I musicantes de Brema

Da Wikisource.
Fratelli Grimm

Ernesto Majoni Coleto Fiabe Letteratura I musicantes de Brema Intestazione 13 novembre 2015 50% Da definire

I musicantes de Brema

dei

Fardiei Grimm

Lea na ota un musceto che el louraa par un morinaro, da bonora fin da dassera e da dassera fin da bonora.

L ea anes che chel por musceto el portaa i sache de formento là dal morin epò l tornaa indrio con foles pies de farina.

Un dì, a l vede spanteà sote chel pes, el sò paron l i à dito: “Te sos ormai massa vecio par lourà: te vas pian, no t as pi forza e no pos te ciarià cemodo che vorae. No me resta outro che te fei mazà.”
“Ospia de un malingrato, coscita te me paghes, con duto chel che m ei sacrificà par te inze ste anes” l à pensà l musceto.

E ‘sà che l no n aea chera de deentà na pel da tanburo, canche l paron l é ‘sù a se bete d acordo col becher, l à ciapà e l é scanpà con duta ra oga che es i lasciaa aé ra zates sacagnades.

“No son pi bon de portà pes e me dó ra schena, ma son ancora bon de ronzinà, e ei anche inparà a sonà l violin. Ei n idea: vado a Brema e me fejo tuoi inze inze ra musica de ra zità” l à pensà l musceto, duto contento. E coscita, pien de speranza, l é moesc par Brema.

Ra strada r ea longa e par ruà vorea esse almanco doi dis. Poco dapò el musceto l à ciatà un cianeto da caza, destirà sul voro de ra strada. Chel por cianeto el someaa deboto fora in son: el tiraa l fiado curto e l sofiaa come un fol. “Amigo, ce mancelo? Parcé sofìesto a chera moda?” l i à damandà l musceto, che l s aea fermà pede el.

“Te saesses … son scanpà da na burta fin. El mè paron el vorea se deliberà de me. E pensà che son senpre stà l sò cian pi seguro. T aees da me vede da ‘soen: no me scanpaa un jal de bosco, un lioro o na pita bianca e l mè paron el me vorea tanto ben. Ades son vecio, no son pi forte e sbalzin come na ota: r ultima forzes che aee es ei dorades par me salvà. Son ca vecio e fiaco, no son pi bon da nuia. Cemodo pode ‘sì inaante a sta moda?”

“Su su mo, no te cruzia, t as da te fei sentì. Vardeme me: anche ió see drio a fei ra tò stessa fin e son scanpà. Voi ‘sì a Brema a sonà co ra Lmusica. Vien anche tu con me: ió sonarei l violin e tu, vedon … te podaraes sonà l tanburo” l i à dito l musceto.

Con gran fadia, el cianeto l é leà su e l à dito: “Parcé no? Me piaje l tanburo: a ra fin, ei solo da petà co ra bachetes. Meo petà sun un tanburo che se fei petà fora”.

“Coscita me piaje! Te vedaras, i me tolarà inze alolo: tu col tanburo e ió col violin, ra musica ra fejarà un gran afar.”

E coscita i doi amighe i é moeste: un el ronzinaa e chel outro el baiaa che l ea na beleza i scotà. Dapò de nafré i à vedù un jatorin, cuzà ‘sò sun un muro. El vardaa fora propio malamente e someaa ra bestia pi avelida del mondo.

“Ben po, ce t elo suzedù? Ce elo chera ziera patibolaria? Contemelo a nosoutre, che son prateghe” l i à dito el musceto de riden.

“Son el pi desgrazià del mondo” l gnouraa l jatorin, avelì. “Fin loutradì see l paron de ciasa. Comandae ió e dute i me vorea ben. De me i dijea che see l pi gran cazador de sorizes, ma ades vedo demanco de na ota, me dó i dentes e pi che ‘sì a ra caza de ra sorizes me sà bel me conzà ‘sò pede l fornel. Coscita ra mè parona ra s à stufà de me e ra vorea me sofeà inze inze l brento. Son ‘sù chel tanto adora a scanpà, propio par poco, e ades son ca zenza na ciasa agnó ‘sì a sosta, zenza un fo agnó me scioudà, zenza nuia da magnà”.

“No te despera po tanto, son ca nosoutre!”, l i à dito el musceto. “Lea su e ‘son. Son drio a ‘sì a Brema par sonà co ra musica. Me sà che te t intendes de serenades: donca feniscera de te lagnà, sparagna ra gnourades par Brema e te vedaras che anche l tò stomego el stajarà meo.”

El jatorin l no s à fato preà. Pensà de se enpì ra panza l i à fato vienì danoo ra forzes, e coscita l é moesc con chi outre doi.

El musceto, el cianeto e l jatorin i s à betù a caminà e i é ruade daante na ciasa de contadis. Su r era, pede ra porta maestra, l ea un jaluco che l ciantaa pi outo che l podea, ma someaa che l fosse pi desperà che contento.

“Tiò, ma sgorlesto?” l i à dito l musceto. “Col tò ciantà te me sordisces, e l soroio l é leà da un bel toco, l é res zinche dapodisnà!” “Ciamo l bon tenpo. Doman l é festa e ra mè parona r à pensà de me tirà l col e me bete in tecia, coscita voi ciantà e me sbrocà fora, ignante de ruà inze l piato de chi de ciasa.” “No te despera e, ‘sà che t as na bela osc, vien con nosoutre. Son drio a ‘sì a Brema par ciantà e sonà co ra musica.” l i à dito el musceto. El jaluco l à azetà de bon saó: senpre meo ‘sì par el mondo che fenì inze na farsuoira con carotes e zeoles. E coscita i é moeste dute cuatro: ma l dì l ea ormai drio a fenì e inze un vede e no vede l é vienù scuro.

“Amighe, me sà che l é meo ciatà da dromì” l à dito el musceto. “Là ‘sò l é un bosco, e un gran brascion che l somea fato propio par nosoutre”. El musceto e l cianeto i s à conzà ‘sò sote l brascion, el jatorin el s à betù sui rame pi basc e l jaluco l é oujorà su su ra ponta par esse pi seguro: ignante de bete ra testa sote r oujores, l à dà ancora n ociada intorno.

“Tiò, là ‘sò vedo na lun” l à craià ai amighe. “Se l é na lun, l à da esse anche na ciasa”.

”E alora, ce spetone a ’sì a vede? Sarà ben meo cuatro mure che stà de fora, coscita no se padisce gnanche l umedo” l à ‘sontà el musceto.

“Un toco de carne sote i dentes el no sarae mal. E se l é un posto agnoche se l pó ciatà, l é na ciasa” l à dito el cianeto. I é moeste ves ra lun, e poco dapò i r à veduda pi granda e pi pede. Ra vienia da na ciaseta duta inluminada, agnoche stajea inze alcuante sassis da strada. I cuatro amighe i é ‘sude pian pian pede ra ciaseta e l musceto, che l ea l pi outo, l à vardà inze par funestra. “Ce se vedelo?” l à damandà l jaluco sote osc. “Vedo … vedo i sassis che i fesc fraia. I é dute sun toura e i se bee vin a cana.” “Na bela toura piena de roba ra me comodarae propio, se podasson ‘sì inze” l à dito l musceto, pien de fame.

I cuatro amighe i s à betù a rajonà par vede ce fei. Cemodo se podeelo parà via i sassis e ‘sì inze in ciasa? No someaa fazile, ma a ra fin i à abù na bela pensada. El musceto el s à poià co ra zates daante su par ra funestra, el cianeto l i é soutà su sun schena, el jatorin l é montà su sul cian e dinultima l jaluco l é oujorà su su ra testa del jatorin.

Canche i s à postà dute polito, un l à fato demoto e i à scomenzà a fei sussuro: el musceto l ronzinaa, el cianeto l baiaa, el jatorin el gnouraa con duto l fiado che l aea e l jaluco l fejea gran chichirichì.

