Rätoromanische chrestomathie XI/Rodolfo Maurizio - Poesias
 |
Questo testo è completo. | |
| ◄ | Tommaso Maurizio - Poesias - In'uccasciun d'una nozza dal 1853 | Agostino Stampa - Poesias | ► |
RODOLFO MAURIZIO.
Poesias.
Stüäda da lan matan.
Üna volta lan matan
La lavurävan cunt i see man
E ogni tant la fageivan stüäda
E la girävan da ciäsa in ciäsa,
5 Ci cul füs, ci cul mulinel
Ma la pü part sempar cun quel.
La filävan lin, canaf e canaveta
E ci nu filäva fageiva calcetta.
Capitävan i matg ent par la seira
10 Plan, planin cun bela maneira,
Ei picävan, ei gnivan evant
Ci scivläva e ci cun cant.
E sün scabela e banc
Is santävan intant.
20 Pö i scumanzävan ün zichin
E tucär cun al dentin
Ur la roda, ur la cordeta
Ur la struba e ur la raveta
E goiävan infin e tant
25 Ca l’era sgulinaa tüt quant
E ci rossa e ci smortetta
La ciapävan la rabia lan povretta
E cum lascia inscia par quista seira
Da lavurär um ha temp infier sta prümaveira
30 Ora quii mulin e tütg quii rob
Cum possa far ün balarot
E ci sunäva e ci baläva
E inscia la seira as la passäva.
Ma però da carneval
35 Um fageiva sempar ün pair bal.
O sü la Tor o vi’ l Mulin
O qualtgi volta vi Cat Martin
O cul Franz, cul Notcer o cul Fascölin
Ma nu l’è da dasmancär
40 Ca är al Niggli um fageiva sunär.
El sunäva al clarinet
Fort giüst e net
El sunäva polca, sciottis e galop
Cum i baläva ent ün sclopp
45 Ei valzer e i vazzavien
Ji sunäva anca pü ben,
Quist l’è quel ca fageiva
Matg e mattan
Temperant da 50 agn.
50 Pochi i en i viv e tantgi i mort
E la furtüna stà ent la ŝort.
La mort dal Masträl Rodolf Gianela.
Vi Cat Martin in üna ciäsa
Ca Cat Salutz l’è nominäda
Abitada l’era da doi talian
Bargamasch o Brescian.
5 Ün l’era ün bun farair
E l’altar invece ün brav calgair
Ün l’ära dal tüt zopp
E l’altar ai plasceiva en beivar ün gót.
I viveivan in comuniun
10 O ün o l’altar in pensiun.
I veivan pö fatg amicizia
Cun Masträl Gianela
Ca sü Cat Pravost al stäva.
Quist minciun ai veiva
15 Mossà i quattrin, e lur
Gulus ai vuleivan fär la fin.
I han ditg dai imprastär
Üna certa soma, ca par fär
Furtüna la vuleivan druvär.
20 E la seira ca il han giü fissà
Al masträl l’è gnii e l’è statg pagaa.
Al zop ai dà giò ün colp cun al martel
E lü l’è crudaa tancu ün avdel.
Ent la pigna i l’han pogiaa
25 E inscia i l’han brüsciaa.
Pö i han tuletg quel ch’è rastaa
Giò pal comat e han bütaa.
Al farair in poc di
L’è partii e l’è fuggii.
30 El zop par nu dar suspett
Fin d’avril l’è statg chilò sulett
E dopo la panzà
Da tör al se pè e ender a cà.
Intal fratemp al Criminäl
35 Da partüt ciarcäva al Masträl,
Ma nagiün al veivan giü avdü
Es tameiva da cuel truvär mai plü
I han panzaa ben, da mettar or al decret,
Cal sunäva bel clair e nett:
40 „Ca 24 armetta ai gniss pagaa
E ci ca dal Gianela nutizia dà.“
Me babsegnar senza ciarcär
Par la Boccaretgia veiva d’indär
El’ha avdü verz al comat da Cat Salutz
45 Certi oss ent i patütg,
Ca i han dalunga datg suspett
El l’ha gojaa ora cunt ün bachett
E fra altran purcaria
L’è gnii ora ün cranio senza fadiga.
50 E l’è gnii appruvaa e cunstataa
Dal Gianela essar statg in verità.
E lü ai è gnii sburzaa
Lan 24 armetta dal Pudastà.
Ma i doi fuggitiv, i doi galantom
55 Chi veivan tuletg la sträda dal läg da Com,
Incur chi en giü ent al see pais
In han fatg da rama e da risc
Infin ca la giüstizia i ha blucà
E in prascùn statg cundanaa
60 Indua ca fra altar i han cunfassaa
Da veir mazzaa al Gianela e pö brüscaa,
Ent la pigna ben s’intend
Ca la esist anca da present.
Vi Cat Salutz sün’ t’al prüm plan
65 A man sinistra sünt al man
E l’è lò anca giüst istess
E nagot da plü ai è statg mess
Soma dadora l’è statgia varnisciäda
Par la mantagnir ca nu la gnis crapäda.
70 Al di d’intgiö dai fär Pravost l’è abitäda
Chi en i padrun e sia la ciäsa
Quist l’è sucess dal 1822 al 31 gianair
Ca däva la lüna fra scür e clair.
Cumpati tgi ca l’ha faccia
75 Ca l’è ün veil ca lavura cun la zappa
Cun la zappa e la zappeta
Biadig da Dolfin Zanfetta.