Pagina:Vico, Giambattista – Il diritto universale, Vol. II, 1936 – BEIC 1961223.djvu/17

Da Wikisource.

CAPUT IV

DE VERITATE CHRISTIANAE RELIGIONIS

Quae vera religio?

[1] Protinus a Deo hominem demonstravimus Adamum creatum, et quidem natura integrum, suo vicio lapsum1; unde demonstravimus principia sacrae historiae2, ac proinde demonstravimus principia theologiae revelatae3. Cumque verum unum et veritas sit ipse Deus4 et mente, non sensu, verum cognoscamus5, hinc conficitur quod unius Dei, qui mente intelligatur, cultus vera religio sit.

Veri grammatici officium gravi Varronis exemplo.

[2] Varro, vulgari elogio «romanorum doctissimus», qui ex suo absoluti grammatici munere Rerum divinarum et humanarum ac De philosophia libros scripsit, philologiam philosophiae submittens, hanc veram religionem intellexit, cui si potestas facta esset de religionibus statuendi, ex «naturae formula», hoc est ex idea veri6, unum Deum sub nulla imagine colendum proponeret.

Veri divini cultus...

[3] Ada integer niente pura contemplabatur Deum, puro animo diligebat. Hic est Dei cultus, quem Varro coniecit.

  1. Libro superiore, a cap. XXI usque ad XXX.
  2. Ibidem, cap. XXXI.
  3. Ibidem, cap. XXXII.
  4. Ibidem, parte prima dissertationis universae.
  5. Ibidem, proloquio, lemmate metaphysico II [§ 34].
  6. Ibidem, principio [§ 3].