Pagina:Dizionario della lingua latina - Latino-Italiano - Georges, Calonghi 1896.djvu/380: differenze tra le versioni

Da Wikisource.
Barbaking (discussione | contributi)
mNessun oggetto della modifica
Barbaking (discussione | contributi)
→‎Trascritta: finirà prima o poi?
Stato della paginaStato della pagina
-
Pagine SAL 25%
+
Pagine SAL 75%
Corpo della pagina (da includere):Corpo della pagina (da includere):
Riga 3: Riga 3:
2) ''partic''.: a) ''suo malgrado, violentemente'', '''''condur via''''' ''da un luogo ad un altro'', α) generic. '''''== trasportare, condurre, spingere, far giungere''''', ''al passivo'' '''''== essere condotto''''' ''o'' '''''trasportato, arrivare, pervenire''''', hos ad magistratus, si qua te fortuna detulisset, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: ''di c. inan''., si forte eo deferret fuga regem, {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv.}}: quod (jaculum) detulit error (''colpo in fallo'') in Idan, {{AutoreCitato|Publio Ovidio Nasone|Ov.}}: ''al passivo'', jumenta errore delata per quattuor stadia, {{AutoreCitato|Quinto Curzio Rufo|Curt.}}: Perseus rex fugā cum decem milibus talentûm Samothraciam defertur, {{AutoreCitato|Marco Giuniano Giustino|Just.}}: optatum negotium sibi in sinum delatum esse, ''gli sia caduto in grembo'' (fig. ==c''accaduto inaspettatamente''), {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}} [[:w:InVerrem|Verr.]] [[:s:la:In_Verrem/Actio_secunda/Liber_primus|1, 131]]: ''al passivo con agg. predic''., alqs defertur vivus in manus militum, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}} [[:w:Epistulae ad Atticum|ad Att.]] [[:s:la:Epistulae (Marcus Tullius Cicero)/Epistulae ad Atticum/XII|12, 2, 1]]. β) ''come'' t. t. ''naut''. '''''== condurre, spingere, sbattere''''', ''al passivo anche'' '''''== giungere''''' ''(intr.) in qualche luogo'', '''''pervenire''''', alqm ex alto ignotas ad terras et in desertum litus (di tempesta), {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: si aestus deferre naves in terram posset, {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv.}}: onerariae (naves) duae paulo infra delatae sunt, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: una (navis) delata Oricum, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: ''e così di pers''., deferri longius, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: in Italiam, {{AutoreCitato|Marco Giuniano Giustino|Just.}}: Siculam ad Aetnen, {{AutoreCitato|Publio Ovidio Nasone|Ov.}}
2) ''partic''.: a) ''suo malgrado, violentemente'', '''''condur via''''' ''da un luogo ad un altro'', α) generic. '''''== trasportare, condurre, spingere, far giungere''''', ''al passivo'' '''''== essere condotto''''' ''o'' '''''trasportato, arrivare, pervenire''''', hos ad magistratus, si qua te fortuna detulisset, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: ''di c. inan''., si forte eo deferret fuga regem, {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv.}}: quod (jaculum) detulit error (''colpo in fallo'') in Idan, {{AutoreCitato|Publio Ovidio Nasone|Ov.}}: ''al passivo'', jumenta errore delata per quattuor stadia, {{AutoreCitato|Quinto Curzio Rufo|Curt.}}: Perseus rex fugā cum decem milibus talentûm Samothraciam defertur, {{AutoreCitato|Marco Giuniano Giustino|Just.}}: optatum negotium sibi in sinum delatum esse, ''gli sia caduto in grembo'' (fig. ==c''accaduto inaspettatamente''), {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}} [[:w:InVerrem|Verr.]] [[:s:la:In_Verrem/Actio_secunda/Liber_primus|1, 131]]: ''al passivo con agg. predic''., alqs defertur vivus in manus militum, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}} [[:w:Epistulae ad Atticum|ad Att.]] [[:s:la:Epistulae (Marcus Tullius Cicero)/Epistulae ad Atticum/XII|12, 2, 1]]. β) ''come'' t. t. ''naut''. '''''== condurre, spingere, sbattere''''', ''al passivo anche'' '''''== giungere''''' ''(intr.) in qualche luogo'', '''''pervenire''''', alqm ex alto ignotas ad terras et in desertum litus (di tempesta), {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: si aestus deferre naves in terram posset, {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv.}}: onerariae (naves) duae paulo infra delatae sunt, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: una (navis) delata Oricum, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: ''e così di pers''., deferri longius, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: in Italiam, {{AutoreCitato|Marco Giuniano Giustino|Just.}}: Siculam ad Aetnen, {{AutoreCitato|Publio Ovidio Nasone|Ov.}}


