Historias dil munt sogn Gieri/10
 |
Questo testo è incompleto. | |
| ◄ | 9 | 11 | ► |
Inschigns de pescadurs.
En tiar' alpina vegnan bugen ils viandonts,
1485 Ch' en lags e Reins senodan e fan viadis gronds;
Nus observein en l' aua litgivas e scaruns,
Che vegnan silla catscha, fan bials termagls e spruns.
Il pescadur pertratga: „Co pos jeu vus pigliar,
Vus spertas creatiras, gustusas de barsar?“ —
1490 Ils pescs ein mals e fuian l' egliada dil carstgaun,
Mo nies inschign satieua, gudogna il surmaun.
Cun lontschas, reits e rischas ils pescs ein de pigliar,
Cun tut lur dar la cua, els pon ca tuts mitschar.
Jeu laudel la clamada, lavur de pescadur,
1495 Ch' ei tras il Simon Pieder alzada tier honur.
Da Constanz baul arrivan litgivas neuasi,
Bein grondas, che terlischan el Rein schi grond e bi.
Savens vegn scursanida lur quorsa fetg anetg,
Vulend las viandontas vargar si tras in stretg.
1500 Dal pescadur fermada la rischa vegn el Rein:
Quei temprament de pesca nus lein descriver bein.
Ins sto mussar la via als jasters arrivonts
Entras in claus ch' embratscha ils leghers viandonts.
Cun pals e dascha, spinas il pescadur el Rein
1505 En in liug favoreivel fa seif pulitamein;
La seif en in trianghel va ora adenpez
Ed ha en ina geina igl inschignus cundrez.
La rischa leu drizzada cul rom quadrat sidretg,
Amiez cun bucc' aviarta ha il zuppau laghetg
1510 Il pesc satell e leischen de schar passar dadens,
Danunder ch' el mai metscha muort ils impediments.
Pertgei dadens nuada davos il rost quadrat
Ei ina reit tendida, che tegn il camerat;
La stretga reit finescha osum empau de git
1515 Pils prischuniers en quella ei dat negin salit. —
Co fa ins la pes-chera? … Quell' ei per ils scaruns,
Che tuornan en la bassa els flums e lags profunds.
Mo bein enqual la veta sto en Surselva schar
Sa el buc da pes-cheras … turnond sepertgirar.
1520 Per far ina pes-chera … de buna construcziun
Ei vul lavur e lenna e buna attenziun;
Il dretg e la lubientscha er astgan buc muncar,
Pertgei rihezia gronda ei cheu de raccoltar.
Il pescadur enquera in plaz bein adattau
1525 Per carmalar las auas currentas tras in vau;
El Rein el construescha in bratsch fermau cun pals,
Cun caglias e pignola tenidas da cavals.
Cun crappa e galera serrada stretgamein
Alzad' ei la pes-chera … empauet sur il Rein;
1530 Odem tras la purteglia las auas en curdar
Giu dalla cascadetta pon sut il rost vergar.
Vergar denton pon buca ils corpulents scaruns
Curdai sin la gardetscha, che stat fermad' el funs.
Sin rivas spetga, teidla il habel pescadur,
1535 Entochen ch' en curdada, cun „tèc“ ei dat zinzur.
Igl um s' avonza passa da la pes-chera … vi
E palpa sut la geina giutier ils dents - risti,
E pren a mauns la preda turnond cun legherment,
Ch' el ha per la pazienzia retschiert resarciment.
1540 Savens ord la pes-chera … van ils scaruns el vin,
Salvai si en bigneras, en buot ed en butschin:
Vivonda bein maneivla, ch' il Rein furnesch' a nus,
Per tscheiver e cureisma in past substanzius.
Stupent cuntents semuossa il Risch cul pescadur,
1545 E Heinric aunc declara sco administratur:
„Il dretg de pesca auda da vegl a quest casti
En tut la liunga tenda dellas pardialas si.
Las tuors dil segneradi da quest' e l' autra vart
Da rischas e pes-chèra … survegnan art e part.“
1550 Il Jon Buccatscha tratga, sch' ei vegn tier mei il tur,
A nossa signeria raschun' jeu fatgs de pur;
Mintgin da sias caussas il meglier sa tschintschar,
Experienzas fatgas ins sa buc emblidar.
Victor, il buob de Tina, daveras di siu num:
1555 E gleiti cun bi tschaffen raquenta clar igl um: