 |
Questa pagina è stata trascritta e formattata, ma deve essere riletta. | |
| [Plan d' il Laborant d' il Feld] | 623 |
mediatur sez — per sort ch’ei — stinadamein vul vignir insistiu, e nuota remediau sin giestas reclamaziuns e doglianzas fundadas.
[f. 1bv] ad 3tium Gliez ei guiss — e pli che guiss — pertgei la libertat vigniva surduvrada — la garmischia, e paucc respect encunter superiurs spirituals a temporals veva priu surmaun — e pli il fanatismus de secrer pli ferms — pli pussents ch’in fuva aung vitier — quei tut ensemen — ei stau nossa ruina. Glei severificau il velg proverbi per memoria: Cur ch’in fa quei ch’in ne dei — sche veng ei quei ch’in ne crei — . Denton par’ei ch’il concepist s’aulzi sur la massa dil pievel, nua ch’el vul esser tonaton mo in laborant dil feld, cur ch’el dj; ch’il pievel tal, ch’ei senza rischun, pleins de passiuns, enqueri mo siu interess possi mai vignir contentaus — Tgi sa co quei fuss, sch’el dess pia er’in’egliadia a casa sia denter ils signurs? — sch’ei segi bucca era tals e quals — partischons per lur interess — cun dirigier il pievel sc’ina maschina, e quel far survir tier lur miras, ch’en strusch — adina — suenter l’ulivadat della humana societat, consequentamein pli mal de contentar, ch’il cumin pievel — pertgei pli grons il vischi, pli bia quel ritscheiva. Tgi ei bein pli da bain ch’il pievel, il qual, sche gie ch’en vertit della presenta nossa constituziun cantonala figurescha la suprema, et ha il dretg de ruffidar, ne sanczionar ils tschentaments, lai tonaton metter si il giuf sco ei ven mess avon, e di gie tier quei che ven proponiu dil cusselg gron, sche gie ch’el sil suenter s’endricla — .
ad 4tum El plaida dil 2. cusselg grond. — Aber schon il emprim cusselg gr. deien ils deputai dil cumin della Cadj haver faitg representaziuns ed encuretg ch’ei vegni modificau enpau las caussas. Aber schon lura e bucca per il 2. cusselg gr. han ils cumins pings voliu insister, e star ferm sin las prerogativas, e gidavan pruamein suttener exactamein tut quei che auters cumins han stoviu zeder e seschar privar dils avantaigs ch’ei vevan vidavon, e la Cadj particularmein; aber en lur cuschina levan ei nuot schar tuccar nuotzun, nianch la mendra caussa. Sche jeu mond bucc eneer ven da quest temps priu avantaigs e gravezias pertut suenter popoluziun, — sulet priu ora en ina part loogens de nies cantun, nua, che las gravezias van sin ils populai cumins et ils representans /: ch’ei in avantaig:/ restan tier ils cumins zun pauc populai, e meins che las 6. parts dils cumins grons — e tgi sa sche quei ei bucca encunter la rischun sezza, et ancunter tuttas reglas — — ?
ad 5tum Sche las ligia dellas 10. dertg. ha pia profitau pli bein de quei — Tgi ha chitschau quella lieur cun tut flis en cuschina a quella? Ils cumins pings — e bucca ils Hochgerichts — . E quel che teng si sacc, e quei che mett’en fan ei gie tutina.