b) '''''portare''''' ''q.C'' '''''al mercato, mettere, offrire in vendita''''', videamus hoc quanti (''quanto, quanto caro'') deferatur, {{AutoreCitato|Lucio Anneo Seneca|Sen.}}: duas Veneres (''statue di Venere'') eodem pretio def., {{AutoreCitato|Gaio Plinio Cecilio Secondo|Plin.}}
b) portan q.C al mercato, mettere, offrire in

vendita, videamus hoc quanti (quanto, quanto
B) trasl.: 1) ''in gen., col’indic. del dove? con'' avv. ''o con'' ad ''o'' in ''e l’acc.'', eadem fortunae pignera in discrimen, ''porre in giuoco'', {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv.}}: fabulas in certamen, ''recare al concorso'', {{AutoreCitato|Marco Fabio Quintiliano|Quint.}}: ad agendum nihil cogitati praemeditatique detulisse (''aver recato seco)'', {{AutoreCitato|Marco Fabio Quintiliano|Quint.}}
caro) deferatur, Sen.: duas Veneres (statue di

Venere) eodem pretio def., Plin.
2) ''partic''.: a) ''partecipando, portare ad alcuno'', '''''presentare, offerire, partecipare, scompartire, prestare, trasmettere''''', ''talv. anche'' '''''profferire''''' (''contr''. accipere, auferre ab alqo, negare, accipere nolle, alqa re uti nolle), α) generic.: si quid petet, ultro defer, {{AutoreCitato|Quinto Orazio Flacco|Hor.}}: obvias opes def. (''degli dei''), {{AutoreCitato|Publio Cornelio Tacito|Tac.}}: def. jusjurandum, ''obbligare al giuramento, deferire il g. (contr''. jusj.
B)trasl.: 1) in gen.,colV indie del dove?
referre, riferire, t. t. ''giurid''.), {{AutoreCitato|Marco Fabio Quintiliano|Quint.}}: palmam ejus rei alci, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: alci praemium dignitatis (''contr''. denegare), {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: pacem hostibus, {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv.}}: universum studium suum et benevolentiam ad alqm, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: omnem ei suam auctoritatem, gratiam, copias, opes ad hoc negotium conficiendum, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: ''con acc. predic''., alci Octaviam sororis neptem condicionem (''come partito''), Svetonio Tranquillo|Suet.}} [[:w:Vite dei Cesari|Caes.]] [[:s:la:De vita Caesarum libri VIII/Vita divi Iuli|27]].
con avv. o con ad o in e Tace, eadem fortunae

pignera in discrimen, porre in giuoco,
β) '''''trasmettere''''' ''a qualcuno q.c perchè la compia, amministri, regga'', '''''incaricare''''' ''di q.c''., '''''conferire''''', propter frequentes delatos honores, {{AutoreCitato|Cornelio Nepote|Nep.}}: delatum ab Augusto consulatum accipere, {{AutoreCitato|Publio Cornelio Tacito|Tac.}}: def. causam (''condotta del processo'') ad alqm, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: negotium ad collegam ejus, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: primas (''la prima parte'') ad alqm, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: secundas (''la seconda parte'') alci, {{AutoreCitato|Marco Fabio Quintiliano|Quint.}}: alci auguratum, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: imperium alci, {{AutoreCitato|Publio Cornelio Tacito|Tac.}}, ''o'' ad alqm, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: alci praeturam, praefecturam fabrûm, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: alci regnum (''contr''. regno uti nolle), {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: ad alqm summam imperii, summam rerum, {{AutoreCitato|Cornelio Nepote|Nep.}} γ) '''''recare, trasmettere''''' ''q.c a qualcuno per il suo parere, decisione'', '''''portare''''' ''q.c. innanzi ad uno per la sua decisione'', '''''proporre, sottoporre, presentare''''' ''q.c a qualcuno per il suo parere, decisione'', rem, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: rem ad consilium (''consiglio di guerra''), {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: rem ''o'' causam
Liv.: fabulas in certamen, recare al concorso,
ad senatum, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: ad alqm controversias suas litesque, {{AutoreCitato|Eutropio|Eutr.}}: id postero die senatui, {{AutoreCitato|Cornelio Nepote|Nep.}}: alqd in forum judiciumque, ''al foro e in giudizio'', {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}} [[:w:Pro Caelio|Cael.]] [[:s:la:Pro Marco Caelio|35]].
Quint.: ad agendum nihil cogitati praemeditatique

