Pagina:Joppi - Testi inediti friulani dei secoli XIV al XIX, 1878.djvu/143

Da Wikisource.

Testi friulani: Secolo XIX.

317


daventatz fritulas. Si taja a grandas fettas lu pan, si lu intengs tel ouff, e frittas ta menado cun succher si davuelt las sopos. Si stè un atim a daupà su l'Ascenso. Così pasutz, cui correva a zujà di bendol, di sitz, di purcito, di altolà, di tricul tracul, di giato vuarbo, di von, di batt; altris stava dongio las bulifas a contà alc. Culì diseva chel, al à dett gno cuignat, al era un chiastiel dai Conts di Luint, come ch'an d'era un in Frata sott Zuviel. Chei Contz erin tristg e bisugnà cu lu Patriarchia di Aquilea ju fases copà dai siei soldatz. A lì là che buso ai era rimagnutz ju betz. Il Predi Frezzo al vignì una not cum omps di curaso a sconzurà i brauji, ju tuchuji, ju demonis, cai stevo a possess. Fasè primo lu cercen cun Ago santo, cun ulif benedet, cun triangul. Fat lil cercen denti dal qual no podeva entrà lu Giani, nè lu Grandinili, si metterin denti dutg quantg e lu Predi scomenzà ju sconzurs. Un tignivo lu Crist in somp la mazo cun tre ceris di Triangol impiatz e chei altris sapavo, e quantu lu Predi vè benben lett sui ju Esorcismos, t'un moment comenzà a trimà, a sbulujà lu terreng, vierzisi grandas gozzenas e andronas di ca e di là di lor, a sglevasi e sradicasi jui pezz, a vignì jù dal bosc e dal mont maserios, cretz e dutg quant in ruvis. Joi! ce piu piu cai debevo vè. E lor durs a preà, a sconzurà, a giavà four tierro senza dà un zitt, parcè s'ai ves chiacherat, o s'ai foss schiampatz, ju betz sares sparitz.

Intant ai scuvietz la chialderio dai betz culla lavero di fierr par soro. In che volta ju tuchui ai si lassar vedè neris como lu chialin da fumario, cullas giambos e ju peiss di vacchio, culla codo di madrac, culla bochia di lof, cui cuars di cerff, cun'na gran forchia ta man, culla michia tal altra man par schiarià lu canon, in fin pai voi, pas vorelas, pal nas, pa bochio ai sclizzava lu fouc das fònderas dall'infierr. Las monts pareve cas chiades soro di lor: la gran serpo e duttas las bestiatos eran par saltajur a dues e sbranaju coma curdelas, e custors durs como pai di clutorio, seben ch’ai vevo la trimarolo, ch'ai streceava ju chiavei, la zazzera, ai travanava di sudor ju abetz pa sbigulo e pa fadijo. Ma la chialderia ai giavar dopo dispossessat lu Braul; tun lamp si cidinà dutt e ai lar a chiasa lor siors.

Savevei nuestris besavons cai era chei bezz? Sì, ai saveva. — Parcè no giavaju lor? — No for migo bongs di resisti dur ai tucui, e lu predi non volè vignì cun lor. Hai sintut che Toni da Duga al fo un an da tom cun furetsg e ch’al dovè schiampà da pouro: dungio and'è engimò bezz a chì chì, e chei no ju portar via dug, parcè dut no lè cidinat.

Saltà su un: oh ch’a è bielo vè, jo mo i sai cemot ca è. Ai vignir cun chel matt di Toni da Duga cul Crist, ai faser lu lor cercen, al comenzà a lei una chiartata dutta infumulado, ch'al vevo comperado via par da Soclev. Nard di Nont e altris di lor ai lavo devant dì in mont culla jolza a tirà fen, ai sint a tal sit dal Chiastel a sapà, a brundulà, a mugnulà, a mungulà, al si vicina plan plan enfra ju arboi e al si indacuarz ca l'era lu Magu Toneat