Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VI.djvu/233

Da Wikisource.

Cvorta Ductrigna 215

giauuschæda. La Gloria in excelsis denotæscha la naschentschia dilg Segnar. L’urazchiun chi vain zieua vol dir la presentatiun, & unfferta alg taimpel. L’Epistla la quæla s’disch dalla vart s’nestra dilg Autæl significhæscha la preidgia da Saing Gian Battista ch’inuidaiua ils humens à Christo. Ilg Graduale vol dir, la conuersiun della lieud alla precdghia da Saing Gian. L’Euangeli ch’is leggia alla vart dretta dilg Autæl manaigia la predghia dilg Segnar ilg quæl nus trans faræscha de la s’nestra alla dretta, aque ais, dallas chiòsas temporælas, allas æternælas, & dalg pchiò alla grazchia: & insemel s’poartan las gluschs, & l’inzains par denotær ch’ilg Saing Euangeli hò illuminò ilg muond, & remplieu da bun’udur de la glieurgia da Dieu. Ilg credo, vol dir, la cunuersiun dilgs Saings Apoastals, & autar Discipals dilg Segnar. Las sagretas las quælas s’cumainzan zieua ilg Credo, denotæschen ils sacrets trattamaints dals gudeaus cuntar Christum. La prefatio ch’is chiaunta ad hauta uusch, & finischa Osanna in excelsis vol dir, l’intreda sulemnela chi fæt noas Segnar in Hierusalē ilg di dals palms. Las segretas chi vaun zieua denotæschan la paschiun da noas Segnar, & ilg huzær l’hostia, vol dir, l’eleuatiun da noas Segnar in crusch, Ilg Pater noster, vol dir l’urazchiun dilg Segnar d’autaunt ch’el pendeiua su la crusch. Ilg rumper l’Hostia u iblæda, vol dir la plæia da la launtschia. L’Agnus Dei, vol dir, ilg plaunt dellas Marias cura che Christus fut pigliò giu de la crusch. La cumuniun dilg Prer vol dir la sapultura. La dauos cumuniun la quæla s’chiaunta cun allagrezchia vol dir la rasustaūza l’ita missa est, vol dir l’Ascensiun. La benedictiun dilg Sacerdot vol dir la sgnuda dilg Spiert Saing l’Euangeli alla sing da la Messa vòl dir la preidghia dals Saings Apoastals, cura siand ramplieus dilg Spiert Saing els cuminzettan à preidghcær gl’Euangeli par tuot ilg Muond, & in quæl nised dettan principi alla conuersiun dalla lieud.

De la Penitenzchia.

VAin huossa zieua ilg quart Sacramaint, ilg quæl vain numnò penitēzchia; daclarem che chiòsa saia quaist Sacramaint.

M. La penitenzchia significheschas trais chiòsas. La pruma denota vna tschearta virtudt par la quæla l’hum s’arugla dils seis pchiòs, & ilg sieu viui cuntreri vain numnò in penitenzchia, aque ais cura ch’ilg bum nus s’uòl pantir u aruglær: mà vòl par sauærær aint ilg pchiò. Par ilg saguond numnains penitenzchia la paigna, & l’afflictiun la quæla gl’hum piglia sun se sues par satisfær à Dieu par ilg mæl, ch’el hò fat: & vscheia d’schains ch’un fatschia granda penitenzchia parche el s’affligæscha grandamaing cun daguner, & autras austeritæds. Par ilg tearz penitenzchia vol dir vn Sacramaint instituieu da Christo par pardunær ils pchiòs ad