Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VIII.djvu/559

Da Wikisource.
Vai alla navigazione Vai alla ricerca

Landamma Zaccaria Pallioppi 549

ovretta. Nus la raccomandains cun plaina persvasiun, nun cognoschand qualchosa d’ megl fin al preschaint.“—

Quaista recomandaziun stimulet ün correspondent del Fögl, probabelmaing reverendo P. J. Andeer, quella vouta a Bravuogn, da recensar la lavur da Pallioppi 1. Laschand valair ils merits del doct autur, chatta il recensent, ch’el saja dallas voutas massa doct, douvra massa blers terms esters, püstüt grecs, e haja, considerand exclusivmaing il romantsch d’Engiadina ota, difficultà inütilmaing ed a grand pregüdizi della chosa l’uniun dels dialects romantschs, almain da quels d’Engiadina. Omnia cum pluribus.

Con quaista critica capitet el malamaing. Duos defensuors da Pallioppi comparan sülla scena 2. Il prüm, plain fö e flamma ed indignaziun — in detagls non poss intrar — constatescha sperapro, cha las maximas essenzialas da Pallioppi sajan fingià introdottas in diversas scoulas ed observadas in divers nouvs cudeschs romantschs. Il seguond fa eir resortir, cha la lingua, clera e concisa ed adattada al sogget scientific del cudesch, vegna incletta facilmaing da quels, chi la stüdgian inandret, massimamaing da magisters; dal che resulta darcheu, cha l’ortografia da Pallioppi gnit applichada nellas scoulas.

Il recensent vain davo qualche temp a’ s güstifichar 3, repetind qualche puncts da sia prüma critica ed insistind specialmaing sülla proposta d’unir ils dialects ladins. Con quai avet la polemica üna fin: las maximas ortograficas da Pallioppi non gnittan plü impugnadas dad ingün. Amo il medem an scriva ün correspondent del Fögl 4 in üna revista litteraria tanter oter:

„Il filolog Pres. Z. Pallioppi da Celerina, vzand il bsögn d’ün cudesch normel tiers l’amussamaint da nos linguach, zieva bain fadiusa lavur e profuonds stüdis, fo stamper anno 1857 a Coira Ortografia ed ortoëpia del idiom romauntsch d’Engiadin’ota, ouvra, chi merita ogni tribut da lod.“

Schabain cha Pallioppi non intervgnit personalmaing nella pitschna guerra, ch’eu ha menzionà süsopra, schi indreschit el sainza dubi il nom del recensent. Eu füss quasi dispost da crajer, cha que füt ün pa eir

  1. Fögl d’Engiadina, An 1861, Nr. 3. Per combinaziun manca quaist numer nel exomplar della biblioteca cantonola.
  2. Fögl d’Engiadina, An 1861, il prüm in Nr. 5 con: Suum cuique, ed il seguond in Nr. 6 con: Observaziuns sopra la critica dell’ovretta del Signur Z. Pallioppi.
  3. Fögl d’Engiadina, An 1861, Nr. 10: Protramiss.
  4. Ün sguard sün nossa litteratura romauntscha ladina. Protramiss d’Italia. Fögl d’Engiadina, An 1861, Nr. 47 e 48