Rätoromanische chrestomathie IV/Handschriften

Da Wikisource.
Rätoromanische chrestomathie IV/Einleitung

Orden per ilg gij de cumin IncludiIntestazione 27 giugno 2020 75% Da definire

Einleitung Orden per ilg gij de cumin
Questo testo fa parte della raccolta Rätoromanische chrestomathie
Vol. IV

[p. 10 modifica]

Ms. CaA.

Papierhandschrift, 12°, 10 fol., fol. 1r — 8v von der Hand Theodors de Castelberg, fol. 9r — 10v allerlei Bleistiftzeichnungen.

In dem Familienarchive der Frau Oberst Hess - Castelberg in Disentis.

Enthält nur die abgedruckten: Fuormas dils seraments, p. 19 — 23.

[p. 11 modifica]

Ms. CaB.

Papierhandschrift, 4°, mit grauem Papierumschlage, 16 fol., f. 1r — 11r Fuorma u Ceremonial von der Hand Theodors de Castelberg, f. 11v — 16v leer.

In dem Familienarchive der Frau Oberst Hess - Castelberg in Disentis.

Enthält nur die p. 27 — 35 abgedruckte Fuorma u Ceremonial.

Ms. UW.

Papierhandschrift, 4°, in Kartondeckel, 86 fol., von einer geübten Hand, f. 1 — 80 sind paginiert.

Enthält die Gesetze, Ordnungen und Eidesformeln des Hochgerichtes und der späteren Gemeinde Waltensburg, f. 83a — 85a enthält ein genaues Inhaltsverzeichnis der Reglas de Polizia, f. 86 ein kurzes allgemeines Inhaltsverzeichnis.

Im Gemeindearchiv Waltensburg.

Daraus abgedruckt: Statuts dilg Cumin d’Uors, p. 35 — 40, Furmas dils Saraments, p. 40 — 43, Reglas de polizia d’Uors, p. 123 — 143, Dils Uaults a Tschitgias, p. 143 — 144.

Ms. Trin.

Papierhandschrift, 4°, 12 fol. von der gleichen geübten Hand. Auf f. 1r findet sich die Notiz: gehört mir H. v. Tscharner. Im Archive der Gemeinde Trins. Daraus abgedruckt: Statuts dil Cumin da Trin, p. 45 — 68.

Ms. TrA.

Papierhandschrift, in fol°, in Leder gebunden, f. 1 — 8 sind leer, f. 9r — 47r Abschriften deutscher Urkunden, f. 48r — 51r Romanische Übersetzungen von zwei der Urkunden: Documents f. 54 der Beschluss über die Erweiterung der Kirche vom 26. Januar 1769, f. 56rff. Vertrag zwischen der Nachburschaft Fidatz und Hohentrins, durch welchen die Nachburschaft Fidatz das Weiderecht innerhalb Bargis zu Wadritz um 600 Gulden verkauft, f. 58r findet sich die Liste der Einzahlungen wegen Einkauf der Güter Auasparzas, Kresta isla auf Flimser, Walarauscha, Mundadiras, Fups, Kresta, Mundhemerlj, Balunerberg, Frachia Platta auf Taminsergebiet, f. 84vff. Notificau ils saloms velgs, f. 92rff. gibt ein Verzeichnis der Güterbesitzer, die sich von der Gemeindeatzung losgekauft haben, fol. 111r — 126v sind leer.

Im Archive der Gemeinde Trins.

Daraus abgedruckt: Documents, p. 68 — 71, Notificau ils saloms velgs,

p. 71 — 73. [p. 12 modifica]

Ms. Sched.

Papierhandschrift, 4°, in Pappendeckel gebunden, f.r SOLJ/ DEO/ GLORIA/ SEMPER Gott allein die Ehr Gerechtigkeit erhöhet ein volk Prov. XIV. v. 34.

Auf den paginierten Blättern 2 — 87 die Statuts von Fürstenau und Ortenstein nebst einem alphabetischen Register der einzelnen Paragraphen, f. 44v — 55r Ils specials artickels und Bref da partazun, f. 68r — 83v Savunda anchinnas curtas Furmas da Plaids en differentas Occasiuns par juvens, ner da quels ca sen oung buc sez componir ner metter giu etc.

Im Besitze des Herrn Präsidenten Battaglia im Scheid.

Daraus abgedruckt: Ils specials artickels, p. 74 — 76, Bref da partazun, p. 77 — 83.

Ms. Mt.

Papierhandschrift, 4°, 26 fol., f. 3 — 6r sind paginiert von der gleichen Hand. Enthält nur die Tschentaments dilg Cumin da Muntognia.

Im Besitze des Herausgebers.

Daraus abgedruckt: Tschentaments dilg Cumin da Muntognia, p. 83 — 97.

Ms. Trn.