detulisse (aver recato seco), Quint.
b) ''recare a qualcuno q.c. come notizia, avviso ecc. verbale o scritto'' '''''== (riferire''''' ''a qualcuno'', '''''partecipare, notificare, raccontare, annunziare), recare qualche notizia''''' ''ad alc''., '''''palesare, confidare''''' ''q.c. a qualcuno'', '''''avvisare''''' ''qualcuno di q.c.'', ''''' svelare, parlare''''' ''di q.c. con qualcuno'', sociorum populique Romani querimonias (''di ambasciatori''), {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv.}}: def. falsum equitum numerum, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: his falsa, {{AutoreCitato|Cornelio Nepote|Nep.}}: alcjs consilia ad adversarios, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: haec ad Antonium statim per Graecos deferebantur, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: de quibus quod inimici deferrent neque credendum, neque neglegendum putavit, {{AutoreCitato|Cornelio Nepote|Nep.}}: in Carthaginem (''a Cartagine''), {{AutoreCitato|Cornelio Nepote|Nep.}}: ''coll''’acc. ''e l''’infin., defert ad conjectorem quidam sommasse se ovum pendere ex fascia lecti sui cubicularis, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}
2) partic: a) partecipando, portare ad alcuno,

presentare, offerire, partecipare, scompartire,
''Così partic.: come'' t. t. ''giurid., di delatori, denunziatoti o accusatori'', αα) nomen alcjs ''o'' alcjs rei nomen alci def., '''''citare, deferire il nome''''' ''di una pers. (o cosa) davanti al pretore'', '''''porre alcuno in istato d’accusa''''', {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: nomen amici mei de ambitu, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: eidem Sopatro ad Verrem ejusdem rei nomen, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}} ββ) indicium deferre ad alqm, '''''partecipare, deferire la notizia''''' ''di un delitto al pretore, ecc''., {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv.}} ''e'' {{AutoreCitato|Quinto Curzio Rufo|Curt.}} ) γγ) def. crimen, '''''portare, produrre un’accusa''''' ''davanti ad un magistrato'', {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}} ed a.: def. crimen ad me, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: crimina in (''contro'') dominum, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: def. crimina de Perseo, {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv.}} δδ) def. alqd ''o'' de alqa re ''o'' de alqo, '''''riferire, denunziare, notificare''''' ''q.c. al pretore, ecc''., '''''far denunzia''''' ''intorno a q.c o qualcuno'', haec omnia indices detulerunt, rei confessi sunt, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: def. publicae pecuniae peculatum, {{AutoreCitato|Publio Cornelio Tacito|Tac.}}: quamvis ea quae audiverat ad Neronem detulisset, {{AutoreCitato|Publio Cornelio Tacito|Tac.}}: de defectione patris def., {{AutoreCitato|Cornelio Nepote|Nep.}}: commodius fecissent tribuni plebis, Quirites, si quae apud vos de me deferunt, ea coram
prestare, trasmettere, talv. anche profferire
potius me praesente detulissent, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}} εε) def. alqm, '''''denunziare, deferire, accusare''''' ''alc''., alqm, {{AutoreCitato|Marco Fabio Quintiliano|Quint.}} e {{AutoreCitato|Publio Cornelio Tacito|Tac.}}: alqm ad senatum, {{AutoreCitato|Gaio Svetonio Tranquillo|Suet.}}: ''coll’indic. come chi? mediante acc predic''., Brutum Cassiumque reos caedis absentes, {{AutoreCitato|Gaio Svetonio Tranquillo|Suet.}}: ''coll’indic. di che? per che cosa? col'' genit., deferri majestatis, {{AutoreCitato|Publio Cornelio Tacito|Tac.}}: ''o al passivo col'' nom. ''e l''’infin., Libo Drusus defertur moliri res novas, {{AutoreCitato|Publio Cornelio Tacito|Tac.}}: ''o mediante una prop. con'' tamquam ''e il cong''., {{AutoreCitato|Publio Cornelio Tacito|Tac.}}: ''affatto assol''., et minari et deferre etiam non orator potest, {{AutoreCitato|Marco Fabio Quintiliano|Quint.}}
