Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VIII.djvu/601

Da Wikisource.

Survista della literatura ladina 591

rima applichada. Ot ans plü tard, dimena 1542, trattet Travers a medem scopo l’istoria del figl pers, e poi darcheu quella da Josef, pero na plü sco tragedia, dimperse sco comedia. Nel seguit gnittan lura quaistas producziuns dramaticas saimper plü in moda in Engiadina, e fich frequaintas representaziuns avettan lö, saimper in linguach ladin, durante cha a Coira quellas gnivan datas in linguach tudais-ch; usche l’istoria del rich hom e del pover Lazaro, della casta Susanna, la passiun da Cristo, il past da Belsazar, las desch etats della vit’umana, l’istoria da Wilhelm Tell, il promotur della libertà svizra, e diversas otras. Producziuns seguittan a Zuoz, Chamua-sch, Susch, Ardez, Zernez e S-chanf. Ma qua cha quellas col temp non restettan plü ün inozaint e conveniaint divertimaint, anzi s’ fettan plü vi e plü üna vil’industria, füttan ellas plü vi e main frequentadas e gnittan bainbod darcheu our d’ moda.“Decurtins las lascha esser proibidas dalla sinoda retica, ma sainza indichar sia fontana.

Da Champel savains meglinavant in merit a quaists dramas, cha las desch etats della vit’umana, in versiun del minister Gebhard Stuppan dad Ardez, sajan statas representadas ad Ardez intuorn Pasqua del 1564, e tras Aliesch, l’autur della cronica rimada, cha l’an 1576 la praisa da Babilon, — eu la suppon coincidenta con il past da Belsazar — a Zernez, „duos dis alla lunga, di 12 e 13 September saja tratta, e sün quel medem an, di 24 September, la comedia della naschentscha da nos Salvader, saja prodütta a Celerina tras glieud dad onur; e la comedia d’Hecasto di 12 Juli 1584 a Zuoz da bragiada giuvna da buna schlatta.“

La tendenza dels dramas es eminentamaing quella, divertind ed instruind da metter il public a cognoschentscha della doctrina contgnüda nella Bibla, la quala non al sta amo a man, e da’ l interessar uschea per la reformaziun.

b) Oter material istoric da contenuto profan.

Sco in’aggiunta als dramas relevain dals manuscrits oter material istoric da contenuto profan, na dramatisà, ma tantüna per part rimà e da tendenza reformatorica, usche la disputaziun fra duos del Evangeli e duos Papists, in rima. La polemica, eir scha’ l poëm s’ driza cunter las figüras o pitturas, con las qualas las baselgias eiran staffidas, resta gentila ed amicala. In fin della disputaziun as volvan ils duos Papists e’ s pronunzian eir els cunter las pitturas e’ ls pilts.

Eu vögl almain be allegar aquia l’excurs davart la nomnanza da Joachim e dad Anna, davart la polizia giudaica suot ils imperaduors romans fin la destrucziun, e co chi’ s haja chattà nell’isla d’ Pines, sco eir l’istoria della s. Cecilia, della regina Johanna Graja; da Marina, figlia del rai