Pagina:Dizionario della lingua latina - Latino-Italiano - Georges, Calonghi 1896.djvu/933

Da Wikisource.

1841 obtutus

ad alqd obtusi et hebetes, Cic.: e della sve- gliatezza, vivacità dello spirito, vigor animi obtusus, Liv.: obtusi cordis esse, “imbecille (contr. vegetioris ingenti), Val. Max.: coord. hebetis atque obtusi cordis esse, Val. Max. ec) del sentimento = duro, insensibile, pectora, Verg. Aen. 1, 567. f) dell’azione = che opera debolmente, ne obtusior sit usus genitali arvo, Verg.: fig., jurisdictio obtusior, meno acuta, Tac.

obliilùs, us, (obtueor), è volgere lo sguardo, sguardo, occhiata, oculorum, Cic.: ob- tutum in re figere, Cic.: co) genit. ogg., in obtutu malorum, nel considerare, nel pen- stero, Ov.

sh-umbre, avi, atum, are, adombrare, inombrare, copriv d'ombra, I) propr.: humum, Ov.: coma plurima umeros, ut lucus, obum- brat, Ov.: vitis, cujus palmite omnis Asia obrumbraretur, Justin.: aethera telis, 0scu- rare, Verg. II)trasl.: 1) oscurare, a) generic. sensus, Quint.: numquam obscura (privi di significato) nomina, etiamsi aliquando obum- brentur, Tac. b) coprire, nascondere, celare, abbellire, erroris sub imagine crimen, Ov.: nec ullus error, qui facti crimen obumbret, erit, Ov. 2) proteggere (quasi come un albero om- broso), magnum reginae nomen obumbrat (eum), Verg. Aen. 11, 223.

oh-uncus, a, um, piegato in dentro, adunco, ricurvo, rostrum, Verg.: pedes, Ov.

obustus, a, um (ob e uro), bruciato, ab- brustolito, torris, Verg.: sudes obusta, e2du- rato al fuoco, Verg.: trasl., gleba obusta (tocca, bruciata) gelu, Ov.

ob-vallo, (avi), atum, Are, frincierare, nue- nire, fortificare, locus omni ratione obvallatus, Cic. agr. 2, 3.

ob-veènio, veni, ventum, ire, 7) trorersi a bella posta presso (in) q.c., se in tempore pu- gnae obventurum, Liv. 29, 34, 8. II) trasl.: a) incontrare == succedere, accadere, avvenire, cujus irae explendae matura obvenit occasio, Curt.: vitium obvenit consuli (negli auspizi), Liv.: e così id obvenit vitium, quod etc., Cic. b) toccare in sorte, hereditas alci obvenit, Plin. ep.: fundus mihi hereditate obvenit, Varr.: ei sorte provincia obven't, Cic.

ob-versor, atus sum, ari, aggirersi, an- dare attorno, ar«dlar vagando, mostrarsi davanti a q.c., 1) propr.: castris, Liv.: limini, Plin. ep.: Carthagini, Liv.: obversans in urbe inter coetus, Tac.: in foro, Liv.: in oculis principum in foro Carthaginiensium, Justin.: Appio in somnis eadem obversata species, apparve în Sogno, Liv. Il) trasl., presentarsi, esser pre- sente, stare innanzi », ante oculos, Cic.: oculis, animis, Liv.: obversantur animo honestac species, Cic.

ob-verto (vorto), verti (vorti), versum (vor sum), ere, volgere, girare, voltare incontro 0 contro € q.c., I) att.: arcus in aiqm, Ov.: proras pelago, Verg.: e così cornua antenna- rum, volgere, Vero. remos, Verg.: ordines ad clamorem, Liv. II) mediale obverti = wvot- gersi, rivolgersi, voltarsi a 0 verso, A) propr.: a) in gen.: obversus in aciem, Liv.: obversus ad matrem, Tac.: bona vestra introrsus obversa sunt, Sen. b) partic., fav fronte ostilm. a qual-