(contr. accipere, auferre ab alqo, negare,
accipere nolle, alqa re uti nolle), a) gener-ic:
si quid petet, ultro defer, Hor.: obvias opes
def. (degli dei), Tac: def. jusjurandum, obbligare
al giuramento, deferire ilg. (contr. jusj.
referre, riferire, 1. 1. giuri’!.), Quint.: palmam
ejus rei alci, Cic.: nlci praeraium dignitatis
(contr. denegare), Cic: pacem hostibus, Liv.:
universum studium suum et benevolentiam ad
alqm, Cic: omnem ei suam auctoritatem, gratiam,
copias, opes ad hoc negotium conficiendum,
Cic: con acc predic, alci Octaviam
sororis neptem condicionem (come partito),
Suet. Caes. 27.
P) trasmettere a qualcuno q.c perchè la
compia, amministri, regga, incaricare di q.c.,
conferire, propttfF frequentes delatos honores,
Nep.: delatum ab Augusto consulatum accipere,
Tac: def. causam (condotta del processo)
ad alqm, Cic.: negotium ad eollegam ejus,
Cic: priinas (la prima parte) ad alqm, Cic:
secundas (la seconda parte) alci, Quint.: alci
auguratum, Cic: imperium alci, Tac, o ad
alqm, Cic: alci praeturam, praefecturam fabrùm,
Cic: alci regnum {contr. regno uti
nolle), Cic: ad alqm surnmam imperii, summarn
rerum, Nep. y) recare, trasmettere q.c a qualcuno
per il suo parere, decisione, portare q.c.
innanzi ad uno per la sua decisione, proporre,
sottoporre, presentare q.c a qualcuno per
Usuo parere, decisione, rem, Cic: rem ad consilium
(consiglio di guerra), Caes.: rem o causam
ad senatum, Cic: ad alqm contro versias
suas litesque, Eutr.: id postero die senatui,
Nep.: alqd in forum judiciumque, al foro e in
giudizio, Cic. Cael. 35.
b) recare a qualcuno q.c. come notizia, avviso
ecc. verbale o scritto = (riferire a qualcuno,
partecipare, notificare, raccontare, annunziare),
recare qualche notizia ad ale, palesare,
confidare q.c. a qualcuno, avvisare qualcuno
di q.C, svelare, parlare di q.C COn qualcuno,
sociorum populique Romani querimonias (di
ambasciatori), Liv.: def. falsum equitum numerum,
Caes.: his falsa, Nep.: aicjs Consilia ad
adversarios, Cic: haec ad Antonium statim per
Graecos deférebantur, Caes.: de quibus quod
inimici deferrent neque ere Jendum, neque neglegendum
putavit, Nep.: in Carthagmem (a
Cartagine), Nep.: cott’acc. e Z’infin., defert ad
conjectorem quidam sommasse se ovum pendere
ex fascia lecti sui cubicularis, Cic.
Così partic: come 1. 1. giurid., di delatori,
denunziatoti o accusatori, aa) nomen alejs o
alcjs rei nomen alci def., citare, deferire il
nome di iena pers. (o cosa) davanti al pretore,
porre alcuno in istato d’accusa, Cic: 110men
amici mei de ambi tu, Cic: eidem Sopatro
ad Verrem ejusdem rei nomen, Cic PP) indicium
deferre ad alqm, partecipare, deferire la
notizia di un delitto al pretore, ecc., Liv. e
Curt. YY) ^f. crimen, portare, produrre un’accusa
davanti ad un magistrato, Cic. ed a.:
def. crimen ad me, Cic: crimina in (contro)
dominum, Cic: def. crimina de Perseo, Liv.
SS) def. alqd o de alqa re o de alqo, riferire,
denunziare, notificare q.c. al pretore, ecc., far
denunzia intorno a q.c o qualcuno, haec
omnia indices detulerunt, rei confessi sunt,
Cic: def. publicae pecuniae peculatum, Tac:
quamvis ea quae audiverat ad Neronem detulisset,
Tac: de defectione patris def., Nep.:
commodius fecissent tribuni plebis, Quirites,
si quae apud vos de me defèrunt, ea coram
potius me praesente detulissent, Cic ss) def.
alqm, denunziare, deferire, accusare ale, alqm,
Quint. e Tac: alqm ad senatum, Suet.: colT
indie come chi? mediante acc predic,
Brutum Cassiumque reos caedis absentes,
Suet.: coli ’indie di che? per che cosa?
col genit., deferri majestatis, Tac: o al passivo
col nom. e Z’infin, Libo Drusus defertur
moliri res novas, Tac: o mediante unaprop.
con tamquam e il cong., Tac: affatto assol.,
et minari et deferre etiam non orator potest,
Quint.

