Pagina:Dizionario della lingua latina - Latino-Italiano - Georges, Calonghi 1896.djvu/554: differenze tra le versioni
mNessun oggetto della modifica |
mNessun oggetto della modifica |
||
Corpo della pagina (da includere): | Corpo della pagina (da includere): | ||
Riga 39: | Riga 39: | ||
{{Ancora|fimus|<big>'''fĭmus'''</big>}} i, m. '''''fimo, letame, concime, I''''') ''propr''.: bubulus, {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv.}}: turpis, {{AutoreCitato|Fedro|Phaedr.}} '''''II''''') trasl., '''''fango, sucidume''''', {{AutoreCitato|Publio Virgilio Marone|Verg.}} [[:w:Eneide|Aen.]] [[:s:la:Aeneis/Liber V|5, 333 e 358]]. |
{{Ancora|fimus|<big>'''fĭmus'''</big>}} i, m. '''''fimo, letame, concime, I''''') ''propr''.: bubulus, {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv.}}: turpis, {{AutoreCitato|Fedro|Phaedr.}} '''''II''''') trasl., '''''fango, sucidume''''', {{AutoreCitato|Publio Virgilio Marone|Verg.}} [[:w:Eneide|Aen.]] [[:s:la:Aeneis/Liber V|5, 333 e 358]]. |
||
{{Ancora|findo|<big>'''findo'''</big>}}, fĭdi, fissum, ĕre, '''''fendere''''' == ''dividere in due parti, a seconda della naturale struttura (mentre'' scindere == ''spaccare a viva forza''), '''''I''''') ''in senso stretto'', lignum, {{AutoreCitato|Publio Virgilio Marone|Verg.}}: corticem, |
{{Ancora|findo|<big>'''[[:wikt:findo#Latino|findo]]'''</big>}}, fĭdi, fissum, ĕre, '''''fendere''''' == ''dividere in due parti, a seconda della naturale struttura (mentre'' scindere == ''spaccare a viva forza''), '''''I''''') ''in senso stretto'', lignum, {{AutoreCitato|Publio Virgilio Marone|Verg.}}: corticem, |
Versione delle 14:25, 8 mar 2021
Questa pagina è stata trascritta ma deve essere formattata o controllata. |
1083 Figulatus | findo 1084 |
Fĭgŭlātus, a, um, parola fatta per derivazione da Figulus, Asin. Poll., in Quint. 8, 3, 32.
1. fĭgŭlus, i, m. (radice FIG, donde anche fingo), lavoratore dell’argilla, vasaio, Varr., ed a.: rota figuli, Sen.
fĭgūra, ae, f. (fingo), forma, I) propr. A) come delineamento esterno, forma, aspetto, figura, formae figura, lineamenti della persona, fattezze, Lucr. e Cic.: forma nostra ceteraque figura, il sembiante, la forma esterna e la rimanente conformazione (del corpo), Cic.: quindi 1) in gen., a) di esseri anim.: fig. hominis, Cic.: cervi, Caes.: fig. humana, Cic.: muliebris, Cic.: venusta, Nep.: figuras sumere (contr. rursus reponere sumptas), Ov.: in figuram muliebrem transferre, Cic., formari, Cic.: in plures transire figuras, Ov. b) di ogg. inan.: fig. mundi, caeli, Cic.: navium, Caes.: ancorae, Justin.: fig. corporis habilis, Cic.: lapidis trahere figuram, Ov. II) pregn., bell’aspetto, bellezza, fig. fallax, Ov.: confisa fìgurae, Ov.: in figura capta dei nymphe est, Ov. B) come cosa formata, ideata, imagine, figura, effigie, a) generic: fig. fictilis, figura, statuetta d’argilla, Cic.: novis facile signatur cera figuris, Ov.: figuras (forme animali) rettulit antiquas, Ov. b) (come εϊδωλον) di ombre dei morti, larva, apparizione, Lucr. 4, 34. Verg. Aen. 10, 641. c) di atomi, forma, figurae Epicuri, Quint.: volubiles parvaeque figurae, Lucr. d) come t. t. filosof. == ιδέα, idea, imagine primitiva, Sen. ep. 65, 7. e) come t. t. retor., figura (di parola, di pensiero; greco τρόπος, σχῆμα), fìgurae orationis, Quint. e Plin. ep.: verborum, Quint.: figurae liberiores, Quint.: sententiis iisdem et earum formis tamquam figuris (converti orationem), Cic.: figuras dicendi captare, Sen.: figuras variare, Quint. — Partic., α) dell’ironia, Sen. ben. 5, 6, 6. β) del linguaggio metaforico == allusione (secondo il Forcellini, «motteggio»), Sen., Quint. 9, 2, 82 e Suet. II) (come σχῆμα) figura, carattere, impronta, condizione, modo, foggia, qualità e sim., a) generic: negotii, Cic. de inv. 1, 41. b) come t. t. retor., aspetto, impronta, α) della voce == il modo di perfezionarla, di educarla, vocis, Cornif. rhet.: servat (vox) enim formaturam servatque figuram, Lucr. β) del discorso, forma, maniera di esporre e di pronunciare, impronta del discorso, foggia di discorso, Graeca fig., eloquenza alla greca, Quint.: optima species et quasi figura dicendi, Cic.: hae tres fìgurae (orationis), Cic. 2) == species, modo, pereundi mille figurae, Ov. her. 10, 81.