Papierhandschrift, in fol.°, in Leder gebuuden, f. 1a — 4b Register de quei che cunteng el Cudisch, f. 8a — 17b sind leer, f. 18a späte Abschrift eines Gemeindebeschlusses vom 8. März 1686, f. 19a — 20b Abschrift eines Gemeindebeschlusses vom 4. März anno 1696, auf einem eingeklebten Blatte, mit 19 paginiert, und offenbar dem Originalprotokoll entnommen, findet sich die Fortsetzung des Gemeindebeschlusses vom 4. März 1696, f. 21 ist leer. Von f. 23a, das mit 21 paginiert, bis p. 281 Protokolle der Gemeindeversammlungen, p. 283 Suonda la Masira dils Mirs faitgs en stailg Clasena de Seiffs, pils quals ei glei vegniu bonificau als Proprietaris, p. 285 Copia della Bref termessa al Rev. Segr Farrer Maculin a Meels C. S: Gail, p. 287 1857 Januar ils 10— . Inventari dil Mobigliar ella Casa della Parvenda si Nossaduna della Glisch a Trun:

Ina Meisa cun Platta de crap
duas Meisas de len dir
In Sessel gron nief cun pusals
Sis Sessels pings noffs —
treis Sessels veders bucca buns
Ina Scabella de len dir
duas Supias pintgias sut peis
Quater litgieras de len dir
ina ditte de Stgiein

[p. 13 modifica]

Ina Scaffa de resti buna
Ina Scaffa ner pult per Cudischs
Sis Tavlas de Glas sin las Preits, ed 5 Hartas de pauc valzen
In Cruzifix ping, ed in Parlet d’aua benedida
In Barometter
duas Suppias sper la Pegnia, ed 3 liungas suenter las preits
Sin Combra 5 Uhams al[v]s sin las fanestras
En Tschaler ina Scaffa de Chischiel gronda
Dus Belgs de Graun von Combras, ed in ping en Combra
Duas Suppias liungas el gang.
Im Archiv der Gemeinde Truns.
Daraus abgedruckt Protocolls della vischnaunca da Trun, p. 98 — 111.

Ms. Som.

Papierhandschrift, in fol.°, 8 Bl., von einer Hand. Die Handschrift bildet den ersten Teil eines Sammelbandes, der die Aufschrift: Pungs de Roda pils oñs 1805 tochen 1814, 1825 d° 1834 in duplo, 1835 d°. 1845, 1850 d°. 1860 ligiai ensemen per conservatiun 1861. trägt. Die zweite Redaktion der Pungs trägt die Überschrift: Puings de Roda della Vischca de Somvitg pri sii et Aprobai sin la sollita Plaza, Cun Meinii Ad entenziun de exactameing Observar ilg tems fixau, che deigi prender sia Entschatta Año 1825, e ver la fin Ano 1834, die dritte die Überschrift: Pugns de Roda della Lud. Vischca de Somvitg, prisi et approbai sin la solita Plaza, cun meini et Intentiun d’exactamein observar ilg Temps fixau, che deigi prender sia Entschatta año 1835, e ver la fin 1845, die vierte die Überschrift: Sut jnvocatiun d’ilg Omnipotent ha La Ludvla Vischca de Sumvitg stabiliu e priu si, per ils 10 subsequents Oñs entschavent 1850, il suendonts statuts economs e da Polizia, ils quals sco Tschentamen Organic deigien vignir salvai exsactamein, et entras ilg Ludv. Oberkeit de Vischca. far vignir reschpectai, ton il rech sco il pauper, ton il gron sco il pign e quei cun giustia e senza diferenza e nonpartischontamein.

Im Archive der Gemeinde Somvix.

Enthält nur die p. 111 — 121 abgedruckten Pugns della roda.

Ms. Lx.

Papierhandschrift, ein Blatt, in fol°, von einer ungeübten Hand.

Im Besitze des Herausgebers.

Enthält nur die p. 121 — 123 abgedruckten: Dreigs vischneuncha de Lags.

Ms. Gbrl.

Papierhandschrift, 4°, in Leder gebunden, f. 1a — 182b von einer geübten Hand des ausgehenden XVII. Jahrh., f. 183a ist leer, f. 183b — 194b [p. 14 modifica]von einer ungeübten Hand des beginnenden XIX. Jahrh. Auf der Rückseite des Vorsatzblattes findet sich folgende Notiz: Ilg Posesur da quest Cudesch sund jou Christ Gion Derungs vai Cumprau quel A°. 1846, ils 20 da Marz.

In der Kantonsbibliothek.

Enthält nur die p. 145 — 263 abgedruckten Predigten und Formeln: Il Cudisch da Priedis.

Ms. Mo.


In dem 1685 in Augsburg bei Hannss Georg Bodenehr, Kupferstecher erschienenen Bilderwerke: Die Geistliche Herzens - Einbildungen In zweyhundert und fünffzig Biblischen Figur - Sprüchen vorgestellet sind die deutschen Verse zur Erklärung der Kupferstiche von Johannes Mœli frei ins Romanische übersetzt worden. Das Handexemplar mit den handschriftlichen Eintragungen, das bereits 1688 im Besitze von Joh. Mœli war, hat Barnabas Moeli V. D. M. A° 1756 d. letzst. Mertz meinem Vielgeliebt. Lienhart Walter verehrt.

In der Kantonsbibliothek.