Versione delle 11:46, 26 feb 2021

735 defero defero 736

buno della plebe, Cic. de nat. deor. 1, 106: partic. spesso def. ex aerario o def. in aerarium o ad aerarium, trasportare dall’erario (dove oltre al denaro, venivano custoditi anche le insegne, i decreti del Senato, il bilancio dello Stato, ecc.), portare nell’er., recare, consegnare, deporre, Liv. ed a.: e similm. def. omne aurum. argentum, aes signatura ad triumviros mensarios extemplo, Liv.: def. censum Romani, presentare in Roma il censo della provincia (dei censori nelle colonie), Liv. 29, 15, 10 e 29, 37, 7 (div. da def. censum, di cittadini romani, V. sotto n° B, 2, b, β, γγ).

2) partic.: a) suo malgrado, violentemente, condur via da un luogo ad un altro, α) generic. == trasportare, condurre, spingere, far giungere, al passivo == essere condotto o trasportato, arrivare, pervenire, hos ad magistratus, si qua te fortuna detulisset, Cic.: di c. inan., si forte eo deferret fuga regem, Liv.: quod (jaculum) detulit error (colpo in fallo) in Idan, Ov.: al passivo, jumenta errore delata per quattuor stadia, Curt.: Perseus rex fugā cum decem milibus talentûm Samothraciam defertur, Just.: optatum negotium sibi in sinum delatum esse, gli sia caduto in grembo (fig. ==caccaduto inaspettatamente), Cic. Verr. 1, 131: al passivo con agg. predic., alqs defertur vivus in manus militum, Cic. ad Att. 12, 2, 1. β) come t. t. naut. == condurre, spingere, sbattere, al passivo anche == giungere (intr.) in qualche luogo, pervenire, alqm ex alto ignotas ad terras et in desertum litus (di tempesta), Cic.: si aestus deferre naves in terram posset, Liv.: onerariae (naves) duae paulo infra delatae sunt, Caes.: una (navis) delata Oricum, Caes.: e così di pers., deferri longius, Caes.: in Italiam, Just.: Siculam ad Aetnen, Ov.

b) portare q.C al mercato, mettere, offrire in vendita, videamus hoc quanti (quanto, quanto caro) deferatur, Sen.: duas Veneres (statue di Venere) eodem pretio def., Plin.

B) trasl.: 1) in gen., col’indic. del dove? con avv. o con ad o in e l’acc., eadem fortunae pignera in discrimen, porre in giuoco, Liv.: fabulas in certamen, recare al concorso, Quint.: ad agendum nihil cogitati praemeditatique detulisse (aver recato seco), Quint.

2) partic.: a) partecipando, portare ad alcuno, presentare, offerire, partecipare, scompartire, prestare, trasmettere, talv. anche profferire (contr. accipere, auferre ab alqo, negare, accipere nolle, alqa re uti nolle), α) generic.: si quid petet, ultro defer, Hor.: obvias opes def. (degli dei), Tac.: def. jusjurandum, obbligare al giuramento, deferire il g. (contr. jusj. referre, riferire, t. t. giurid.), Quint.: palmam ejus rei alci, Cic.: alci praemium dignitatis (contr. denegare), Cic.: pacem hostibus, Liv.: universum studium suum et benevolentiam ad alqm, Cic.: omnem ei suam auctoritatem, gratiam, copias, opes ad hoc negotium conficiendum, Cic.: con acc. predic., alci Octaviam sororis neptem condicionem (come partito), Svetonio Tranquillo|Suet.}} Caes. 27.

