Pagina:Tiraboschi - Storia della letteratura italiana, Tomo I, Classici italiani, 1822, I.djvu/151

Da Wikisource.
102 parte

e in tal fama ne venne, che Cicerone non dubitò di chiamarlo uomo grande e maraviglioso. O magnum hominem! mirabilis vir est ( Ad Att.l. 2, ep. 2). Ma quali erano i sentimenti di questo divino filosofo? Quello che dicesi animo umano, essere un bel nulla. Tenemus ne, dice Tullio, quid animus sit? denique sit ne? an, ut Dicaearcho visum est, ne sit quidem ullus (Acad. Qu. l. 4, n. 31)? e quello che dicesi animo, non essere veramente dal corpo in alcun modo distinto. Dicaearchus autem, dice lo stesso Tullio, in eo sermone, quem Corinthi habitum tribus libris exponit.... Pherecratem quondam disserentem induct, nihil esse omnino animum, et hoc esse nomen totum inane; frustaque animalia et animantes appellari; neque in homine inesse animum vel animam, nec in bestia, vimque omnem eam, qua vel agamus quid, vel sentiamus, in omnibus corporibus vivis aequabiliter esse fusam, nec separabilem a corpore ejus, quippe quae nulla sit, nec sit quidquam nisi corpus unum et simplex ita figuratum, ut temperatione naturae vigeat ac sentiat (Tusc. Qu. l. 1, n. 152). Quindi, come è necessario, non esser l’animo immortale, contro di che fortemente aveva egli disputato: Acerrime autem deliciae meae Dicaearchus contra hanc immortalitatem disseruit (Ib. n. 164). Quindi ancora stolta cosa essere il pensare all’avvenire, e meglio essere il non volerne saper nulla: At nostra interest scire, quae eventura sint. Dicaearchi libri est, nescire ea melius esse, quam scire (De Divinat.l. 2, n. 130). E nondimeno sul governo delle repubbliche