Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VII.djvu/191

Da Wikisource.

JACHEN ANTONI VULPIUS

.

Historia Rætica da Jachen Antoni Vulpius.

(Nach Ms. Vv. Vgl. Bündnerische Geschichtsschreiber und Chronisten. Herausgegeben von Conradin Mohr. Siebente Publication.)

L’Historia dal mordaretsch da Vall Tellina.

[p. 40]. Haviond dit dalla refuorma dalla religiun, schi völg eug eir dir dalla persecutiung da quella, et quai davart quel inaudi e crudelissem mordaretsch perpetrà e dall execrabla rebelliun sdasdada sü in Valltellina. Quel horrend mordaretsch (scha tü guardast la rabgia dals schas[ch]ins, e brich il nomber dals mazads) schi trapassa quel lönsch la crudeltà da tuots auters schaschinamaints dals temps passads. Scodün po quai jüdichiar et approbar, perchie, scha tü considereschas quels passads suot ls imperaduors romans, schi eiran quels pajauns, e nun saveivan l comandamaint da Deis „nun amazar“. Pro quai eiran els superiuors e s’inrabgiavan contra ls chrastiauns subgiets. Uschea eir quels sgrischus mordaretschs, fats in l seculo passà et in l present, sun perpetrads tras cumond e dar pro dals princips e magistrats. Mo qui in Valtellina(s) haun ls subgiets crudelmaing mazà al ordinari magistrat istess, paraints a lur saung et prossems, et eir haun impalà cun saung brichia solum las chasas, marchiads e vichs, mo ls taimpels istess: nun haun schanià mascul nè femna, nè età, n’eir ls iffants svess vea las tettas dallas mammas. Schi chi’els haun eir mazà catholics chi haveivan horrur dal mordaretsch e rebelliun. Ls corps dals [p. 41] morts, ls haviond trats our dallas sepultüras, ls haun büttads avant ls chiauns e bestias sulvadgias, auters büttà in l’aua, auters ars. Et uschea, cun ün pled, nun ais stat interlaschà alchiüna sort d rabgias.

Quel crudel att, ais eir cun stupendas stramgiezas stat dat ad intler, dallas quallas eug alchiünas n hai jüdichià per bön da requintar. Quella calumniosa subversiun da Plur ais d’alchiüns prudents homens stat tgnü per ün mal omen a tuot la Rhætia. Las vignas A° 1618 et 1620 in l mais d’Aprilis in la part gronda dals louchs sun stat dscheutas in la Valtellina e contadi da Clavenna ultra l solit. Siond eir mis guardias sül[s] cluchiers, in tuot la Valtellina et contadi da Clavenna, tras cumond dal magistrat

Rätoromanische Chrestomathie VII. 1. 12