Pagina:Tiraboschi - Storia della letteratura italiana, Tomo I, Classici italiani, 1822, I.djvu/491

Da Wikisource.

443 PARTE TERZA sembra, soggiugne egli, che abbia voluto non già lodar Cicerone, ma con lui gareggiare. Veggiamo dunque qual sia questo, a parer di Seneca, sì eloquente passo, che ci gioverà ad avere un saggio dello stile di questo scrittore < Suasor. 6): Hujus ergo viri tot tantisque operibus mansuris in omne aevum praedicare de ingenio atque industria supervacuum. Natura autem pariter atque fortuna obsecuta est. Ei quidem facies decora ad senectutem, prosperaque permansil vale ludo: turn pax diutina, cujus instructus erat artibus, contigit, namque a prisca severi tuie judicis exacti maximorum noxiorum multitudo provenit, quos obstrictos patrocinio ine oliane s plcrosque habebat Jam felicissima consulatus ei sors petendi, et gerendi magna munera, Deum consilio, iudustriaque. Utinam moderatius secundas res, et fortius adversas ferre potuisset, namque utraeque cum venerant ei, mutari eas non posse rebatur. Inde sunt invidiae tempestates coortae graves in eum, certiorque inimicis aggrediendi fiducia: majore enim simultate appetebat animo, quam gerebat. Sed quando mortalium nulli virtus perfecta contigit, qua major pars vitae atque ingenii stetit, ea judicandum de homine est. Atque ego ne miserandi quidem exitus eum fuisse judicarem, nisi ipse tam miseram mortem putasset. Ella è cosa troppo pericolosa il giudicare dello stile, e più ove si tratti - come diciamo , di lingua morta, di cui non possiamo appieno conoscere l’indole e la proprietà. Nondimeno, se mi è lecito di dire sinceramente ciò ch’io ne sento, a me pare che Pollione. che trovava assai che