaint, sco da temps remots inqua giodü e’ s diverti; sco sun, la gittorba, la ravitscha dschetta, il bastun và, las cumpagnias, il narr sün pigna, il schflatsch, il plozcheret, il büzzet e la bescha grassa etz. sper chant popular e ballaröz.

16*