Questa pagina è ancora da trascrivere o è incompleta. |
541 confertim | confessio 542 |
taglia regolare), Cic. e Liv.: collato Marte,
venuti alla mischia, Ov.: se viro vir contulit,
uomo contro uomo, ciascuno di fronte all’avversario,
Verg.: e assol., mecum confer, ait,
misurati con me, Ov.: pregn., certamina belli
inter se, venir fra di loro a contesa, Verg.:
lites, litigare, attaccar brighe, Hor. b) trasl.,
con parole, comunicare ad alc., conferire, discorrere
con alc., corrispondere, sermonem cum
alqo, Cic.: quadam de re sermonem inter se,
Val. Max.: consilia de Romano bello, Liv.: sollicitudines
inter se, Cic.: hoc coram c., Cic.
5) mettendo di fronte, mettere insieme,
riunire, a) misurare in battaglia, vires, Liv.:
ex propinquo vires, Liv. b) per un giudizio,
mettere insieme, paragonare, confrontare, riscontrare,
porre a confronto, utrorumque facta, Nep.:
rationes, confrontare, tener conto, Cic. e (fig.)
Sen.: haec omnia summa cura et diligentia
recognita et collata sunt, collazionate (di copie),
Cic.: Gallicum cum Germanorum agro,
Caes.: alqm cum alqo non modo ingenii magnitudine,
sed etiam animi, Cic.: parva magnis,
Cic.: vitam inter se utriusque, Cic.
II) trasportare verso un punto, 1) generic.:
portare, trasportare, condurre, volgere verso un
luogo, porre, riporre, depositare, mettere in salvo,
salvare, a) propr.: conjuges illuc, Tac.: nihil domum
suam, Nep.: pecunias monimentaque ex
fano Herculis in privatam domum, Caes.: suas
rationes et copias in illam provinciam (trasportare
le proprie speculazioni ed i fondi in
quella provincia), Cic.: c. signa ad alqm (urtare
in alc.), Liv.: ma (ostilm.) signa in laevum
cornu, volgere l’assalto all’ala sinistra, Liv.:
iter eo, prendere il cammino a quella volta,
Brut. in Cic.: iter Brundisium versus, Cic.: e
partic., c. se, salvarsi, rifugiarsi, volgersi a, se
alio, Cic.: se suaque omnia in oppidum, Caes.:
se ad hostes, se Rhodum, Cic.: di c. inan., spiritus
eodem se contulit, Sen.: ma eodem conferri,
arrivare, approdare allo stesso luogo (di
navi), Auct. b. Afr. b) trasl.: a) se conf. colla
domanda: dove? in qual luogo? con
ad o in e l’acc.volgersi ad alc. o a q.c., legarsi,
unirsi con alc. o q.c., abbandonarsi,
darsi, dedicarsi, consacrarsi ad alc. o a q.c.,
se ad philosophiae studium, se ad studia litterarum,
Cic. ß) o per iscritto o a voce, riportare,
notare, registrare, porre fra, annoverare,
in suas artes, Cic.: alqd in commentarium,
Quint.: cur non confertis (perchè non propo
nete ancora, non presentate la mozione), ne
sit conubium divitibus ac pauperibus? Liv. 4,
4, 9. y) rimandare, prorogare, differire, una
impresa, un ufficio e sim. ad un certo tempo,
omnia in mensem Martium, Cic.: alqd in longiorem
diem (contr. alqd repraesentare), Caes.:
e porre, collocare un fatto storico in un dato
tempo, Carthaginis expugnationem in hunc
annum, Liv. 27, 7, 5. 6) recare in una certa
divisione, in una dat forma scientif., totam
Academiam ex duobus libris in quattuor, Cic.:
res Romanas Graeco sermone in historiam,
Justin. s) recare in una condizione, far passare,
seditionem in tranquillum, Plaut.: verba
ad rem, Ter.: quindi poet. mutare, trasformare,
corpus in volucrem, Ov.
