Pagina:Alfieri, Vittorio – Tragedie, Vol. I, 1946 – BEIC 1727075.djvu/38

Da Wikisource.
32 lettera di ranieri calzabigi


Questo stile fluido ancora, melodioso, concatenato, deve far perdonare a chi scrive in versi sciolti la mancanza della rima, che non è piccola mancanza nella nostra moderna poesia; poichè sembra che senza rima i nostri idiomi non possano esser poetici. Ho ammirato questo stile in molti passi delle sue tragedie, alcuni de’ quali ho sopra indicati; ma confesso, con ingenua amicizia, che generalmente, per quello che mi pare, ella lo ha negletto. Ha preferito i pensieri, e non si è curato di vagamente vestirli.

Convengo, che Orazio in un luogo ha detto:

Et tragicus plerumque dolet sermone pedestri;

    altro poeta possiede questo stile pittoresco. Riporterò dunque in maggior numero degli esempj tolti da lui:

    Triumque imbelle sine ictu
    Conjecit, rauco quod protinus aere repulsum
    Extremo clypei nequiquam umbone pependit...

    Validis ingentem viribus hastam
    In latus inque feri curvam compagibus alvum
    Contorsit. Stetit illa tremens, uteroque recusso
    Insonuere cavae gemitumque dedere cavernae...

    Ponto nox incubat atra:
    Intonuere poli, crebris micat ignibus aether...
    Insequitur cumulo praeruptus aquae mons...

    Furor impius intus
    Saeva sedens super arma, et centum vinctus ahenis
    Post tergum nodis, fremit horridus ore cruento..

    Ter sese attollens cubitoque adnixa levavit,
    Ter revoluta toro est, oculisque errantibus, alto
    Quaesivit coelo lucem, ingemuitque reperta...

    Obstupui, steteruntque comae, et vox faucibus haesit...

    Sibila lambebant linguis vibrantibus ora...

    Ecco degli esempj di questo stile colorito presi da Orazio:

    Jam fulgor armorum fugaces
    Terret equos, equitumque vultus...

    Hinc tibi copia
    Manabit ad plenum benigno
    Ruris honorum opulenta cornu...

    Obliquo laborat
    Lympa fugax trepidare rivo...
    Scimus ut impios
    Titanas, immanemque turmam,