fĭgūro, āvi, ātum, āre (figura), foggiare, formare, conformare, dar forma, I) propr.: mundum, Cic: terga boum, Cic.: alqd in modum liburnae, Tac.: in volucres anus, trasformare, Ov. II) trasl.: a) usare per q.c. una figura (retor.), servirsi di un’espressione figurata, ornare con figure (retor.), plurima mutatione (in seguito a cambiamento) figuramus, Quint.: tam translatis verbis quam propriis figuratur oratio, Quint.: assol., varie fig., Plin. ep. b) formare, perfezionare, creare, os tenerum pueri balbumque poëta figurat, educa l’organo della favella, la retta pronuncia, Hor.: formaturaque labrorum pro parte figurat (voces), Lucr. c) dipingersi, imaginarsi, crearsi e sim., talem sibi iram, Sen.: inanes species anxio animo, Curt.
fīlātĭm, avv. (filum), a mo’ di filo, filo per filo, Lucr. 2, 831.
fīlĭa, ae, f. (filius), figlia (contr. filius, pater, mater), Cic. ed a.: virgo f., Cic.: filia familias, V. familia. — poet. trasl., Massilia Grajûm fìlia, anche noi «figlia dei Greci» (colonia Focese), rampollo Greco e sim., Catull.
fĭlĭcātus, a, um (filix), ornato di felce, dentellato a guisa di foglia di felce, detto di vasi ornati appunto in quel modo, patera, Cic.: lances, Cic.
fīlĭŏla, ae, f. (dimin. di filia), figlioletta, Cic. ed a.: detto sarcastic. di persona effeminata, duce filiola Curionis, cioè C. Curione C. F., Cic. ad Att. 1, 14, 5.
fīlĭŏlus, i, m. (dimin. di filius), figlioletto, Cic. ed a.
fīlĭus, ĭi, m. (fio, fieri), figlio (contr. filia, pater, mater), Cic. ed a: filius familias, V. familia: plur. filii, per figli, in genere, Sall. ed a.: trasl., filius fortunae, favorito dalla fortuna, Hor. sat. 2, 6, 49: terrae filius, sconosciuto, da nulla, Cic. ad Att. 1, 13, 4: filii Celtiberiae, Celtiberi, Catull. 37, 18.
fĭlix, ĭcis, f., felce, Verg., Col. ed a.
fīlum, i, n. (findo), filo, I) propr.: a) di lino, cotone, ecc., cerei fila, lucignolo, cerino, stoppino, Sen.: velamina filo pieno, di panno erto, Ov.: munusculum crasso filo (fig.), Cic.: capite velato filo, meton. == con una benda di lana, Liv. 1, 32, 6: e così filo velatus, Tibull. Proverb., tenui filo pendēre ovv. admodum tenui filo suspensum esse, dipendere da un filo, cioè non essere sicuro, versare in pericolo, Ov. ex Pont. 4, 3, 35. Valerio Massimo 6, 4, 1. b) di altre cose, aranei, Lucr.: croci, fibre, filamenti, Ov.: lyrae, corde, Ov. e) filo della vita, stame d. v., filato dalle Parche, Hor. ed a. II) trasl.: A) quasi il tessuto = forma esterna, aspetto, conformazione, forma filumque solis, Lucr. B) del discorso, forma, maniera, impronta, orationis tuae, Cic.: argumentandi, Cic.: uberiore filo, Cic.
1. fimbrĭa, ae, f. (fibra), fimbria, comun. al plur. == frangie dell’abito, ecc., Cels. e Plin.: cincinnorum, ricci de’ capelli, Cic.
2. Fimbrĭa, ae, m. (Cajus Flavius), amico di Mario e compagno di lui nelle scene di rapina e di sangue accadute in Roma nell’87 a. Cr., in seguito luogotenente del console Valerio Flacco nella guerra mitridatica.
1. fimbrĭātus, a, um (1. fimbria), con frangie, fimbrie, fiocchi, latus clavus ad manum f., Suet. Caes. 45.
2. Fimbrĭātus, a, um (2. Fimbria), parola foggiata derivandola da Fimbria; Asin. Poll., in Quint. 8, 3, 32.
fĭmus i, m. fimo, letame, concime, I) propr.: bubulus, Liv.: turpis, Phaedr. II) trasl., fango, sucidume, Verg. Aen. 5, 333 e 358.
findo, fĭdi, fissum, ĕre, fendere == dividere in due parti, a seconda della naturale struttura (mentre scindere == spaccare a viva forza), I) in senso stretto, lignum, Verg.: corticem,
- Pagine in cui è citato Gaio Asinio Pollione
- Pagine in cui è citato Marco Fabio Quintiliano
- Pagine in cui è citato Marco Terenzio Varrone
- Pagine in cui è citato Lucio Anneo Seneca
- Pagine in cui è citato Tito Lucrezio Caro
- Pagine in cui è citato Marco Tullio Cicerone
- Pagine in cui è citato Gaio Giulio Cesare
- Pagine in cui è citato Cornelio Nepote
- Pagine in cui è citato Publio Ovidio Nasone
- Pagine in cui è citato Marco Giuniano Giustino
- Pagine in cui è citato Publio Virgilio Marone
- Pagine in cui è citato Gaio Plinio Cecilio Secondo
- Pagine in cui è citato Gaio Svetonio Tranquillo
- Pagine in cui è citato Cornificio
- Pagine in cui è citato Publio Cornelio Tacito
- Pagine in cui è citato Quinto Orazio Flacco
- Pagine in cui è citato Quinto Curzio Rufo
- Pagine in cui è citato Gaio Valerio Catullo
- Pagine in cui è citato Gaio Sallustio Crispo
- Pagine in cui è citato Lucio Giunio Moderato Columella
- Pagine in cui è citato Tito Livio
- Pagine in cui è citato Albio Tibullo
- Pagine in cui è citato Valerio Massimo
- Pagine in cui è citato Aulo Cornelio Celso
- Pagine in cui è citato Gaio Plinio Secondo
- Pagine in cui è citato Fedro
- Pagine con testo greco
- Pagine SAL 50%