2)volgendo verso q.c., a)propr.: rivolgere un
dono, spese e sim., presentare, offrire, impiegare,
adoperare, destinare, munera alci, Nep.: pecuniam
ad beneficentiam liberalitatemque, Cic.:
impendia in educationem, Cic. b) trasi: a) volgere,
dirigere, rivolgere, accordare, dimostrare,
adoperare, impiegare pensieri, inclinazione,
sentimento, attività, tempo e sim., verso q.c.,
alio animum suum (le sue voglie), Ter.: omnes
suas curas cogitationesque in rem publicam,
Cic.: curam ad philosophiam, Cic.: benignitatis
plurimum in alqm, Cic.: laudem in medium,
acquistare ognuno gloria per tutti (contr. ex
communi ad se trahere), Liv.: plurimum operae,
studii, diligentiae, laboris ad conficiendum
reditum alcjs, Cic.: raram. cose cattive, maledicta
in alqm, Cic.: legem ad perniciem civitatis,
far cuttivo uso, Nep. 3) porre in mano a
qualcuno q.c.perchè la compia, trasmettere, affidare,
rem ad alqm, Cic.: omnem spem salutis
ad clementiam victoris, Cic. y) trasferire q.c.
a qualcuno o q.c. = attribuire ad aic., come
possessore, species istas hominum in deos, Cic.
de nat. deor. 1, 77: o attribuire ad alc., come
cagione, come origine d’una cosa, ascrivere,
imputare, addossure, verbum falso in alqm, Cic.:
permulta in Plancium, Cic.: culpam o causam
in alqm, Cic.: vitia in senectutem, Cic. 8) confert
(e parlando di più conferunt), come ovupépet,
importa, giova, contribuisce, concorre,
comun. colla domanda: quanto? con aliquid,
nihil, multum, plus, plurimum e simili,
p. es. multum veteres Latini (auctores) conferunt,
Quint.: non plus contulerunt lecti Cicero
aut Demosthenes? Quint.: quod contulisse plurimum
videtur, Cels.: parim. colla dom.: a
che? con avv. eo (a ciò), o mediante ad o in
e l’acc. o col sempl. dat., multum autem eo
confert et corporis et nervorum habitus, Cels.:
confert etiam aliquid ad somnum silanus juxta
cadens, Cels.: rursus in alla plus prior confert
(exercitatio), Quint.
confertim, avv. (confertus), in un mucchio, insieme, ristrettamente, Sall. e Liv.
confertus, a, um, part. agg. (da confercio), I) serrato (insieme), affollato, stretto, denso (contr. rarus), Cic. ed a.: partic. come t. t. milit., agmen, Liv.: confertiores, Liv.: confertis. sima acies, Caes. II) coll’abl. = infarcito di q.c. pieno di, ecc., ricco in, ecc., ingenti turba virorum conferta templa, Liv.: vita plena et c. voluptatibus, Cic. sieme
con-fervefăcio, ĕre, riscaldare inliquefare, fondere, Lucr. 6, 353.
confervesco, ferbui, ĕre (incoat. di conferveo), riscaldarsi, trasl., mea cum conferbuit ira, quando l’ira mia si accende, Hor. sat. 1, 2, 71.
confessio, onis, f. (confiteor), riconoscimento, confessione, I) propr.: a) generic.: Cic. ed a.: alqm ad confessionem compellere alqa re, Suet.: confessio cruciatu exprimitur, Suet.: col genit. sogg. o del pron. poss., illorum, Cic.: Lentulus patefactus indiciis et confessionibus suis, Cic.: col genit. ogg., errati sui, Cic.: pecuniae captae, Cic.: exprimere ab alqo confessionem culpae, Liv.: con de e l’abl., immo si stultissimas de se confessiones audisses, Cael. in Cic. ep. b) come fig. retor., Quint. 9, 2, 17; 12, 1, 33. II) trasl., riconoscimento, confessione