Daraus abgedruckt [Vers], p. 338 — 347.

Ms. Mi.

Papierhandschrift, 4°, f. 1r die Sprüche: Sine necessitate quæritur quod sine periculo nescitur, Multi vellent regnare cū Deo, q nolunt laborare pro Deo, f. 1v — 5v sind leer, f. 6r — 235v Predigerlexikon, f. 236 leer, f. 237r — 293r Entwürfe zu Predigten, welche Mœli in Luvis, Ilanz und Waltensburg hielt, f. 293v — 303 sind leer, f. 304r — 311r Ein Wunderschön Gebett an die H. Dreyfaltigkeit, f. 311v — 312r lateinische und deutsche Verse über das Kreuz, f. 312v — 314r sind leer, f. 314v

Treis Ligias s’han ansemel frieu
Las qualas Deus ha or ligieu,
Scha quellas vulten cuvangnir
Po ’lg Anamig nagutt scaffir.

In der Kantonsbibliothek.
Daraus abgedruckt Epitaphiū, p. 347 — 348.

Ms. Lw.

Papierhandschrift, 12°, trägt Spuren früheren Einbandes. F. 1r — 6v Fragmente eines Cumin Rieug, f. 7r — 13v in auter Cumin Rieug, f. 14r — 22r in auter Cumin Rieug, f. 22v leer, f. 23r — 34v enthält Vn Priedi, f. 35r — 79r enthält Abschriften des Bundesbriefes und einzelner [p. 15 modifica]Artikel des grauen Bundes, f. 79v, Sclireibübungen, f. 80r— 84v URATIUN la quakt ei veguida urada en tuttas Baschjias de Holland par sia Altezia ilg Printx d’Oranien cur el cun si Armada ei ent ilg Atiin 1688 par Defensiun dilg Evangeli sco er dalla Pasch Cumina (ei) traigs enten Engellandt.

In der Kantousbibliothek.

Daraus abgedruckt: Vn Priedi, p. 348 — 353.

Ms. Flr.

Papierliandschrift, 12°, 91 fol. Die zwei ersten fol. sind leer, f. 3r — 54v von der Hand des Schreibers paginiert, f. 55r — 57v von späterer Hand, f. 6r — 57v die romanische Liturgie, wie sie in Flerden gebräuchlich war, f. 58r — 91v sind leer.

In der Kantonsbibliotliek.

Daraus abgedruckt: Fuormas Liturgicas p. 353 — 368.

MS. VB.

Papierhandschrift, in Grossfolio, 2 Doppelblätter von der gleicheu schreibgeübten Hand des ausgehenden 18. Jahrb., enthält nur die [Comedia.]

Im Besitze des Herausgebers herrühi-end von der Familie Vieli in Gumbels.

Daraus abgedruckt: [Comedia], p. 559 — 572.

M. Std.

Papierhandschrift, 4°, 67 fol., das amtliche Exemplar des romanischen Protokolls der ausserordentlichen Standesversammlung des Jahres 1794, f. 1r der Titel: Ilg Proiocoll Della Extraordinaria Radunonxa dilg Stand — 1794 —

Dell'emprima Part remjmula Partititm.

In der Kautonsbibliothek.

Daraus abgedruckt: Ilg protocoll della extraordinaria radunonxa dilg stand 1794, p. 579— 594.

Ms. Lug.

Papierhandscbrift, in fol.°, 3 folio, trägt den Titel: Geschichtliche Mittheilung über den Krieg und Landsturm von 1799 im Herbste und zum Schlüsse von der gleichen Hand die Bemerkung: damit bin ich nun zum Ende gekommen mit den Notizen, die mir benannter Alt Laudamann Balzer Arpagaus, der noch am Leben ist, gegeben hat.

In der Kantonsbibliothek.

Enthält nur die p. 595— 599 abgedruckten [Memorias]. [p. 16 modifica]

Ms. Vgn.

Papierhaudschrift, 12°, von eioer Hand.

Im Besitze des Präsidenten Sebastian Capaul in Lumbreiu.

Enthält nur die p. 613 — 617 abgedruckte Predigt [Friedi].

Ms. Juv.

Papierhandschrift, 4°, Kartoneinband mit Lederrücken, fol. lr — 7r sind leer, f. 8r — 30r romanische und 2 deutsche Reden. Auf fol. 7r finden sich folgende Notizen: Sequenls Pleids da Mantinadas, par rugar er Padrins, per Oratulazuns et Condulatiuns hat jeu Franzesck de Cawiezel da luvaulta, serit Anno 1815. Quest eudisch regalel jeu alla bibliotheka della societat Rhaeto-Romanscha ä Cuera: Cuera, ils 1, July Härtm. Caviezel Major.

In der Kantonsbibliothek.

Daraus abgedruckt: Pleids p. 626 — 637.

Ms. DiR.

Papierhandschrift, 4°, 6 fol., von einer Hand.

In der Klosterbibliothek Disentis.

Enthält nur Priedi, p. 648 — 656 abgedruckt.

Die Beschreibung der Handschrift: Be befindet sich in Band I, f. XXX.