Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VII.djvu/72

Da Wikisource.
58 Alchiünas Bellas et Nüzaivlas Histoargias

Füt eir dalungia constitutieu et clammo our ün di, in ilquel tuotts affatts havaiven da drizer our et fer il cummand da Semiramis, et la servir in tuot que chi’ ella gniva à commander. Siand dimena arivo il di constituieu [f. 41b] et designo, ’s ho Semiramis, tratta aint cun iffitamaint et habit da ragina, schanteda sün il thrun impe dal Rag. Et par il prüm ho ella cumando als servituors, par ils pruer et vair, scha faiven suainter sieu cummand, chiosses ligiêras, lasquelas haviand els dalungia drizo our, et inclegiand et cuntschand huossa quista chiativa femna, chia iminchiün faiva suainter sieu cummand, ho ella cummando à seis trabants, chia dessen appiglier l’Rag Ninum, ilsquels dalungia l’piglietten; chia l’dessen liær, ilquel füt eir subit fatt; et alla davous, chia dessen l’amazer. Ils servituors, suainter il public edict et proclamatiun, chi’ el svessa havaiva fat fer, haun eir in quist drizo our la volunted da Semiramidis et haun amazo Ninum. Et in quist moed dess esser gnida regina. Siand ella dimena dvanteda regina, schi havaiv’la grand dellet da fabrichier, inuonder chia ella in temp da pesch ho tscherchio sa pü granda hunur et gloergia in fer fabrichier bels palazs, edificis et zardins. La citted da Babylon eis dad’ella gnida amplifichieda et circumdeda cun üna tel stupenda müraglia, chia l’eis gnida tgnida per il prüm miracul dal muond. Quista müraglia, tres ella [f. 42a] fatta, havaiva 12 miglias tudas-chias d’circuit, chi eis incirca d’24 huras, et eira ota 120 passa et leda 30 passa. Sü som quista müraglia eir’üna via, uschea leda, chia duos grand’chiars haun pudieu ir à pêr et ’s s-chiamier gio, et darchio vanzaiva our taunt larg ù spazi, chia craschivan lu sü boas-chia taunt co in ün gôtt et vitts taunt co in üna vigna. Pü inavaunt ho ella fat üna punt vi zur que grand flüm Eufrate, et da tuottas 2 vards 2 stupendischems chiastells. Ella havaiva fat fer eir üna via secretta suot terra vi, suot que grand flüm, chia ’s pudaiv’ir da l’ün chiaste in l’oter; a taschair huossa dals taimpels et zardins, chi’ ella ho fat fabrichier zuond pompusamaing. Ma sco chia ella ’s ho dapurteda zuond prudaintamaing in temp da pesch, uschea ho ella eir fat vair sieu gienerus anim in temp da guerra. Ella nun ’s ho contanteda da defender ls reginams laschos ad ella da seis marit, mo ella ho vulieu acquister aunchia püs. Ella eis penetreda tres tuot l’Egypto, la granda part dalla Libia et tuot Aethiopia ho ella mno suot sa pussaunza. Ella ho obtgnieu bgierras vitoargias [f. 42b] incunter ls Persers, Meders, Arabers et oters poevels püs. Memorabel eise que, chi vain scrit dad’ella, chia, la siand gnieu ün bot, chi la mnet la novella, chia ls Babyloniers ’s füssen rebellos incunter ella, ’s conturblet ella uschea fich, chia ella nun ’s vulet me fer aint las tratschoulas infina taunt, chi’ella nun ls havet darchio ardütts suot sieu cumand, mo giet cun la mitted dals chiavels uschea sfatts oura, inuonder chia la füt eir mis zieva üna imegna de marmel in la cited da