Pagina:Le opere di Galileo Galilei I.djvu/52

iuvenilia.

47

in ortu quam in occasu, et in medio caeli: quod fieri non posset, nisi Terra esset in medio mundi aequaliter distans ab omnibus partibus caeli. 5^o, ex Sacrobosco ibidem, homini ubicunque terrarum existenti sex semper signa oriuntur et sex occidunt, ut recte docent Tolomaeus dic. p.^a c. 5 et 6, et Alfraganus differentia 4, caeterique astrologi: quod fieri non posset, nisi Terra esset in mundi medio sita. 6^o, ex Tolomaeo ubi supra: quia si Terra non esset in medio mundi sita, aut esset in plano circuli aequinoctialis extra mundi axem (nam si esset in axe mundi et in plano aequatoris ¹, existeret in centro), aut in axe mundi extra planum aequinoctialis circuli, aut denique neque in plano aequinoctiali neque in axe mundi: sed nullum horum dici potest: ergo [etc.]. Minor probatur. Non enim primum: alias in sphera recta nunquam fieret aequinoctium; quin imo in sphera obliqua, aut nullum fieret aequinoctium, aut non fieret in medio loco inter solstitium aestivum et hibernum ²; praeterea, in eadem sphera recta nullus videret dimidietatem caeli; in eadem sphera non cernerentur stellae aequalis magnitudinis; ad haec nullus ³ horizon divideret caelum in partes aequales; et, demum, excessus maximae ⁴ diei supra diem aequinoctialem non esset aequalis defectui brevissimae ⁵ diei quo a die aequinoctiali superatur: quae omnia probant mathematici quotidianae experientiae ⁶ repugnantia. Non 2^um: quia alias nullus horizon, praeter rectum, secaret caelum in duas partes aequales, et consequenter neque zodiacum; quod pugnat experientiae, cum medietas zodiaci, hoc est sex ⁷ signa, semper conspiciantur infra et supra horizontem: deinde, solum in sphera recta fieret ⁸ aequinoctium, quia solus horizon rectus bifariam divideret aequatorem ¹: 3^o, quia series atque proportio incrementi et decrementi dierum ac noctium confunderetur ⁹, quae talis est ut bis in anno dies adaequentur ¹⁰ noctibus: 4^o, quia umbrae gnomonum, qui ¹¹ cum horizonte angulos rectos efficiunt, tempore aequinoctiorium non per unam eademque lineam rectam ab oriente in occidentem ¹² procerentur: 5^o, quia nunquam per dioptram ¹³ cernerentur duo signa zodiaci per diametrum opposita; quod est contra experientiam, quae docet, ortum et occasum solis in aequinoctiis per dioptram ¹³ secundum unam rectam lineam conspici; sicut et ortum in

1. 9, 26. equat.... —
2. 15. estivum et ibernum —
3. 17. nullum —
4. 18. maxime —
5. 19. brevissime —
6. 20–21. quotidiane experientie —
7. 23–24. hoc sex —
8. 25. fieri —
9. 27. confunderentur —
10. 28. adequentur —
11. 29. qui mutato poi in quae —
12. 31. occidente —
13. 31, 34. dioctram —