Vai al contenuto

Pagina:Memorie storiche civili, ed ecclesiastiche della città, e diocesi di Larino.djvu/99

Da Wikisource.
4 MEMORIE STORICHE CIVILI

mano alcuni, che i Frentani provenissero da i Sanniti: altri, che provengano da i Liburni: altri da i Sabini, ed altri dagli Etrusci.

9. Quei, che vogliono, che i Frentani provengano da i Sanniti, si prevalgono dell’autorità di Strabone lib.5. Supra Picenum, così egli, sunt Vestini, Marsi, et Peligni, et Marrucini, atque Frentani Samnitica Gens.

10. Cluverio nel luogo di sopra riferito tom.1. lib. 1. cap.6. pag.41. vuole, che i fuddetti Popoli, e tra essi i Frentani, de’ i quali parla Strabone, provenissero da i Sabini: Ab Sabini porro orti fuere "Picentes, Frentani, Marrucini, Peligni, Vestini, Marsi, Equi, Hernici, et omnium tota Italia, quondam nobilssimi Samnites: ab his Hirpini, atque Lucani: Tantoché a sentimento di Cluverio solamente gl’Irpini, e i Lucani provengono da’ Sanniti, conchiudendo: ab bis, parla de’ Sanniti,Hirpini, atque Lucani, e che del resto, tanto i Sanniti, quanto i suddetti altri Popoli, e Frentani provenissero da i Sabini.

11. Quanto all’autorità di Strabone, Lucio Camarra de Theate antiq. lib.2. cap.6. volendo dire, che i suoi Marrucini non provenissero da i Sanniti, ma da i Sabini, vuole, che sia cosa diversa dire Samnitica Gens, come Strabone appella i Popoli preaccennati, che dire Samnites Populi, ut mox Hirpinos, e che chiamando i nostri Popoli Gens Samnitica, ciò debba riferirsi vel ad genus, cioè rispetto alla loro prima origine Sabinese, comune anche a i Sanniti, vel ad armaturam, quanto alla specie dell’armi, che usavano tanto gli uni, che gli altri. Popoli; quippe Scriptor ille - parla di Strabone - non Samnites noslrates appellavit, ut mox Hirpinos, fed Gentem Samniticam, vel ad genus hujusmodi vocabulo respiciens; vel ad armaturam. Ad genus quidem, quia ut alibi diximus, nostrates Populos a Sabinis ortos censuere nonnulli, a quibus etiam Samnites, unde et ii pariter Sabelli dicti. Ad armaturam vero, propter basta genus, unde et Samnitibus nomen factum Festus ait: quae, ut nostratium, sic etiam ad Silii mentem Sabinorum erat, e quibus Samnites, nostratesque prognati.

12. E non solo Camarra esclude qualsisia comunanza di nome co i Sanniti, e che mai questi, come Popoli particolari, abbiano avuto dominio sopra i Popoli, de’ quali parla Strabone, ma dice di vantaggio, che nemmeno siano sfati confederati tra di loro, etiam uno Italico dempto. Così in detto luogo p.150. terg. Nihil enim nostratibus Populis commune cum Samnitibus fuit, sive uniuscujusque Regionis fines, sìve foedera, etiam uno Italico dempto.

13. Che che sia di questo sentimento, e come debba intendersi Camarra, sembra, che sia cosa certa, che i Sabini furono assai potenti, in forma tale, che abbracciavano, e si stendevano anche sopra i Sanniti, i Vestini, i Marsi, i Peligni, i Marrucini, i Frentani, ed altri Popoli, e tutti venivano sotto quest’appellazione promiscua de’ Sabelli, Sabini, e Sanniti. Cluverio tom.2. lib.3.cap.9. p. 1061. Reliquum autem Sabinorum Corpus in duas potissimum partes divisum fuit, quarum altera versus Solis occasum aestivum, et Alpeis Sabinorum nomen retinuit; altera verfus Solis ortum hibernum, et Fretum Siculum dicti fuere ab ìnitio Σαβινιτας Sabinites, mox Σαμνιτας, sive Σαμνιτας, Sabinites, seu Samnites, ac tandem Σαμνιτας . Samnites: utraque vero pars, Sabini juxta, et Samnites, uno nomine etiam dicti fuere Sabelli.