1842

cuno, ut circumagi signa (voltarsi) obvertique aciem in hostem viderunt, Liv. 6, 24, 7: pro- fligatis obversis, rotti quelli che aveva davanti a sè, Tac. ann. 12, 14. B) trasl., rivolgere la sua attenzione, la sua inclinazione a q.c.. volgersi a q.c., milite ad sanguinem et caedes obverso, mentre che il soldato si abbandonavu al sangue e alla strage, Tac.: obversis militum studiis, mamnifestandosi in suo favore l'affetto dei soldati = volendolo è soldati, Tac. bist. è, 11.

ob-viàm, avv., nella via = incontro, con verbi che significano andare, affret tarsi, ecc., per indicare l’incontro amiche vole ed ostile, obv. alci ire 0vv. prodire ov. procedere, Cic. ed a., 0vv. proficisci, Caes., ovo. se ferre, Cic., ovv. se offerre, Ter., ove. occurrere, Liv.: obv. alci fieri, ancontrare, Cic.: obv. se dare alci, alci obv. dari, incontrare, imbattersi, Liv.: obv. effundi, accorrere in contro (di una moltitudine d’uomini), Liv.: obv. venire, venire incontro, Cic.: obv. mit- tere, Cic.: pecora alci obv. agere, Liv.: e fig.. obv. ire alci rei, a) andare incontro ad una cosa, resistere, opporsi, periculis, Sall.: irae, Liv.: cupiditati hominum, Cic. 8) andare n- contro ad un male, ovvicre, por rimedio, in- fecunditati terrae, Tac.

obviaàm-itio, onis, f., l'andare incontro, Cic. ad Att. 11, 16, 1 e 13, 50, 4.

obvius, a, um (ob e via), che incontra, incontro, I) propr.: obv. esse alci, Cic., ovo. fieri, Liv., encontrare: se dare alci obvium. incontrare, T,iv.: litteras obvias alci mittere, Cic.: litterae mihi volant obviae, Cic.: cui ma- ter se tulit obvia, Verg.: cui obvia Camilla occurrit, Verg.: in obvio classi esse, #ndat- tersi nella f., Liv.: di c. inan., aquilones, spt- ranti all'incontro, contrari, Tac. II) trasl.: a) che si trova, è, giace all’incontro (sulla via nelle vicinanze), montes, qui obvii erant itinerj adversariorum, în faccia alla strada per cui venivano è nemici, Nep.: cubiculum obvium soli, Plin. ep. b) esposto, posto in balìa, Grajis, Verg.: furiis ventorum, Verg. c) che giace, è vicino: facile, alla mano, 0pes, Tac.: urbana crimina, quorum obvii testes erant, Tac.: vir- tutem obviam et illaboratam habere, non cer- cata e senza fatica, Quint. d) ovvio, officioso, affabile, fucile, piacevole, comitas, Tac.: volun- tas, Quint.: di pers., est obvius et expositus, Plin. ep. e) che si trova facilmente, che si offre con opportunità, ovvio, obvia reram similitu- dine et satietate, Tac.: exemplum velut obvià assentatione conquirere, Plin. ep.

ob-volvo, volvi. voliitum, tre, avvolgere, involgere, avviluppare, velares ( ‘aput alcjs, Cic.: caput toga (di Cesare), Suet.: spesso capite obvoluto, Cic. ed a.: os folliculo, Cic.: bra- chium lanis fasciisque, Suet.: trasl., fax obvo- luta sanguine, Enn. tr. fr.: vitium verbis de- coris, velure, palliare, Hor.

occaeco, āvi, ātum, āre (ob e caeco), I) accecare, abbacinare, render cieco, a) propr.: occaecatus pulvere effuso hostis, Liv. 22, 43, 11. b) trasl., abbagliare, animos, Liv.: pacis consilia. Liv.: occaecati cupiditate, stultitiā. Cic. II) oscurare, oftencbrare, tam densa caligo occaecaverat diem, ut etc., Liv.: noctis