Dapò de aé fato chel bordel, i cuatro amighe i é soutade dute aduna inze par funestra. A vede l gaser, i sassis i é leade su de oga, spasemade. I ea grei, grosc e catie, ma a scotà l sussuro de chera cuatro besties e a vede l boloruzo de dute i colore che l ruaa inze par funestra coscita de oga, i s à propio scoutrì.

I à rebaltà duta ra careghes e ra bances, i s à betù a craià come mate e i é scanpade de corenazo fora par porta inze l scuro, pi indalonse che i podea da chera ciasa strionada.

Coscita i cuatro amighe i é restade paroi de ra ciasa voita. I sassis i ea scanpade, ma i aea lascià ra toura pariciada e un grun de fijicaries.

“Vardà, vardà mo ca ce na mereea! No n ei mai vedù tanta bona roba duta par me” l à dito l cianeto, e el s à bicià sora na bela sona de carne de porzel. “E ce boi pesc!” l à gnourà l jatorin, che l aea tolesc su na truta frita. El jaluco el s à betù a becolà inze un cioudrin de polenta e l musceto l à cazà inze l mus inze un zesto par papuzà pome rosc e salata fresca.

“Amighe, chesto scì che l é un bel vive!” l à dito l jatorin. “Co ra spasemada che i s à ciapà, stanote chi sassis desseguro i no se fejarà pi vede!”

Dapò de chera pasciuda, ai cuatro amighe i é vienù ‘sò son. “Magnà, on magnà: ades se meriton propio na bela dromida. Ra ‘sornada r é stada longa e piena de zavarie: ciatosse un posto par se fei na bela firada. Doman bonora on da moe danoo!” l à dito l musceto. I à studà ra lun e i sin é ‘sude a dromì. El jatorin el s à conzà ‘sò sote l zendre del camin, el cianeto l s à betù ‘sò sul tapeo daante ra porta, el musceto l é ‘sù de fora e l s à bicià sul grun de ra grassa e l jaluco l é oujorà su su su ra colmin.

I ea coscita strache par chel che i ea capità in chel dì, che zinche menute dapò i ronciaa beate. Ma intanto ce fin aei fato i sassis? I ea scanpade, chi lasaroi: scondude inze l bosco, i tienia de ocio ra ciasa par vede ce che suzedea.

“Vardà, ades l é duto scuro e somea duto chieto” l à dito el capo. “Son stade propio scenpie a scanpà coscita de oga. Transia par ra zena, ma ades dute pó ‘sì inze in ciasa e me portà via ra nostra roba. Un de nosoutre l à da tornà a ciasa a vede cemodo che r é.” I a tirà a sorte, e i à tocià a un ‘soen che, a ra dì s-ceta, el no n aea po tanto corajo. “Ma ebe propio da ’sì? No podone spetà fin doman bonora?” l à dito el soen, nafré stremì. “No n ebe festide. Te vedes ben anche tu che l é duto scuro e no se sente negun. Va, l é un ordin” l à dito l capo, con un estro che no se podea propio i dà contra. El ‘soen l à lascià là ra sò manega e l é ‘sù ves ra ciasa. L aea festide: el se vardaa despes inpó ra schena e l soutaa su par ogni ramo scaazà e ogni ouzel che zizidaa.

L ea passà mesanote, e someaa duto chieto.

L é ‘sù pian pian ves ra ciasa e l à vardà inze par funestra: l ea ancora massa scuro, e no se vedea nuia. L à ‘sirà duto d intorno, el s à fermà daante ra porta maestrra e l à betù su na rea: no se sentia propio nuia.

“Polito, polito, me par che no n é negun. El mostro, o ce che l ea, el no n é pi. L à rejon el capo: son stade propio marsoche. Fosc m à spasemà solo un dugo o calche outro ouzel che l é vienù inze” l à pensà el tos, e l à betù su ra man su ra mantia par daerse.

