Pagina:Vico, Giambattista – Il diritto universale, Vol. II, 1936 – BEIC 1961223.djvu/114

Da Wikisource.
372 pars posterior - caput xii

credat — haec, inquam, duo praecepta satis probant poeticam facultatem erroribus opinionibusque valere, philosophia et veritate evanescere.

Fabularum sublimitas ab infantiae preiudiciis conciliata.

[35] Hinc sublimitas fabularum a falsis vulgi persuasionibus, quae nunc «infantiae praeiudicia» dicuntur, omnis conciliata. Ut fata caelo fixa clavo adamantino, puerorum illud est, qui stellas aureos caelo clavos affixos putant. Navigantibus in altum, puerorum praeiudicium est, terrasque urbesque recedere. Ut tendentibus in Italiam a meridie iter, quos inde Aquilo repellat, fugiens Italia videatur. Clamorem ferire sidera putant pueri, qui de summis aedibus paucas supra ulnas se tangere caelum credunt. Aeolum speluncis, tanquam follibus, coercere et emittere ventos, ferrariorum physica est. Solem lunamque curribus percurrere caelum, ex ipsa vulgi opinione ortum, quod ex maculis, quas ea monstrant sydera, iis oculos, nasum et os finxere. Quin sublime illud: quod sol, ne Thyestis coenam aspiceret, retro egerit cursum? Ex quo genere est quo qui antipodas intelligere non possunt solem putant ab occasu pone altissimos a septentrionibus montes ad ortum redire. Et illud sublimius — Olympum sentire numinum pondera — quasi numina mole aestimarentur, referunt peruenses, stupidissima gens, qui quicquid iustum excederet modum, ut ingens flumen, mons, arbor, ut Acosta in eorum Historia refert, deos credebant.

XVII

Ut metamorphoses poeticae natae.

[36] Et, ut faciamus tandem modum, si his rebus nostras opiniones detrahere velimus, omnes metamorphoses, quas poetae commenti sunt — et impossibiles eo vero credibiles faciunt: quod Deus possit omnia — inveniemus esse quam simillimas fabulis quas de orco, horrendo homine, et de horrendis foeminis divinitate donatis, quas «fate» vulgo dixere, et ad nostra usque tempora perductas, pueris filiis matres, ut eos