Pagina:Gibbon - Storia della decadenza e rovina dell'Impero romano VI.djvu/266

Da Wikisource.
260

tate et DEO VERO de illorum victoriis gratias agamus, et nos ad IMITATIONEM talium coronarum adhortemur. In fatti qual Sacerdote, qual Vescovo, scriveva Agostino medesimo1, ha mai offerto ad un Martire, benchè celebrasse sulla sua tomba, il sacrifizio che è l’atto del culto esteriore consacrato per universale consentimento alla sola Divinità? „Quis enim antistitum in locis sanctorum corporum assistens, altari aliquando dixit: offerimus tibi Petre, aut Paule, aut Cypriane? Sed quod offertur, offertur DEO, qui Martyres coronavit; ut ex ipsorum locorum admonitione major effectus exurgat AD ACUENDAM CHARITATEM, et in illos, quos imitari possumus, et in ILLUM, quo adjuvante possumus. Colimus ergo Martyres eo cultu dilectionis, et societatis, quo et in hac vita coluntur S. homines Dei.... sed illos tanto devotius, quanto securius post superata certamina ec.. Una ragion sì trionfante, e per sè sola bastevole a rintuzzar le calunnie di Fausto, ha imbarazzato talmente Beausobre, che precipitando di abisso in abisso è costretto a negare, secondo i principj della sua setta, che ai tempi di S. Agostino2 il Pane, ed il Vino Eucaristico si credessero un vero e real Sacrifizio; non si avvisando quel Candido, e dotto Storico della Cristiana idolatria nel quarto e nel quinto secolo3, che se non vi fosse stato allora un rito Ecclesiastico (od a ragione, od a torto, che or ciò non monta) creduto un vero

  1. Lib. 20. Contr. Faust. C. 21. T. 6. p. 156. Si confronti col Tridentino alla sess. 22. de sacrif. Mis. cap. 3.
  2. Histoire etc. p. 676. Tom. 2.
  3. Così lo qualifica il Sig. Gibbon, onde mostra di adottarne i sentimenti.