 |
Questa pagina è stata trascritta e formattata, ma deve essere riletta. | |
| 436 | pars posterior - caput xx - sectio vi |
[VI]
DE RERUM DOMINIO EIUSQUE ACQUIRENDI MODIS
Primum in terris dominium.
[76] Quod «rerum soli dominium ante agrorum divisionem» Hugo Grotius aegre definit, et exemplo locorum theatri potius illustrat, est ipsum dominium quod «bonitarium» dicunt antiqui interpretes iuris. Idque primum fuit dominium, cum homine in terris natum, quo quis tandiu dominus fundi haberetur, quandiu corporali ei adhaereret possessione; qua si forte excideret, nullum ei ius erat reciperandi. Quale dominium etiamnum scythae in suis agris exercent.
Cur traditone naturale dominium acquiritur? —
Unde dominium bonitarium per provincias romanas?
[77] Unde romani postea ex naturali traditione hoc dominii genus accipientibus ex hoc iure naturali permisere; uti et idem suorum fundorum permisere provinciis, iure optimo eorundem, seu victoriae iure mulctatis.
Fons iuris universi — Iuris optimi acquirendi modi duo: «usus» et «manus» — «Capio» quid? — Usucapio ex iure gentium — «Haerus» et «haereditas» unde? — Prima usucapio fuit rerum suarum.
[78] Namque optimi seu fortissimi, ex illa lege quam Brennus dicebat «primam in terris natam», nempe legem violentiae — quam nos priore libro1 supplevimus «a natura meliori dictatam», et iuris monastici, et hinc iuris universi, asseruimus fontem — fundavere ius optimum alterutro sive utroque horum modorum, qui in statu exlegi memorari possunt omnino duo: usu nimirum et manu. Et quidem tum ilio, tum hac corporali et vi quoque corporis conservabant: a quo tempore «capio» pro acquisitone domimi, «usus» pro possessione ad