β) trasmettere a qualcuno q.c perchè la compia, amministri, regga, incaricare di q.c., conferire, propter frequentes delatos honores, Nep.: delatum ab Augusto consulatum accipere, Tac.: def. causam (condotta del processo) ad alqm, Cic.: negotium ad collegam ejus, Cic.: primas (la prima parte) ad alqm, Cic.: secundas (la seconda parte) alci, Quint.: alci auguratum, Cic.: imperium alci, Tac., o ad alqm, Cic.: alci praeturam, praefecturam fabrûm, Cic.: alci regnum (contr. regno uti nolle), Cic.: ad alqm summam imperii, summam rerum, Nep. γ) recare, trasmettere q.c a qualcuno per il suo parere, decisione, portare q.c. innanzi ad uno per la sua decisione, proporre, sottoporre, presentare q.c a qualcuno per il suo parere, decisione, rem, Cic.: rem ad consilium (consiglio di guerra), Caes.: rem o causam ad senatum, Cic.: ad alqm controversias suas litesque, Eutr.: id postero die senatui, Nep.: alqd in forum judiciumque, al foro e in giudizio, Cic. Cael. 35.

b) recare a qualcuno q.c. come notizia, avviso ecc. verbale o scritto == (riferire a qualcuno, partecipare, notificare, raccontare, annunziare), recare qualche notizia ad alc., palesare, confidare q.c. a qualcuno, avvisare qualcuno di q.c., svelare, parlare di q.c. con qualcuno, sociorum populique Romani querimonias (di ambasciatori), Liv.: def. falsum equitum numerum, Caes.: his falsa, Nep.: alcjs consilia ad adversarios, Cic.: haec ad Antonium statim per Graecos deferebantur, Caes.: de quibus quod inimici deferrent neque credendum, neque neglegendum putavit, Nep.: in Carthaginem (a Cartagine), Nep.: coll’acc. e l’infin., defert ad conjectorem quidam sommasse se ovum pendere ex fascia lecti sui cubicularis, Cic.

Così partic.: come t. t. giurid., di delatori, denunziatoti o accusatori, αα) nomen alcjs o alcjs rei nomen alci def., citare, deferire il nome di una pers. (o cosa) davanti al pretore, porre alcuno in istato d’accusa, Cic.: nomen amici mei de ambitu, Cic.: eidem Sopatro ad Verrem ejusdem rei nomen, Cic. ββ) indicium deferre ad alqm, partecipare, deferire la notizia di un delitto al pretore, ecc., Liv. e Curt. ) γγ) def. crimen, portare, produrre un’accusa davanti ad un magistrato, Cic. ed a.: def. crimen ad me, Cic.: crimina in (contro) dominum, Cic.: def. crimina de Perseo, Liv. δδ) def. alqd o de alqa re o de alqo, riferire, denunziare, notificare q.c. al pretore, ecc., far denunzia intorno a q.c o qualcuno, haec omnia indices detulerunt, rei confessi sunt, Cic.: def. publicae pecuniae peculatum, Tac.: quamvis ea quae audiverat ad Neronem detulisset, Tac.: de defectione patris def., Nep.: commodius fecissent tribuni plebis, Quirites, si quae apud vos de me deferunt, ea coram potius me praesente detulissent, Cic. εε) def. alqm, denunziare, deferire, accusare alc., alqm, Quint. e Tac.: alqm ad senatum, Suet.: coll’indic. come chi? mediante acc predic., Brutum Cassiumque reos caedis absentes, Suet.: coll’indic. di che? per che cosa? col genit., deferri majestatis, Tac.: o al passivo col nom. e l’infin., Libo Drusus defertur moliri res novas, Tac.: o mediante una prop. con tamquam e il cong., Tac.: affatto assol., et minari et deferre etiam non orator potest, Quint.