Pagina:Italiani illustri ritratti da Cesare Cantù Vol.1.djvu/394

Da Wikisource.
372 illustri italiani

nella battaglia combattuta a Modena fra Cesare Ottaviano e Antonio1.

Nel giorno stesso, un anno prima era nato un mio fratello2, e con lui fummo messi a studiare a Roma di grammatica3. Egli inclinava all’eloquenza forense, io mi sentiva tratto irresistibilmente alle Muse4. Mio padre mi ripeteva: — Perchè darti a uno studio che non frutta? Omero è morto povero»5: ed io mi proponeva di non far più versi, ma la promessa stessa che gliene facevo riusciva in versi6.

Assunta a 17 anni la toga virile e il laticlavio, distintivo de’ senatori7, viaggiai ad Atene coll’amico Macro, dove appresi bene il greco; vidi molte città dell’Asia e la famosa Troja8; alquanti

  1.                Editus hic ego sum; nec non, ut tempora noris,
                        Cum cecidit fato consul uterque pari.

    Trist. IV, 10.

    Fu 711 anni dopo fondata Roma, 43 avanti l’êra cristiana, ai 20 marzo.

  2.                Nec stirps prima fui; genito jam fratre creatus,
                        Qui tribus ante quater mensibus ortus erat.

    Trist. IV, 10.

  3.                Protinus excolimur teneri, curaque parentis,
                        Imus ad insignes urbis ab arte viros.

    Trist.

  4.                Frater ad eloquium viridi tendebat ad ævo,
                        Fortia verbosi natus ad arma fori.
                   At mihi jam puero cœlestia sacra placebant;
                        Inque suum furtim Musa traebat opus.

    Trist.

  5.                Sæpe pater dixit: Studium quid inutile tentas?
                        Mæonides nullas ipse reliquit opes.

    Trist.

  6.                Motus eram dictis; totoque Helicone relicto,
                        Scribere conabar verba soluta modis.
                   Sponte sua carmen numeros veniebat ad aptos,
                        Et quæ tentabam dicere versus erat.

    Trist.

  7.                     Liberior fratri sumta, mihique toga est,
                   Induiturque humeris cum lato purpura clavo,
                        Et studium nobis quod fuit ante manet.

    Trist.

  8.                Mœnia Dardanides nuper nova fecerat Ilus,
                        Ilus adhuc Asiæ dives habebat opes....
                   Cura videre fuit; vidi templumque, locumque.

    Fasti, VI.