Poesias da divers Aucturs/La Vusch ladina d'nossas Alps!

Da Wikisource.
Giovannes Mathis

La Vusch ladina d'nossas Alps! ../14 ../16 IncludiIntestazione 18 ottobre 2015 25% Da definire

14 16

La Vusch ladina d'nossas Alps!

Romauntsch! T'amains, favella d'risch ladina,
D'Ias Alps a'T clamm, la vusch, il sonor plod,
Pü d'millis ans est d'grandas vals alpinas
II pled, il chaunt, d'amur, d'algrozch' e led!
Romauntsch! T'amains, favella la diletta
Cha nossas mammas 'ns haun mussos urer:
Per nus, la sencha, degna la suletta
Ch'in tschel ils aungels, paun favler, chanter! __
Tü est la lingua veglia, la sonora,
Per prosa, rima ais Tieu tun dutsch, clêr,
Ils noms grazius d'Tas vals, munts, pizs, lös, Flora,
Sun admiros, contschieus dal muond inter!
Rich' ais Ta Lyra d'veglia melodia,
Armonius Tieu pled, per ogni chaunt,
Dal cour, dall' orma sest chatter la via,
Nel chaunt solenn, d'leidezza, d'led e plaunt!
Eir est l'inguach, chi sgür il megl as prasta
Per spert incler, imprender a tschantscher
Ils dialects, las linguas d'ogni pasta,
Pronunzia lur, la güst' ans fer pigler.
Ma eir est lingua rera, bain curjusa
Cha 'ls na Romauntschs dificil paun favler.
A'T pronunzchand faun tschêra gramazchusa
Ils tuns d'Ta Lyra fand suvenz sgrizcher!
D'Frances, Tudais-ch, d'Italiaun uoss' T'masda
Pü d'ün, crajand da 'T render bel, modern,
Ma'l Genio vegl dal Pled-Romauntsch as sdasda,
Voul cha Tieu pled „11 vair" resta etern!
Onur e'S clamm, onur, ed ot Ewiva
Yus degns Romauntschs, d'Raeta-societed
Ais Yoss' amur, per nos pled, nobla, viva
Lod, S'chaunt' ün di, grata posterited!
Vus', chi'l „Romauntschtt gia vzais in agonia
Dal standschantèr tscherchais, as di pèr sgiir;
Sieus noms grazius, scrits, prosa, poêsia
Fin croudan 'ls munts e l'muond, quels diiran pür!
— 351 —
Cuvi 'ns nos pled, laschè '1 sa pitschna plazza,
Vus egoists! tuottünna eir as plaundsch,
Perche sch'in tschel, chattais fors' eir Yus plazza,
Stovais pür lò, imprender eir „Romauntsch!
Eir dals planòts, la glieud haun sgür favellas
Lur êgen chaunt, linguachs da divers tuns!
Ma da „Venus" la bella dallas bellas.
Tuote tschauntschan sgür bè noss Romauntschs grischuns.
Rumonsch! Romonsch! Ramonsch! Rumansch! Romauntscha!
Sch'eir ogni vall, disch l'Sieu l'pü grazius,
Pü larg, pü schlass, pü grass, pü sech al tschauntscha,
Vus essas frers: II pled da Romulus!
Amur! Tuots T'dschains l'istes's Tü pled d'leidezza!
Amur! Tü pled, sour d'crett' e charited!
Araur! Confort nel led e la tristezza!
Amur! dutsch razz dal far d'l'eternited!
Eir sper il mer, qui', saimper verda spuonda
Od bai'n suvenz nos dutsch dialect favler,
„Romauntsch" per mè ais I'chaunt, fracasch dell' uonda,
„Romauntschtt il sbreg, trist clamm d'colombs da mer!
„Romauntschtt dal vent l'fracasch, ü melodia,
„Roraauntsch" la vusch da ogni elemaint,
„Romauntsch", cur l'cour vers l'Ot piglia la via,
Per ingrazcher, loder l'Oranipotaint!
„Romauntsch", dals sains, d'nos lö, dutsch' armonia
Nels dis d'dalet, lur tuns, vibraziun!
„Romauntsch" lur clings da led e da fadia,
Lur sun d'Adieu, d'noss chers separaziun!
„Romauntschtt l'linguach, d'nos champ da pesch e larmas,
II pled d'regret, sü '1 tömbel d'noss amòs,
Lur vuschs chi 'ns dian: „Grazcha per fluors e larmas,
Cuvi 'ns dal tschel la pêsch, e l'etern pos!"
Schi! nus T'amains, materna vusch ladina,
Tieu pled, Tieu chaunt, ils prüms 'ns haun fats sorir!
E cur per nus vain l'clamm d'la vusch divina,
„Romauntsch" als chers, l'Adieu, l'ultim sospir!
„Dalla Superba" richa d'la Liguria,
A tuots Grischuns nel muond „Bun-ann" salüd!
A Tè „Helvezia", patria chèr' auguria!
Dieu saj' Tieu spelm, Ta spraunza, Tieu agüd!

Giov. Mathis.