Pagina:Vico, Giambattista – Il diritto universale, Vol. I, 1936 – BEIC 1960672.djvu/106

Da Wikisource.
96 caut civp

inter mortales nata, nobis in ipso sui limine proponiti quamobrem vera falsis sine ullo delectu commiscet.

[4] Id nos in nostra Historia temporis obscurí, quae universi iuris gentium quaedam fax erit, libro secundo praestare conabimur. In praesenti id solum tantisper tu omnesque alii eruditi teneatis, quaeso, quod, nisi fallor, postulanti haud facile negare possitis.

Status exlegis specimen.

[5] In statu exlegi corrupta natura tulit ut innumeri omnem summi Numinis religionem exuerent; effreni libidine incertos et, quia incertos, edam nefarios concubitus celebrarent; desides vitam omnem inertem viverent et victu foedo, quem de ipsis dicit in Arte Horatius; cadavera inhumata relinquerent canibus corvisque voranda.

Pudor omnis divini humanique iuris parens.

[6] At hercule aliquot fuisse necesse quoque est, qui, pudore illius incertae et nefariae veneris et foedi victus commoti, de media illa erronum multitudine se proripuerint.

Ius divinum unde coepit apud gentes.

[7] Et quando divinatio antiquissima inter occidentales est, quae auspiciis potissimum constat, uti mathematica seu astronomia iudiciaria brevi post Diluvium nata apud chaldaeos in Oriente; necesse est ut avium volatus numen falso putarint, quos quia de caelo observabant, a verbo Διός — originis graecis latinisque communis, ut vox «Diespiter» docet— «divinum» appellarunt, unde et ipsa «divinatio» dieta, quae iuris divini potissima pars apud gentes habita est.

Prima religio lucis arisque habita.

[8] Eaque ratione necesse est ut, in illa insigni ruditate, per auspicia deos se consulere crediderint; auspicato, certas sibi sedes agrosque occuparint; et per lucos, in ara quisque sua, deos coluerint: unde nunquam a latinis «lucum» sine religione aut «ara» aliqua appellatum reperias.