Pagina:Panizza - Processi contro le streghe nel trentino, 1888.djvu/27

Da Wikisource.

contro le streghe 21

non solo il barbaro ed ignorante volgo, ma lo stesso re ed il suo consiglio nella seconda metà del secolo V, se a questo tempo si può far risalire il Pactus legis Salicæ. “ Si stria hominem comederit et convicta fuerit VIII.M. den. qui faciunt sol. CC. culpabilis judicetur. „1

Da questa universale credenza viene logico, che se si avesse detto ad una donna onesta, essere ella una strega, ciò sarebbe stato tenuto per una atroce ingiuria. “ Si quis mulierem ingenuam striam clamaverit aut meretricem, et convincere non potuerit, VII. M. denarios, qui faciunt solidos CLXXXVII, culpabilis judicetur „2 — Nelle Aggiunte alle leggi degli Alemanni si ha una sanzione penale simile: “ Si quis alterius ingenuam de crimine seu stria aut herbaria sistit et eam priserit et ipsam in clida (prigione?) miserit et ipsam cum XII medios electos aut cum spata tracta quilibet de parentes adunaverit DCCC solidos componatur. „3 I legislatori longobardi non credevano, in vero, alle streghe, ma ci credeva il popolo, presso il quale era sempre un’ingiuria gravissima dare tale nome ad una donna. “ Si quis mundium (tutela) de puella libera aut muliere habens, eam strigam, quod est mascam,4 clamaverit.... ammittat mundium ipsius.... „5 — E subito dopo: “ Si quis puellam aut mulierem liberam, quæ in alterius mundio est, fornicariam aut strigam clamaverit, et pulsatus pœnitens manifestaverit, se per furorem dixisse, tunc præbeat sacramentum cum XII sacramentalibus suis, quod per furorem ipsum nefandum crimen dixisse.... „6 Le leggi di Rotari però ci dicono qualche cosa di più, perchè provano, che tra’ Longobardi il volgo si vendicava delle streghe uccidendole: “ Nullus præsumat aldiam alienam aut ancillam quasi strigam, quæ dicitur masca, occidere: quod christianis mentibus nulla-


  1. Pact. leg. Salic. tit. LXVII, 3. — La pena è identica a quella sancita per l’uccisione.
  2. Ibid. tit. II.
  3. Lex Alamannorum, capit. add. XXII.
  4. Masca (franc. masque) è la letterale traduzione del lat. “ larva „ corrispondente a saga, striga.
  5. Rotharis leg. CXCVII.
  6. Ibid. CXCVIII.