Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, XI.djvu/254

Da Wikisource.
244 Caspar Bardola


Pro ’ls creschüds vain ogni votta il prüm, circ’ün uretta exercità a man dals cudeschs, chant da culto, as instruind vicendevol ün al oter.

Nel cuors dall’emna soincha a Nadal, van allüra, üna saira ils infants, intuorn las ündesch la saira, cun linternas a guittar intuorn tot il comün, chantand chanzuns da culto, sot las fneistras da mincha chasa. Ün otra saira, per solit la sucessiva, van allur ils mats (las mattas reistan in lur plaz) intuorn tot il comün, chasa per chasa, cun ün peer mascrads, chi vegnan dal public nomnà: Ils babüts! Als quals vain regalà: Chastagnas, ustrida, zücker, bombuns e munaida.

Darcheu ün’otra saira, van allura ils mats (las mattas reistan in lur plaz) a raccoglier, segond l’üsanza lur havair, darcheu chasa per chasa — sot il nom ir per las babüttas — ingio survegnan, ad libitum pel plü granaglia, quala vain allura vendü pro cassa, a pro lur granda marenda da matinadas.

Il di da matinadas, chi ais il prüm di davo l’Ann nov, ais qui in Ramosch e Vnà per la giuventüm lur plü granda feista d’allegria. Ils creschüds van cun musicants intuorn tot il comün, cun gïas, flöttas e clarinets chasa per chasa a raccoglier la matinada, chi ais üna bella fuatscha grassa ed üna levada. Nellas chasas dallas mattas vegnan quels allura trattads, in ultra amo con ogni qualitads bavrandas, sper grassins, caffé, zücher e biscottins; e pertot ingio spordscha la località, vain allura eir salvà ball, damöd cha l’inter di passa fin quels han fat il girr.

Las mattas, cun üna cuschinuza in assistenza, han intant perdert üna grandiusa tschaina, nella chasa da lur plaz, per l’intera cumpagia. Ingio sper il vin a cucagna, cun schoppas, charns, plains, liangias, s-chaignas, sper oters plats per promover l’apetit pro’ l che non mancan allura eir brich discuors e toasts cun evivas, pringias e fracasch d’allegria.

Fini la tschaina da allura principi il ball, pro ’l qual quantità da paurs e laïs giuvnas piglian leidamg part, chosa chi animescha la giuventüm 30 in lur algrezcha amo daplü. A mezza not allura ais perdert il caffé, — ingio las matinadas raccoltas fan allura, sper zücker, painch frais-ch e meil lur toccanta figüra. Animads usche dal rinfrais-ch da allura darcheu principi il ball, chi düra fin tard la daman.

Eir ils infants salvan nel cuors del Schner lur tschaina in comuniun, mangiand sper il caffe lur matinadas raccoltas, uni cun ün ball chi düra fin a mezza not, sot la chüra da lur genituors.

In Tschlin, vegnan las matinadas circ’egual salvadas e giodüdas sco in Ramosch. In Scuol a Sent pero, as diverta la giuventüm eir proball, ma brich cun quel schlantsch. In quists duos comüns vain allura cun plü allegria festagia „La nossa duonna in Favrer e l’ Chalenda Marz, ingio