El sassin l é ‘sù inze in ponta de pès par no fei sussuro, I someaa che fosse duto in ordin. “Corpo del saleo moro, co sto scuro no vedo nuia: cemodo feje a ciatà ra nostra roba? L é meo che inpize un lumin” l à pensà.

L é ‘sù inze cojina a mariaorba, l à tolesc un lumin che l ea sun toura e l é ‘sù ves el camin, agnoche l à vedù ra brasc che ardea. Iejo mare: no n ea brasc, ma l ea i oce del jatorin, rosc e lujentes come l fo. El sassin el s à sbassà ’sò par inpizà el lumin. El jatorin el no n à propio abù acaro de esse desturbà e l é soutà su come na susta, el sà betù alolo a sofià e sgrinfà l mus e i braze de chel por tosato.

“Ohi, ahi, ma ce suzedelo? Ce mancelo” l à craià l sassin. L à fato un souto indrio duto spasemà e, zenza saé agnoche l betea i pès, l é ‘sù a mariaorba ves ra porta: solo che l no s à inacorto e l s à inzanpedonà inze inze l cianeto destirà sul tapeo.

El cianeto el s à descedà direto e l i à ciapà inze na janba al sassin, l à dà na bela tazada e l i à lascià inze i segnes dei dentes. “Oiuto, sta ciasa r é strionada!” l à craià chel poranima, spasemà e pien de mal. L é ‘sù adora a ciatà ra mantia a scuro e daerse ra porta: co na tirada el s à deliberà dai dentes del cian e l é coresc fora su r era, a r aria. Par chel tosato ra no n ea ancora fenida. El cardea de esse ormai seguro, canche l é passà daante l grun de ra grassa. Con chel bordel el musceto l s aea descedà e l ea pronto a se defende. Coscita, canche l sassin l i é passà daante, l é vienù fora e l i à molà na gran spedazada. “Outro che me mazà! Se el me vedesse l mè paron, el se fejarae desseguro de mereea” l à pensà l musceto duto contento. In chera s à descedà anche l jaluco, e l à scomenzà a cocodà con duto l fiado che l aea: “Chichirichi, chichirichi!”
“Diame, diame ve preo!” el craiaa chel por sassin, e l scanpaa meso zoto ves el bosco.

“Inze chera ciasa l é desseguro l demogno. Min é suzedù de dute i colore”, l à contà l tosato canche l é ‘sù adora a ruà dai sò amighe. “Canche ei betù inze pè e ei fato par inpizà un lumin, na stria ra m é soutada sora e ra m à sgrinfà co ra sò onjates. Epò, co son stà bon de ciapà ra porta, un òn el m à dà na cortelada sun na janba, e co son ruà de fora, no sei ce mostro che m é soutà inze e l m à dà ‘sò co na maza. Par fenì, sun cuerto l ea un judize che l craiaa: “Portame ca l sassin, portame ca chel lasaron!” L é propio un miracol, se son ancora vivo. E ve consilio anche a vosoutre de no bete pi pè inze chera ciasata, se no voré fei na burta fin.”

Coscita i sassis i à deziso de scanpà da chera ciasa e lascià inze duta ra roba che i aea betù via. Da incraota i no s à pi fato vede. E i nostre cuatro amighe? El musceto, el cianeto, el jatorin e l jaluco i se ra ridea a crepapanza. “Aeo vedù cemodo che l é scanpà? Someaa che l aesse daante l diou” l à dito l jaluco. “E aà da vede ce mus che l à fato canche i ei sofià sora e l ei sgrinfà!” l à ‘sontà l jatorin.
“Aì, ma ades ce fejone?” l à damandà l cianeto. “Ben, ‘sà che ca se sta polito, e almoto chi sassis no i vedaron pi … stajossin ca” l à dito l musceto.

Coscita chi cuatro sozie i no n à pensà de ‘sì a Brema a sonà e ciantà e i sin é stade inze chera ciaseta inze l bosco. I sin stajea coscita polito che i no n à mai pi vorù sin ‘sì.