Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VIII.djvu/578

Da Wikisource.
568 Andrea Vital

Pontaningen, Er Gian Peider; 4. noms gentilizis, que ais: noms da pövels o fracziuns da quaists, derivats da noms correspondents da lur pajais o parts da tals o viceversa, p. ex. Rezia, Rezüns, Realta, Reams: 5. noms, chi denotechan ils confins o terms d’üna corporaziun e chi regordan a seis drets ed obligs constituzionals ed administrativs, a fats istorics, tradiziuns o dits ingenius del pövel, p. ex. Pfyn, Tiarms, Sarn, Ponte, Stampa, Helfmirgott; 6. noms, chi han rapport al culto, p. ex la Greina, Mot pagano, Piz del Diavel, Discholas, Platta dellas strias, Crusch, Chapella, Val Müstair, Sta. Maria.

In quaista seria dad artichels1 tratta Pallioppi eir „quell antica e spinusa controversa, scha noss Reziauns, chi haun vivieu aunz l’invasiun romauna, derivaivan dals Etruscs oppür dals Celts.“

La seguonda part dell’ouvra, ils noms locals e propris della Rezia, avess eir dat, circa sco la prüma, 70 bovas da stampa, chi s’avessan repartidas seguaintamaing: 34 bovas sülla prüma secziun, ils noms geografics idrografics, e climatics, 18 bovas sülla seguonda secziun, la secziun istorica e 18 bovas sülla terza secziun, ils noms convenzionals o casuals.

L’inter’ouvra, il dizionari ed ils noms locals e propris della Rezia avess formà insembel quatter toms, duos toms il dizionari e duos toms la seguonda part.

* * *

Ecco il grand proget da nos instancabel e doct linguist. Nella fuorma previssa dal autur non gnit realisà inguotta, in otra fuorma pero ais comparü il dizionari romantsch - tudais-ch e compara prechaintamaing eir la part tudais-ch - romantscha. Co cha que s’ha fat vezzeran nellas seguaintas paginas.

Als 22 November 18682 presentet Pallioppi sia ouvra ad üna bain ampla redunanza a Samaden, chi eira convocada per facilitar la publicaziun da medemma. Per non incuntrar a difficultats insurmontablas, fet la redunanza interamaing abstracziun della collecziun dels noms locals. Ils cuost da stampa del dizionari gnittan calculats sün fr. 7000.— e ’l predsch del singul exemplar gnit stabili a fr. 20.— . Vis ils sacrifizis pecuniaris fingià fats, avaiva Pallioppi declerà da non podair surdar sia lavur alla stampa, scha las spaisas non sajan garantidas. Quindi incombaiva als promotuors dell’ouvra da raccoglier suottascripziuns per il main 350 exemplars. A quaist scopo eletta üna commissiun, consistenta dels Signurs F. Biveroni, G. Heinrich e F. Planta.

Quaista publichet sainza retard il program3 dell’ouvra, chi portaiva

  1. Fögl d’Engiadina, An 1868, Nrs. 32, 34, 36, 39, 40 e 43.
  2. Fögl d’Engiadina, An 1868, Nr. 48. Protramiss.
  3. Fögl volant sainza data, stampà a Samaden, nella stamperia del Fögl d’Engiadina.