 |
Questa pagina è stata trascritta e formattata, ma deve essere riletta. | |
| 114 | caput cxxiv |
CAPUT CXXIV
IUS QUIRITIUM ROMANORUM FABULA IURIS GENTIUM
Imitationes violentiae: mancipatio, usucapio, usurpatio,
obligatio, vindicatio, manus consertio, conditio.
[1] Et in illa quadam generis humani adolescentia — quae aetas in homine phantasia plurimum pollet, quare et id saeculum poetarum fuit, et omne id tempus in historia heroicum seu fabulosum excurrit1, — primi rerumpublicarum fundatores ius maiorum gentium in quasdam imitationes violentiae commutarunt: ut mancipatio, qua omnes ferme actus legitimi transiguntur liberali nexus traditione; usuicapio, non corporis adhaesione perpetua, sed possessione, principio quidem corpore quaesita, deinde solo animo conservata; usurpatio, non «usus rapina» quadam, sed modesta appellatione, quam vulgo nunc «citationem» dicunt; obligatio, non ultra corporum nexu, sed certo verborum ligamine; vindicatio per simulatam manuum consertionem et vim, quam Gellius appellat «festucariam»; tandem, ut alia omittam, conditio, sive actio personalis, non itione creditoris cum debitore vel cum re debita vel cum re alia, sed sola denunciatione peragerentur.
Fabulae iuris antiqui.
[2] Et sic, per haec violentiae imitamenta, ius quiritium romanorum quandam iuris gentium fabulam agere videbatur: quas et non alias, ut hactenus sunt interpretati, Iustinianus satis erudite «iuris antiqui fabulas» vocat.
Orphei et Amphionis mythologia.
[3] Quae sic enarrata gravi coniecturae faciunt locum, ut bis de caussis primos urbium fundatores et heroes et poetas Orpheum et Amphionem ipsi poetae tradiderint2.
